فرشته داوری؛ حانیه سادات سجادی؛ الهام احسانی چیمه؛ خلیل علی‌محمدزاده
چکیده
مقدمه: تأمین و نگهداشت منابع انسانی سلامت در مناطق محروم، چالشی جهانی به ویژه در کشورهایی است که پراکندگی جغرافیایی بالایی دارند. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت‌بندی سیاست‌های تشویقی نظام سلامت ایران برای ماندگاری پزشکان و پرستاران در مناطق محروم بود.روش بررسی: این مطالعه در دو مرحله مروری و کیفی انجام شد. در بخش مروری، ...
بیشتر
مقدمه: تأمین و نگهداشت منابع انسانی سلامت در مناطق محروم، چالشی جهانی به ویژه در کشورهایی است که پراکندگی جغرافیایی بالایی دارند. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت‌بندی سیاست‌های تشویقی نظام سلامت ایران برای ماندگاری پزشکان و پرستاران در مناطق محروم بود.روش بررسی: این مطالعه در دو مرحله مروری و کیفی انجام شد. در بخش مروری، سیاست‌ها و مداخلات نظام سلامت برای ماندگاری پزشکان و پرستاران در مناطق محروم ایران شناسایی و تدوین گردید. فهرست تدوین شده جهت اعلام نظر و تکمیل سیاست‌ها و مداخلات نظام سلامت برای ماندگاری پزشکان و پرستاران در مناطق محروم، در اختیار 18 صاحب‌نظر حوزه منابع انسانی سلامت قرار گرفت. در مرحله دوم، این سیاست‌ها با استفاده از پرسشنامه الکترونیکی توسط 44 نفر خبره اولویت‌بندی شد. داده‌های به دست آمده از پاسخنامه‌ها با استفاده از آماره‌های فراوانی، درصد و میانگین توصیف گردید.یافتهها: پس از انقلاب اسلامی، 8 بسته سیاستی در قالب طرح یا برنامه مشتمل بر 40 مداخله یا سیاست طراحی و اجرا شد. طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان، طرح پزشک خانواده، طرح توزیع فارغ‌التحصیلان رشته‌های تخصصی پزشکی و طرح تحول سلامت در ماندگاری پزشکان و طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان، قانون ارﺗﻘﺎی ﺑﻬﺮه‌وری کارکنان بالینی و طرح تحول سلامت بر ماندگاری پرستاران در مناطق محروم ایران، از جمله تأثیرات بیشتر و طولانی‌تری برخوردار میباشد.نتیجهگیری: با وجود دستاوردهایی در جذب و ماندگاری پزشکان و پرستاران در مناطق محروم، هر یک از سیاست‌ها با چالش‌ها و نارسایی‌هایی مواجه می‌باشند و قوانین و سیاست‌های مبتنی بر الزام، مشوق‌های مالی و استخدامی و طرح‌های حمایتی منطبق بر نیاز و مشارکت ذی‌نفعان بر جذب و نگهداشت پزشکان و پرستاران در مناطق محروم و کم‌برخوردار جمهوری اسلامی ایران مؤثرتر میباشد.
مهدی نصر اصفهانی؛ محمد هادی حاتمی؛ دنیا شیبانی تهرانی؛ مرتضی قادری؛ زهرا کریمیان
چکیده
مقدمه: کارکنان شاغل در بخش اورژانس بیمارستان، به عنوان بزرگ‌ترین و کامل‌ترین نهاد ارایه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی اولیه، همواره با مخاطرات و استرس‌های از پیش تعیین نشده‌ای مواجه هستند که این مشکلات گاهی می‌تواند مخل آرامش و بر هم زننده کیفیت مطلوب زندگی آنان باشد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی کارکنان ...
