مهرداد فرزندی‌پور؛ هاشم محمدیان؛ مسعود عرب فرد؛ نیلوفر سهرابی
دوره 13، شماره 4 ، آبان 1395، ، صفحه 260-266
چکیده
مقدمه: پیش‌بینی عوامل مؤثر بر پذیرش سیستمهای اطلاعاتی با استفاده از فرایندهای القایی، از جمله موضوعات مهمی به شمار می‌رود که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین ارتباط بین متغیرهای اعتبار منبع پیام، کیفیت بحث، نفوذ اجتماعی هنجاری و اطلاعاتی، ادراک عاطفی و شناختی، خودکارامدی و قصد تداوم استفاده از سیستم ...
بیشتر
مقدمه: پیش‌بینی عوامل مؤثر بر پذیرش سیستمهای اطلاعاتی با استفاده از فرایندهای القایی، از جمله موضوعات مهمی به شمار می‌رود که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین ارتباط بین متغیرهای اعتبار منبع پیام، کیفیت بحث، نفوذ اجتماعی هنجاری و اطلاعاتی، ادراک عاطفی و شناختی، خودکارامدی و قصد تداوم استفاده از سیستم اطلاعات بیمارستانی در کاربران کادر پرستاری بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع کاربردی بود و به صورت تحلیلی- مقطعی در سال 1393 انجام گرفت. داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسش‌نامه‌ای که روایی و پایایی آن بر اساس نظر متخصصان و محاسبه ضریب Cronbach¢s alpha تأیید شده بود، جمع‌آوری گردید. سپس پرسش‌نامه‌ها در اختیار 600 کاربر کادر پرستاری بیمارستانهای تابعه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که با سیستم اطلاعات بیمارستانی در هر شیفت در تعامل بودند، قرار داده شد. در نهایت، 531 پرسشنامه بازگردانده شد و قابل استفاده بود. دادهها با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزار LISREL تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: بر اساس روابط مدل، مشخص گردید که 39 درصد قصد تداوم استفاده را می‌توان با استفاده از متغیرها پیش‌بینی نمود (01/0 = P). با توجه به جمع اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر وابسته، مشخص شد که متغیر «خودکارامدی» بیشترین تأثیر را بر قصد تداوم استفاده داشت (620/0).نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه، به کارگیری فرایندهای نفوذ با استفاده از مدل پژوهش، میتواند احتمال پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی را از سوی کاربران افزایش دهد.
مهرداد فرزندی پور؛ زهرا میدانی؛ حسین ریاضی؛ منیره صادقی جبلی
دوره 11، شماره 3 ، شهریور 1393، ، صفحه 293-307
چکیده
مقدمه: نظر به محدود ماندن سیستمهای اطلاعات بیمارستانی کشورمان بر روی فعالیت‌های سیستم اطلاعات بیمارستانی نسل‌های اولیه ضروری است این سیستمها با تأکید بر بهبود کیفیت مراقبت وارد موج جدیدی شوند. بنابراین این مطالعه با هدف طراحی الزامات بهبود کیفیت و ایمنی بیمار در سیستم اطلاعات بیمارستانی صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه توصیفی ...
بیشتر
مقدمه: نظر به محدود ماندن سیستمهای اطلاعات بیمارستانی کشورمان بر روی فعالیت‌های سیستم اطلاعات بیمارستانی نسل‌های اولیه ضروری است این سیستمها با تأکید بر بهبود کیفیت مراقبت وارد موج جدیدی شوند. بنابراین این مطالعه با هدف طراحی الزامات بهبود کیفیت و ایمنی بیمار در سیستم اطلاعات بیمارستانی صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی و از نوع پژوهش‌های کاربردی بود که در سال 1391 خورشیدی در 15 بیمارستان تابعه دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و اصفهان انجام گرفت. ابتدا مطالعات کتابخانه‌ای و جستجوی اینترنتی انجام گرفت و بر اساس آن راهنما و پرسشنامه نیمه‌ساخت‌یافته‌ای تهیه و در اختیار 5 نفر از خبرگان مرحله اول قرار گرفت. سپس بر اساس جمع‌بندی نظرات خبرگان مرحله اول، پرسشنامه نهایی در قالب 25 سؤال بسته با امتیازدهی لیکرت تهیه شد، روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوی و پایایی آن از طریق آزمون- بازآزمون تأیید شد و با مراجعه حضوری به نظرسنجی صاحب‌نظران مرحله دوم گذاشته شد.