مدیریت اطلاعات سلامت
امیر زال پور؛ محمدرضا هاشمیان؛ احسان گرایی؛ فیروزه زارع فراشبندی
چکیده
مقدمه: انتشار سریع و گسترده گونه‌های مختلف اطلاعات نادرست در حوزه سلامت و در بستر رسانههای اجتماعی و پلتفرم های آنلاین منجر به بروز عارضه اختلال اطلاعاتی سلامت شده که تهدیدهایی جدی برای جامعه به بار آورده است. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی اقدامات و راهکارهای لازم جهت مقابله با اختلالات اطلاعاتی سلامت در متون منتشر شده ...
بیشتر
مقدمه: انتشار سریع و گسترده گونه‌های مختلف اطلاعات نادرست در حوزه سلامت و در بستر رسانههای اجتماعی و پلتفرم های آنلاین منجر به بروز عارضه اختلال اطلاعاتی سلامت شده که تهدیدهایی جدی برای جامعه به بار آورده است. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی اقدامات و راهکارهای لازم جهت مقابله با اختلالات اطلاعاتی سلامت در متون منتشر شده است.روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر با بهره‌گیری ازروش مرور حوزه‌ای و جستجوی کلیدواژ‌های مرتبط با اختلالات اطلاعاتی سلامت در پایگاه‌های اطلاعاتی Web of Science، Scopus، Pubmed، Proquest و Embase در پی تحقق هدف شناسایی اقدامات و راهکارهای مقابله با اختلالات اطلاعاتی سلامت است.یافته‌ها: پس از مطالعه محتوای مقالات و استخراج داده‌ها، اقدامات و راهکارهای مقالات برای مقابله با اختلالات اطلاعاتی شناسایی و دسته‌بندی شد. این اقدامات در پنج مضمون اصلی شامل صحت‌سنجی و ارزیابی، همکاری و تعامل افراد و سازمان‌ها، پژوهش و آموزش، ارائه و دسترسی منابع اطلاعاتی، کنترل و نظارت دسته‌بندی شدند.نتیجه‌گیری: انتظار می‌رود توجه سیاستگذاران نظام سلامت به این راهکارها، مسیری برای پیشگیری و مقابله با اختلالات اطلاعاتی در حوزه سلامت و افزایش آگاهی جامعه در مقابل چالش‌های بهداشت عمومی آتی فراهم آورد.
مدیریت اطلاعات سلامت
وحید نخ زری مقدم؛ احسان گرایی؛ فیروزه زارع فراشبندی
چکیده
این مقاله به معرفی اصطلاح جدیدی در حوزه اطلاع یابی سلامت و ارتباطات سلامت به نام پیگیری اخبار ناخوشایند می پردازد و سعی دارد تا با اشاره به اثرات آن بر سلامت فرد و جامعه، نظر دست اندرکاران حوزه سلامت را به این موضوع جلب نماید.افراد در زندگی خود با طیف وسیعی از اخبار مواجه هستند که برخی از آنها محتوای منفی و ناخوشایند دارند (1). معمولاً ...
بیشتر
این مقاله به معرفی اصطلاح جدیدی در حوزه اطلاع یابی سلامت و ارتباطات سلامت به نام پیگیری اخبار ناخوشایند می پردازد و سعی دارد تا با اشاره به اثرات آن بر سلامت فرد و جامعه، نظر دست اندرکاران حوزه سلامت را به این موضوع جلب نماید.افراد در زندگی خود با طیف وسیعی از اخبار مواجه هستند که برخی از آنها محتوای منفی و ناخوشایند دارند (1). معمولاً افراد جستجوی اطلاعات را به عنوان راهکاری برای مقابله با موقعیت‌های چالش‌برانگیز در نظر می‌گیرند. از سوی دیگر، کنار آمدن و انطباق با اطلاعات ناخوشایند هم می‌تواند یک رفتار مقابله‌ای باشد؛ زیرا به افراد در مورد خطرات موجود هشدار می‌دهد و آنها را برای تهدیدهای مشابه در آینده آماده می‌سازد (2). یکی از چالش‌های جدید حوزه سلامت، وجود، گرایش و تمایل بعضی از افراد به "پیگیری اخبار ناخوشایند" (Doom Scrolling or Doom surfing) است که که دلایل متنوعی دارد و می‌تواند حوزه‌های مختلف سلامت را دربرگیرد. برخی از این دلایل عبارتند از: استفاده غیرفعال از رسانههای اجتماعی، عادت به استفاده از رسانهها، اضطراب، خودکنترلی ضعیف و برخی دیگر از ویژگی‌های شخصیتی افراد. همچنین احتمال انجام "پیگیری اخبار ناخوشایند" در مردان، بزرگسالان جوانتر و افراد سیاسی بیشتر است. در مجموع، چنین به نظر می‌رسد که پیگیری چنین اخباری برای این قبیل افراد از جذابیت خاصی برخوردار است. (3).