بیشتر
مقدمه: کارکنان شاغل در بخش اورژانس بیمارستان، به عنوان بزرگ‌ترین و کامل‌ترین نهاد ارایه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی اولیه، همواره با مخاطرات و استرس‌های از پیش تعیین نشده‌ای مواجه هستند که این مشکلات گاهی می‌تواند مخل آرامش و بر هم زننده کیفیت مطلوب زندگی آنان باشد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی کارکنان شاغل در اورژانس بیمارستانی (پزشک، پرستار و متخصص طب اورژانس) استان اصفهان در سال 1395 انجام شد.روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به روش سرشماری و با استفاده از پرسشنامه استاندارد 26 سؤالی WHOQOL-BREF (World Health Organization Quality of Life-BREF)، به بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی 584 فرد شاغل در بخش اورژانس پرداخت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های One way ANOVA ، Kruskal-Wallis و Multiple regression مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: میانگین کیفیت زندگی در گروه پرستاران 25/16 ± 31/81، در گروه پزشکان 05/15 ± 91/85 و در گروه متخصصان طب اورژانس 76/15 ± 17/90 بود که اختلاف معنی‌داری بین سه گروه مشاهده شد (030/0 = P). عواملی همچون سن کمتر از 30 سال (010/0 = P)، محل کار (002/0 = P) و اقلیم جغرافیایی گرم (040/0= P)، تأثیر معنی‌داری بر میانگین کیفیت زندگی کل در بین کارکنان بخش اورژانس داشت.نتیجهگیری: با توجه به کاهش سطح کیفیت زندگی پرستاران بخش اورژانس بیمارستانهای اصفهان، لازم است مسؤولان با شناخت عوامل تهدیدکننده و کاهش دهنده سطح کیفیت زندگی، درصدد رفع کاستی‌های موجود برآیند تا بدین گونه گام مؤثری در جهت بهبود شرایط و ارایه بهینه خدمات از سوی کارکنان بخش اورژانس و به خصوص پرستاران برداشته شود.
عبدالرسول خسروی؛ عاطفه اسفندیاری؛ مهری اطاقی
چکیده
مقدمه: پزشکان به دلیل مشغله زیاد، اغلب فرصت کافی برای به‌روز کردن اطلاعات بالینی خود ندارند. وجود کتابداران پزشکی در بیمارستان می‌تواند در جهت رفع نیازهای متخصصان سلامت کمک‌کننده باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به شناسایی موانع ایفای نقش کتابداران پزشکی در تسهیل ارتباطات علمی از دیدگاه متخصصان جامعه علوم پزشکی بوشهر در سال 1395 پرداخت.روش ...
بیشتر
مقدمه: پزشکان به دلیل مشغله زیاد، اغلب فرصت کافی برای به‌روز کردن اطلاعات بالینی خود ندارند. وجود کتابداران پزشکی در بیمارستان می‌تواند در جهت رفع نیازهای متخصصان سلامت کمک‌کننده باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به شناسایی موانع ایفای نقش کتابداران پزشکی در تسهیل ارتباطات علمی از دیدگاه متخصصان جامعه علوم پزشکی بوشهر در سال 1395 پرداخت.روش بررسی: این مطالعه با استفاده از روش کیفی و از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته انجام شد. مصاحبه‌ها تا رسیدن به سطح اشباع ادامه پیدا کرد و نمونهگیری به صورت هدفمند صورت گرفت. در نهایت، 10 نفر از پزشکان و پیراپزشکان بوشهر در مطالعه شرکت نمودند.یافتهها: بر اساس دیدگاه مصاحبه‌شوندگان و صاحب‌نظران، پنج مانع «نگرشی، فردی، ساختاری، فنی و سازمانی» در ایفای نقش کتابداران پزشکی جهت تسهیل ارتباطات علمی جامعه پزشکان و پیراپزشکان شناسایی گردید که موانع فردی به عنوان مهمترین موانع تأثیرگذار بر ایفای نقش کتابداران پزشکی شناسایی شد.نتیجهگیری: با استفاده از نتایج به دست آمده و چالش‌های مشخص شده، می‌توان با بهره‌گیری از اصلاحات ساختاری و سازمانی و همچنین، تغییراتی در عوامل نگرشی و رفتاری، ارتباطات علمی پزشکان و پیراپزشکان بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر را تسهیل کرد. همچنین، نتایج پژوهش حاضر می‌تواند مشکلات کتابداران را برطرف نماید و راهگشایی جهت تشکیل کمیته‌ای برای آموزش‌های فردی کتابداران پزشکی باشد.