پاسخ‌ها از 4-0 نمره‌دهی شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 18 تجزیه و تحلیل شد و الزاماتی که میانگین نمره نهایی آن‌ها 3 و بالاتر بود مورد تأیید نهایی قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین نمره تمامی الزامات تعیین شده بالاتر از 3 بود. تمام صاحب‌نظران نیاز به وجود الزام هشدار موارد غیر‌طبیعی نتایج آزمایش‌ها، 8/94درصد ارائه دستورالعمل‌های بالینی و 7/94 درصد ارائه هشدار در موارد عدم همخوانی اقدامات تجویز شده با پارامترهای فیزیولوژیکی و ارائه تشخیص افتراقی بر اساس علائم بالینی بیمار در سیستم اطلاعات بیمارستان را تأیید کردند. نتیجه‌گیری: کلیه الزامات پیشنهادی مدل اولیه مورد تأیید قرار گرفت و براساس نظرات خبرگان مواردی نیز به آن افزوده شد. لذا استفاده از این مدل جهت ارزیابی و انتخاب سیستمهای اطلاعات بیمارستانی توصیه می‌شود. واژه‌های کلیدی: بهبود کیفیت؛ ایمنی بیمار؛ سیستمهای اطلاعات بیمارستانی؛ حاکمیت بالینی
مهرداد فرزندی‌پور؛ زهرا میدانی
دوره 8، شماره 4 ، مهر و آبان 1390
چکیده
مقدمه: نظر به اهمیت نقش کاربران در موفقیت یا شکست یک سیستم اطلاعات بیمارستانی و همچنین سهم شرکتهای نرم‌افزاری به عنوان عرضه کننده‌ی «خدمات سیستمهای اطلاعاتی» نه فقط «فروشنده‌ی محصولات»، این مطالعه با هدف ارزیابی سیستمهای اطلاعات بیمارستانی بر اساس نیازهای کاربران در ایران انجام شده است. روش بررسی: از ...
بیشتر
مقدمه: نظر به اهمیت نقش کاربران در موفقیت یا شکست یک سیستم اطلاعات بیمارستانی و همچنین سهم شرکتهای نرم‌افزاری به عنوان عرضه کننده‌ی «خدمات سیستمهای اطلاعاتی» نه فقط «فروشنده‌ی محصولات»، این مطالعه با هدف ارزیابی سیستمهای اطلاعات بیمارستانی بر اساس نیازهای کاربران در ایران انجام شده است. روش بررسی: از طریق یک مطالعه‌ی توصیفی، 5 شرکت که بیشترین نقش را در عرضه‌ی نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی در مراکز آموزشی درمانی داشتند، انتخاب شدند. نرم‌افزارهای HIS (Hospital Information System) با استفاده از چک لیست و از طریق مشاهده در 8 بیمارستان بر اساس معیارهای تعیین شده، مورد ارزیابی قرار گرفتند. چک لیست اولیه بر اساس نوشته‌جات و کاتالوگ/بروشور شرکتهای عرضه کننده‌ی نرم‌افزار HIS تهیه شد و طبق دیدگاه کاربران و متخصصین، مورد ویرایش قرار گرفت. جهت تأمین پایایی چک لیست، مطالعه‌ی پایلوتی انجام شد تا نرم‌افزارهای HIS را مورد ارزیابی قرار دهد. جهت تعیین روایی چک لیست نیز از شیوه‌ی آزمون- بازآزمون استفاده شد. دادهها از طریق مشاهده‌ی مستقیم، مصاحبه با کاربر و مسؤول واحد IT بیمارستان جمع‌آوری شد و به وسیله‌ی آمار توصیفی و نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نرم‌افزار شرکت طراحان بوعلی با 67 درصد، بیشترین نیاز کاربران را برآورده نموده است. هر چند همین شرکت انتظارات کاربران را به صورت متناسب تأمین نمی‌کرد؛ مدارک پزشکی (5/74 درصد)، داروخانه (6/58 درصد)، آزمایشگاه (5/74 درصد)، پرستاری (3/23 درصد) و مالی (4/65 درصد). حداقل نیاز کاربران (29 درصد) توسط شرکت نرم‌افزار میکرو افزار قشم برآورده شده است. اگر چه بیشترین نیاز کاربران در بخش‌های داروخانه (6/58 درصد)، آزمایشگاه (69 درصد) و پرستاری (60 درصد) توسط همین شرکت تأمین شده است. نتیجه‌گیری: هیچ یک از نرم‌افزارهای مورد ارزیابی، نیاز کاربران را به طور کامل در کلیه‌ی بخش‌ها برآورده نمی‌کنند. شکست در برآوردن انتظارات کاربران در این سیستمها را می‌توان به مشارکت ضعیف کاربران در طراحی این سیستمها نسبت داد؛ شاید بتوان اذعان داشت که طراحی سیستمهای اطلاعاتی در کشورمان هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. از این‌رو با توجه به اهمیت نقش کاربر در موفقیت سیستم اطلاعاتی، به کارگیری رویکرد‌های جامع جهت طراحی این سیستمها بر اساس اهداف و فرایندهای سازمان و نیاز کاربر ضرورری به نظر می‌رسد. واژه‌های کلیدی: نظام اطلاعات بیمارستانی؛ نظام‌های کامپیوتری مدارک پزشکی؛ بخش مدارک پزشکی.