عبدالرسول خسروی؛ ساره ابراهیمی دواسی؛ فاطمه نجفی شرج آباد؛ شهره سیدحسینی
چکیده
مقدمه: ارتقاء سواد سلامت زنان باردار منجر به درک آنها از اطلاعات سلامت بارداری می‌شود و در طول سالهای رشد و تکامل به‌طور مستقیم بر سلامت کودک تأثیرگذار است. بنابراین با توجه به اهمیت سواد سلامت زنان باردار، پژوهش حاضر با هدف تعیین سواد سلامت زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر بوشهر انجام گرفت.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی ...
بیشتر
مقدمه: ارتقاء سواد سلامت زنان باردار منجر به درک آنها از اطلاعات سلامت بارداری می‌شود و در طول سالهای رشد و تکامل به‌طور مستقیم بر سلامت کودک تأثیرگذار است. بنابراین با توجه به اهمیت سواد سلامت زنان باردار، پژوهش حاضر با هدف تعیین سواد سلامت زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر بوشهر انجام گرفت.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی پیمایشی میباشد. نمونه‌های پژوهش شامل 306 نفر از زنان باردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر بوشهر هستند که با نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از چک‌لیست ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و سوابق پزشکی-مامایی و پرسشنامه سواد سلامت مادری گردآوری و از طریق نرم‌افزار spss نسخه 24 با استفاده از آزمون‌های Chi-square و Fisher در سطح معناداری 05/0 تحلیل شد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد 51 درصد زنان باردار از سواد سلامت ناکافی، 25 درصد سواد سلامت مرزی و 24 درصد سواد سلامت کافی برخوردار بودند. بین سطح تحصیلات زنان (041/0=P)، تحصیلات همسر (034/0=P)، شغل (005/0 =P)، شغل همسر (010/0=P) و تعداد بارداری (035/0=P) با سواد سلامت مادری ارتباط معنیدار وجود دارد. همچنین فراوانی سواد سلامت کافی در زنانی که بارداری دوم و بیشتر را تجربه کردند در مقایسه با زنانی که بارداری اول را تجربه کردند 18 درصد بیشتر بود.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد بیشتر زنان باردار مراجعه‌کننده به مراکز درمانی بوشهر سواد سلامت مادری ناکافی داشتند که آموزش مهارت‌های سواد سلامت و توانمندسازی مادران باردار در گروه‌های مختلف از طریق تولید منابع آموزشی به زبان ساده و ارائه آموزش شفاهی و تصویری به زنان باردار توصیه می‌شود.
زیور صباغی‌نژاد؛ فاطمه باجی؛ مریم وجدانی
چکیده
مقدمه: زنان باردار برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود از اینترنت بهره می‌گیرند. به دلیل وجود اطلاعات متناقض در فضای وب و افزایش اضطراب و اثرات منفی ناشی از آن بر رشد جنین و سلامت مادر، اهمیت جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت آشکار می‌شود. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین رفتار جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت در زنان باردار مراجعه‌کننده ...
بیشتر
مقدمه: زنان باردار برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود از اینترنت بهره می‌گیرند. به دلیل وجود اطلاعات متناقض در فضای وب و افزایش اضطراب و اثرات منفی ناشی از آن بر رشد جنین و سلامت مادر، اهمیت جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت آشکار می‌شود. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین رفتار جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت در زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان الزهرا (س) شهر اهواز بود.روش بررسی: این مطالعه به روش پیمایشی انجام شد. جامعه تحقیق را زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان الزهرا (س) شهر اهواز در سال 1398 تشکیل داد. بر اساس فرمول Cochran، حجم نمونه 357 نفر محاسبه گردید و به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که نسخه اولیه آن با 34 سؤال تهیه شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت در میان زنان باردار شرکت‌کننده با میانگین بالاتر از 3 در همه مؤلفه‌های مورد بررسی، مطلوب گزارش گردید. متغیرهای سهولت، اعتماد و سودمندی در سطح بالاتر از 50 درصد، تبیین‌کننده نگرش و در نهایت، جستجوی اطلاعات سلامت در میان زنان باردار بود.نتیجه‌گیری: زنان باردار مشارکت‌کننده در خصوص جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت نیازهای اطلاعاتی یکسانی با سایر زنان در پژوهش‌های داخلی و خارجی دارند. بالا بودن میزان اعتماد به اطلاعات اینترنتی، لزوم توجه به آموزش سلامت و سواد اطلاعات سلامت در دوره بارداری توسط مراکز بهداشتی را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
شیوا مافی مردای؛ لیلا دشمنگیر؛ ندا کبیری
چکیده
نظام سلامت کشورهای مختلف در جهت به کارگیری پزشکی از راه دور با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی روبه‌رو میباشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی نظام سلامت کشورهای مختلف در به کارگیری فن‌آوری پزشکی از راه دور بود. در این مطالعه بر اساس راهبرد جستجو، پایگاه‌های داده‌ای داخلی و خارجی در بازه زمانی ژانویه 2000 تا ...