علیرضا دهقان؛ مرضیه صادق‌زاده؛ بهاره بازیار؛ امیر فروغی
دوره 13، شماره 6 ، بهمن 1395، ، صفحه 405-411
چکیده
مقدمه: ساختار بهداشت و درمان در کشورهای در حال توسعه، ضرورت گسترش سیستم‌های یکپارچه فن‌آوری اطلاعات در حوزه پزشکی را ایجاب می‌نماید، اما پذیرش پزشکان جهت استقرار سیستم‌های سلامت الکترونیک، مانع اصلی مهمی در چنین کشورهایی به شمار می‌رود. از این‌رو، مطالعه حاضر با هدف تعیین مدل توسعه یافته عوامل مرتبط با پذیرش سیستم‌های یکپارچه ...
بیشتر
مقدمه: ساختار بهداشت و درمان در کشورهای در حال توسعه، ضرورت گسترش سیستم‌های یکپارچه فن‌آوری اطلاعات در حوزه پزشکی را ایجاب می‌نماید، اما پذیرش پزشکان جهت استقرار سیستم‌های سلامت الکترونیک، مانع اصلی مهمی در چنین کشورهایی به شمار می‌رود. از این‌رو، مطالعه حاضر با هدف تعیین مدل توسعه یافته عوامل مرتبط با پذیرش سیستم‌های یکپارچه سلامت الکترونیک در مورد پزشکان ایرانی انجام شد.روش بررسی: این پژوهش از نوع همبستگی بود و جامعه آماری آن را پزشکان شاغل دو استان فارس و بوشهر تشکیل داد. نمونه‌های مطالعه 310 نفر بودند که به روش نمونهگیری خوشهای مرحله‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه مقیاس رواج فن‌آوری اطلاعات در بهداشت و درمان را تکمیل نمودند. به منظور تعیین مدل پژوهش، از روش تحلیل مسیر بر مبنای رگرسیون چندگانه استفاده گردید.یافتهها: قصد رفتاری استفاده از سیستم‌های یکپارچه سلامت الکترونیک به طور معنی‌داری تحت تأثیر دو عامل سهولت و سودمندی درک شده قرار داشت. همچنین، ضرایب بتا برای مسیرهای مطرح شده در مدل معنی‌دار بود و شاخص‌های مختلف نیز برازش مناسب مدل را با داده‌ها نشان داد.نتیجهگیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، می‌توان به برنامه‌ریزان پیشنهاد نمود که به منظور فرهنگ‌سازی مناسب برای استقرار سیستم‌های یکپارچه سلامت الکترونیک، شش عامل ذکر شده در پژوهش را که با پذیرش این سیستم‌ها مرتبط میباشد، مورد توجه قرار دهند.
محمد هیوا عبدخدا؛ مریم احمدی؛ علیرضا نوروزی؛ محمودرضا گوهری
دوره 13، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 3-10
چکیده
مقدمه: مقاومت پزشکان در برابر پذیرش پرونده الکترونیک مراقبت سلامت (Electronic health care record یا EHCR)، هنوز جدی‌ترین چالش پیش روی پیاده‌سازی آن به شمار می‌رود. بنابراین، شناسایی عواملی که به این مسأله دامن می‌زند، دارای اهمیت خاصی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش ویژگی‌های نهادی پزشکان بر پذیرش EHCR انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش، کاربردی ...
بیشتر
مقدمه: مقاومت پزشکان در برابر پذیرش پرونده الکترونیک مراقبت سلامت (Electronic health care record یا EHCR)، هنوز جدی‌ترین چالش پیش روی پیاده‌سازی آن به شمار می‌رود. بنابراین، شناسایی عواملی که به این مسأله دامن می‌زند، دارای اهمیت خاصی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش ویژگی‌های نهادی پزشکان بر پذیرش EHCR انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی بود و جامعه آماری آن را پزشکان شاغل در 26 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1393 تشکیل دادند. بر اساس فرمول نمونهگیری در مدل‌سازی معادلات ساختاری، 270 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن به تأیید رسید (90/0 = a). داده‌ها بعد از جمع‌آوری توسط روش تحلیل مسیر در نرمافزار AMOS (نسخه سوم) و در نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: همبستگی معنی‌داری بین هیچ کدام از ویژگی‌های نهادی پزشکان شامل سن، سابقه کار، آشنایی با کامپیوتر و آشنایی با EHCR و متغیرهای درونی مدل پذیرش فن‌آوری، برداشت ذهنی از سهولت استفاده و برداشت ذهنی از سودمندی استفاده، وجود نداشت. همچنین، هیچ کدام از ویژگی‌های نهادی پزشکان، تأثیر معنی‌داری را بر سهولت استفاده، سودمندی استفاده و میزان استفاده از EHCR نشان نداد. نتیجهگیری: ویژگی‌های نهادی پزشکان، نقش قابل توجهی در پذیرش EHCR از سوی آنان ندارد. شایسته است که به جای تمرکز صرف بر ویژگی‌های نهادی پزشکان در پذیرش EHCR، سایر عوامل تأثیرگذار نیز مورد توجه قرار گیرد تا پیاده‌سازی EHCR با ضریب اطمینان بالاتری همراه شود.
احمد پاپی؛ رقیه قضاوی؛ سلیمه مرادی
دوره 11، شماره 6 ، بهمن 1393، ، صفحه 712-727
چکیده
مقدمه: با عنایت به اینکه پزشکان برای انجام پژوهش و فعالیتهای وابسته به حوزه پزشکی نیاز به اطلاعات روزآمد دارند، بنابراین وجود کتابخانه‌هایی که منابع مختلف را درقالبهای گوناگون دارا باشند، یک امر ضروری است. از سوی دیگر شناخت جامعه پزشکی از اینگونه منابع برای رسیدن به هدف اصلیشان، امری انکارناپذیر میباشد، زیرا نتیجه غایی ...
بیشتر
مقدمه: با عنایت به اینکه پزشکان برای انجام پژوهش و فعالیتهای وابسته به حوزه پزشکی نیاز به اطلاعات روزآمد دارند، بنابراین وجود کتابخانه‌هایی که منابع مختلف را درقالبهای گوناگون دارا باشند، یک امر ضروری است. از سوی دیگر شناخت جامعه پزشکی از اینگونه منابع برای رسیدن به هدف اصلیشان، امری انکارناپذیر میباشد، زیرا نتیجه غایی دسترسی سریع و آسان به اطلاعات، تضمین سلامت افراد جامعه میباشد. هدف این پژوهش تعیین آگاهی و استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی بود. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محققساخته بوده است. جامعه آماری شامل کل پزشکان متخصص و فوق تخصص بیمارستانهای آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به تعداد 350 نفر بوده که حجم نمونه آنها براساس فرمول کرجسی و مورگان 180 نفر برگزیده شد و روش نمونهگیری خوشهای تصادفی میباشد. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و پایایی آن با مقدار آلفای کرونباخ 95 درصد در زمان تحقیق تایید گردید. نوع آمار توصیفی و نرمافزار مورد استفاده SPSSویرایش 13 بوده است. یافتهها: در بررسی میزان نیاز پزشکان به اطلاعات در موارد مختلف؛ انجام تحقیق در زمینه فعالیت آنها با 9/91 درصد بیشترین نیاز و انجام امور روزمره با 6/60 درصد به عنوان کمترین نیاز اعلام شد. پزشکان برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده از منابع اطلاعاتی و منابع الکترونیکی را با 4/65 درصد بیشترین محل رجوع و استفاده از کمک و راهنمایی متخصصین خارجی را با 5/15 درصد به عنوان کمترین مورد نام