بیشتر
نظام سلامت کشورهای مختلف در جهت به کارگیری پزشکی از راه دور با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی روبه‌رو میباشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی نظام سلامت کشورهای مختلف در به کارگیری فن‌آوری پزشکی از راه دور بود. در این مطالعه بر اساس راهبرد جستجو، پایگاه‌های داده‌ای داخلی و خارجی در بازه زمانی ژانویه 2000 تا ژانویه 2018 جستجو گردید و در مرحله نهایی، تجزیه و تحلیل بر روی 24 مقاله منتخب شناسایی شده صورت گرفت. به کارگیری فن‌آوری پزشکی از راه دور با چالش‌های عمدهای در رابطه با زیرساختهای ارتباطی- اطلاعاتی، تجارت الکترونیک، امنیتی، بهداشتی- درمانی، استانداردها، قوانین و مقررات و آموزش مواجه بود. با وجود چالش‌های مذکور، فرصت‌های قابل توجهی به ویژه در ارتباط با همهگیر شدن فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات، فراهم شدن دسترسی همگانی به اطلاعات بهروز و از بین رفتن شکافهای فن‌آوری به واسطه بروز پدیده جهانی شدن فراهم شده است که می‌تواند راهگشای مناسبی برای حذف چالش‌های مذکور باشد.
فیروزه زارع فراشبندی؛ فائزه امینی؛ علیرضا رحیمی؛ رویا کلیشادی
چکیده
مقدمه: روزنامه‌ها در کنار سایر رسانههای جمعی، نقش چشمگیری در افزایش سواد سلامت عموم مردم ایفا می‌کنند. یکی از موضوعات مهم روزنامه‌ها، اطلاعات پزشکی کودکان است. پژوهش حاضر با هدف تعیین سندیت و اعتبار اطلاعات مرتبط با پزشکی کودکان در روزنامه‌های کثیرالانتشار ایران در شش ماهه اول سال 1393 انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع کاربردی، ...
بیشتر
مقدمه: روزنامه‌ها در کنار سایر رسانههای جمعی، نقش چشمگیری در افزایش سواد سلامت عموم مردم ایفا می‌کنند. یکی از موضوعات مهم روزنامه‌ها، اطلاعات پزشکی کودکان است. پژوهش حاضر با هدف تعیین سندیت و اعتبار اطلاعات مرتبط با پزشکی کودکان در روزنامه‌های کثیرالانتشار ایران در شش ماهه اول سال 1393 انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع کاربردی، روش آن، تحلیل محتوا و بررسی مدارک موجود و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، سیاهه وارسی محقق ساخته بود. جامعه هدف را کلیه پیام‌های مندرج در 694 نسخه از پنج روزنامه کثیرالانتشار تشکیل داد. حجم نمونه بر اساس روش نمونه‌گیری غیر احتمالی هدفمند، 426 عنوان مطلب (3019 پیام) مرتبط با پزشکی کودکان بود. از این تعداد، 5 پیام حوزه موضوعی پربسامد شناسایی گردید و سندیت علمی آنها از نظر شواهد موجود، در پایگاه Up to date مورد بررسی قرار گرفت. جهت توصیف داده‌ها از فراوانی و درصد استفاده شد.یافته‌ها: روزنامه جام‌‌جم بیشترین (7/50 درصد) میزان اطلاعات مرتبط با پزشکی کودکان را منتشر کرده بود. 85/52 درصد از پیام‌های مرتبط با پزشکی کودکان نویسنده داشتند و روزنامه ایران از نظر وجود پیام‌های دارای نویسنده، بیشترین فراوانی (71/85 درصد) را به خود اختصاص داد. از نظر وضعیت استناددهی نیز 79/60 درصد پیام‌ها استناد داشتند. 60 درصد پیام‌های برجسته از نظر شواهد موجود، در پایگاه Up to date مورد تأیید قرار گرفتند.نتیجه‌گیری: عملکرد روزنامه‌ها در مورد مستند بودن اطلاعات پزشکی کودکان، نسبتاً مطلوب، اما نیازمند توجه بیشتر به ویژه در نگارش مطالب توسط متخصصان پزشکی کودکان میباشد.
مهدی کاهویی؛ امید نجاریون؛ نسیم ابراهیمی؛ فاطمه احمدی تخورانی؛ سمیه حیدری
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 78-83
چکیده
مقدمه: اگرچه مطالعات زیادی در زمینه بیماران مبتلا به تالاسمی در ابعاد مختلف صورت گرفته است، اما هیچ کدام از آنها ترجیحات والدین این بیماران را در کسب اطلاعات سلامت شناسایی نکرده‌اند. والدین این دسته از بیماران نیاز به کسب اطلاعات مناسب و به هنگام دارند تا مشکلات فرزندان و خانواده خود را مدیریت و حل کنند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی ...
بیشتر
مقدمه: اگرچه مطالعات زیادی در زمینه بیماران مبتلا به تالاسمی در ابعاد مختلف صورت گرفته است، اما هیچ کدام از آنها ترجیحات والدین این بیماران را در کسب اطلاعات سلامت شناسایی نکرده‌اند. والدین این دسته از بیماران نیاز به کسب اطلاعات مناسب و به هنگام دارند تا مشکلات فرزندان و خانواده خود را مدیریت و حل کنند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی ترجیحات والدین بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور در کسب اطلاعات برای مدیریت سلامت فرزندان آنها انجام شد. روش بررسی: این مطالعه کاربردی و از نوع توصیفی- مقطعی بود که به وسیله پرسش از والدین بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور بستری شده در بخش اطفال بیمارستانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی سمنان، در سال 1393 انجام گرفت. در این مطالعه از یک پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا (با ضریب Cronbach's alpha برابر با 87/0) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمونFriedman مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: 6/39 درصد از والدین کسب اطلاع از مشکلات روانی و 6/56 درصد از آنها، اطلاع از عوارض دارویی دسفرال را در اولویت اول خود بیان کردند. همچنین، 6/56 درصد تمایل داشتند که اطلاعات در اختیار پدر خانواده قرار گیرد. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می‌دهد که والدین ابتدا کسب چه نوع اطلاعاتی را ترجیح می‌دهند. حمایت اطلاعاتی باعث می‌شود تا والدین بتوانند بیماری فرزند خود را بهتر مدیریت نمایند. ارایه اطلاعات مفید از طریق منابع اطلاعاتی متعدد، به بهبود سلامت جامعه منجر می‌شود و والدین احساس می‌کنند که مورد حمایت اجتماعی قرار گرفته‌اند.
فیروزه زارع فراشبندی
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 135-137
چکیده
یکی از حوزههایی که در سالهای اخیر به طور قابلتوجهی محتوای رسانههای عمومی را به خود اختصاص داده است، اطلاعات سلامت میباشد.از آنجایی که مخاطبان رسانهها بهویژه مجلات عامهپسند عمدتاً آن قشری از جامعه را در بر میگیرندکه معمولاً به دلیل سطح تحصیلات و دانش خود قادر به ارزیابی اطلاعات تغذیهای یا سلامت نمیباشند، ...
بیشتر
یکی از حوزههایی که در سالهای اخیر به طور قابلتوجهی محتوای رسانههای عمومی را به خود اختصاص داده است، اطلاعات سلامت میباشد.از آنجایی که مخاطبان رسانهها بهویژه مجلات عامهپسند عمدتاً آن قشری از جامعه را در بر میگیرندکه معمولاً به دلیل سطح تحصیلات و دانش خود قادر به ارزیابی اطلاعات تغذیهای یا سلامت نمیباشند، به هر اطلاعاتی که از مطبوعات بهدست میآورند، اعتماد می‌کنند. در حالی که ممکن است این اطلاعات با آن چیزی که به صورت علمی اثبات شده است، مطابقت نداشته باشد. این مسئله، لزوم بررسی سندیت و صحت اطلاعات سلامت منتشر شده در رسانههای عمومی را آشکار می‌سازد.