بردند. در خصوص آگاهی پزشکان از انواع پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی بیشترین آگاهی مربوط به Medline با 5/86 درصد و برای Blackwell با 3/16 درصد کمترین درصد، و در رابطه با تعیین میزان آگاهی پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، بیشترین آگاهی مربوط به E-journal با میزان 3/43 درصد و کمترین آگاهی مربوط به منابع اطلاعاتی Offline با 8/13 درصد بود. همچنین در تعیین میزان استفاده پزشکان از انواع منابع اطلاعاتی الکترونیکی، E-journal با 36 درصد بیشترین و بانکهای اطلاعاتی Offline با 2/12 درصد کمترین استفاده را به خود اختصاص دادهاند. مهمترین عامل در بین عوامل موثر بر استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، 5/61 درصد یعنی بیش از نیمی از موارد مربوط به مشغله کاری و کمبود وقت میباشد و کمترین عامل یعنی تنها در یک مورد مفید نبودن محتوای منابع بوده است. نتیجهگیری: یافتهها نشان داد نیاز به اطلاعات در پزشکان به ترتیب فراوانی عبارتند از: انجام پژوهش، تهیه مقالات، کسب اطلاعات جدید و روزآمد، مدیریت درمان بیماران، تدریس و نهایتاً انجام امور روزمره. با توجه به اهمیت منابع اطلاعاتی الکترونیکی برای جامعه مورد بررسی و با توجه به اینکه آگاهی جامع و کاملی از اینگونه منابع وجود ندارد و نتیجتاً استفاده کمتر آن را دربرخواهد داشت، لازم است برنامه‌ریزی صحیحی از سوی متولیان امر به منظور معرفی امکانات و قابلیت‌های کامل منابع مذکور و شیوه‌های بازیابی اطلاعات از درگاه‌های مربوطه به جامعه اطلاعاتی دانشگاه و بالاخص جامعه مورد بررسی این پژوهش صورت گیرد. واژه‌های کلیدی: منابع اطلاعاتی؛ پزشکان؛ بیمارستان های آمورشی؛ منابع اطلاعاتی الکترونیکی.
نرجس میرابوطالبی؛ حسین مبارکی؛ راضیه دهقان؛ نوشین محبی
دوره 10، شماره 5 ، دی 1392، ، صفحه 665-674
چکیده
مقدمه: پرونده‌ی الکترونیک سلامت شامل طیف گسترده‌ای از سیستم‌های اطلاعات است که تمامی اطلاعات مربوط به طرح مراقبت پرستاری، تجویز دارو، ارزیابی فیزیکی و ایمن‌سازی را براساس استانداردهای شناخته شده ممکن می‌سازد و با توجه به پیچیدگی پرونده‌ی الکترونیک سلامت (Electronic Health Record) قابلیت استفاده از این سیستم توسط کاربران آن امری حیاتی است. ...
بیشتر
مقدمه: پرونده‌ی الکترونیک سلامت شامل طیف گسترده‌ای از سیستم‌های اطلاعات است که تمامی اطلاعات مربوط به طرح مراقبت پرستاری، تجویز دارو، ارزیابی فیزیکی و ایمن‌سازی را براساس استانداردهای شناخته شده ممکن می‌سازد و با توجه به پیچیدگی پرونده‌ی الکترونیک سلامت (Electronic Health Record) قابلیت استفاده از این سیستم توسط کاربران آن امری حیاتی است. بنابراین پژوهشی با هدف تعیین فاکتورهای مورد انتظار پزشکان از پیاده‌سازی پروژه‌ی پرونده‌ی الکترونیک سلامت در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در سال 1391صورت گرفت. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی بود که در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان انجام شد. جامعه‌ی آماری شامل پزشکان عضو هیأت علمی و دستیاران تخصصی مشتمل بر 129 نفر بودند. پرسشنامه‌ای برگرفته از پایان‌نامه‌ی دکترای Morton در دانشگاه Drexel به‌عنوان ابزار پژوهش انتخاب گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصین و صاحب‌نظران در این زمینه و پایایی آن از طریق test-retest به میزان 78 درصد سنجیده شد. داده‌های گردآوری شده از پرسشنامه با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه‌ی 19 و بوسیله‌ی روش‌های آمار توصیفی (جداول توزیع و درصد فراوانی، شاخص‌های آماری میانگین و انحراف معیار) و آزمون‌های آماری ANOVA و T-TEST یک‌طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: بیشترین امتیاز کسب شده مربوط به فاکتور پشتیبانی مدیریت با میانگین 65/3 و کمترین امتیاز کسب شده مربوط به فاکتور آموزش مناسب و کافی با میانگین17/3 بود. در ارتباط با موانع اجرای پیاده‌سازی پرونده‌ی الکترونیک سلامت بیشترین درصد کسب شده مربوط به هزینه‌های اقتصادی با 84 درصد و کمترین امتیاز کسب شده مربوط به مقاومت پرسنل در برابر تکنولوژی جدید با 50 درصد بود و از دیدگاه پزشکان مهمترین مزایای پرونده‌ی الکترونیک سلامت افزایش کنترل بر فعالیتهای کاری 9/82 درصد ارزیابی شد. نتیجهگیری: با توجه به نتایج کسب شده در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، پزشکان عضو هیأت علمی و دستیاران با پیاده‌سازی پرونده‌ی الکترونیک سلامت در این دانشگاه موافق بودند و با توجه به نظرات ارائه شده توانایی و آمادگی لازم جهت پیاده‌سازی پرونده‌ی الکترونیک سلامت وجود داشت. واژه‌های کلیدی: پرونده‌ی الکترونیک سلامت؛ فن‌آوری اطلاعات سلامت؛ پزشکان
الهام طاعتی کلی؛ علی مشکینی؛ داود خراسانی زواره
دوره 9، شماره 4 ، مهر و آبان 1391، ، صفحه 548-557
چکیده
مقدمه: عدالت در سلامت به معنای عدالت در توزیع تندرستی جامعه است. منظور از رعایت عدالت در سلامت، توجه به نیازهای سلامت همه‌ی افراد و اقشار جامعه بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آنها است. هدف از پژوهش حاضر مطالعه‌ی برآورد توزیع نیروی انسانی پزشک متخصص به تفکیک رشته‌های تخصصی بر حسب جمعیت (000,100 نفر) در بیمارستانهای ...
بیشتر
مقدمه: عدالت در سلامت به معنای عدالت در توزیع تندرستی جامعه است. منظور از رعایت عدالت در سلامت، توجه به نیازهای سلامت همه‌ی افراد و اقشار جامعه بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آنها است. هدف از پژوهش حاضر مطالعه‌ی برآورد توزیع نیروی انسانی پزشک متخصص به تفکیک رشته‌های تخصصی بر حسب جمعیت (000,100 نفر) در بیمارستانهای دولتی استان‌های کشور بود.
روش بررسی: این پژوهش مقطعی- توصیفی بود که بر روی اطلاعات جمع‌آوری شده‌ی پزشکان متخصص در سال 1389 انجام گرفت. در این مطالعه، تعداد متخصصان پزشک کشور بر اساس فرم‌هایی که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به معاونت درمان کلیه‌ی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ارسال شده بود، جمع‌آوری گردید. همچنین جمعیت کشور از وب‌سایت مرکز آمار ایران استخراج گردید و روایی و پایایی همه‌ی اطلاعات تأیید شده بود. شاخص‌های مرکزی، شامل بیشترین و کمترین انحراف معیار و میانگین تعداد متخصصان در بین استان‌های کشور محاسبه گردیدند. نرخ داده‌ها بر حسب نوع تخصص به ازای 000,100 نفر جمعیت نیز محاسبه شد. برای نمایش ارتباط تعداد نیروهای متخصص با جمعیت، از نمایش ضریب همبستگی میان آنها استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه‌ی 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: بیشترین و کمترین شاخص متخصص به 000,100 نفر جمعیت در رشته‌های تخصصی در رشته‌ی اطفال با شاخص 72/1 و جراحی مغز و اعصاب با 31/0 مشاهده شد. همچنین بالاترین میزان همبستگی میان رشته‌های تخصصی و جمعیت در رشته‌ی پاتولوژی به میزان 96/0 و کمترین میزان در رشته‌ی روانپزشکی به میزان 47/0 بود. همچنین در کل، بیشترین و کمترین شاخص پزشک در رشته‌های تخصصی در استان‌های کشور به ترتیب استان یزد با شاخص 22/19 و استان سیستان و بلوچستان با شاخص 8/8 بود.
نتیجهگیری: همبستگی بالایی میان تعداد پزشک متخصص به تفکیک رشته و جمعیت (000,100 نفر) در بیمارستانهای دولتی کشور وجود داشت. همچنین کاهش میزان انحراف معیارها، بیانگر همگن‌تر شدن پراکندگی متخصصین نسبت به 5 سال گذشته است که با اعمال و تداوم مدیریت صحیح می‌توان آن را بهبود بخشید