مهرداد فرزندی پور؛ عباس شیخ طاهری؛ لیلا شکری زاده آرانی
دوره 7، شماره 4 ، دی 1389
چکیده
مقدمه: استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی منوط به طبقه‌بندی صحیح اطلاعات در آن‌ها است که بر اساس کدگذاری بالینی صورت می‌گیرد. هدف این پژوهش بررسی میزان صحت کدگذاری اقدامات در بیمارستانهای آموزشی بود.روش بررسی: در این مطالعه‌ی مقطعی، تعداد 246 پروندهی پزشکی به صورت تصادفی از بیمارستانهای آموزشی کاشان در سال 1386 انتخاب ...
بیشتر
مقدمه: استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی منوط به طبقه‌بندی صحیح اطلاعات در آن‌ها است که بر اساس کدگذاری بالینی صورت می‌گیرد. هدف این پژوهش بررسی میزان صحت کدگذاری اقدامات در بیمارستانهای آموزشی بود.روش بررسی: در این مطالعه‌ی مقطعی، تعداد 246 پروندهی پزشکی به صورت تصادفی از بیمارستانهای آموزشی کاشان در سال 1386 انتخاب شد. اطلاعات مربوط به اقدامات درمانی، اطلاعات مربوط به کدگذار و اصول ثبت اقدامات در چک لیستی که به تأیید صاحب نظران رسیده بود، ثبت گردید. اقدامات درمانی دوباره کدگذاری شد. صحت کدها بر اساس توافق کدهای اصلی پرونده و کدهای Recoder تعیین شد. تحلیل دادهها به کمک شاخص‌های آماری (درصد، 2χ، تست فیشر، OR و فاصله‌ی اطمینان 95 درصد OR) انجام گرفت.یافته‌ها: در مجموع 46 خطا (7/18 درصد) در بین کدهای اقدامات اصلی مشاهده شد. در مواردی که کد با فهرست شماره‌ای کنترل شده بود، خطای کدگذاری کمتر بود؛ ولی در مجموع، کدگذاری با استفاده از کتاب به طور معنی‌داری با خطای بیشتری همراه بود. بهبود مستندسازی اقدامات، خطاهای کدگذاری را تا حدودی کاهش داد. در پرونده‌های خوانا، خطای کمتری وجود داشت. همچنین استفاده از اختصارات واضح با افزایش صحت کدگذاری همراه بود.نتیجه‌گیری: پایگاه‌های اطلاعاتی اقدامات درمانی قابل اعتماد است. فاکتورهای مرتبط با مستندسازی بهتر اقدامات و نیز عوامل مرتبط با کدگذار میتواند باعث بهبود کیفیت کدگذاری اطلاعات اقدامات درمانی و پایگاه‌های اطلاعاتی مربوط گردد.واژه‌های کلیدی: طبقه‌بندی‌ها؛ نشانه گذاری؛ پرونده‌ها؛ مدارک پزشکی.
عباس شیخ طاهری؛ مهرداد فرزندی پور
دوره 6، شماره 2 ، مهر 1388
چکیده
مقدمه: رضایت آگاهانه بیمار، اساس اخلاق پزشکی و صلاحیت بیمار، یکی از مهم‌ترین ابعاد رضایت آگاهانه است. این پژوهش با هدف بررسی صلاحیت بیماران و عملکرد واحد پذیرش در اخذ رضایت‌نامه معالجه و عمل جراحی در بیمارستانهای آموزشی شهرستان کاشان انجام گردید. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی مقطعی، 300 بیمار (رضایت دهنده) بخش جراحی از بیمارستانهای ...
بیشتر
مقدمه: رضایت آگاهانه بیمار، اساس اخلاق پزشکی و صلاحیت بیمار، یکی از مهم‌ترین ابعاد رضایت آگاهانه است. این پژوهش با هدف بررسی صلاحیت بیماران و عملکرد واحد پذیرش در اخذ رضایت‌نامه معالجه و عمل جراحی در بیمارستانهای آموزشی شهرستان کاشان انجام گردید. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی مقطعی، 300 بیمار (رضایت دهنده) بخش جراحی از بیمارستانهای آموزشی شهر کاشان در سال 1386 به صورت تصادفی ساده و با توجه به برنامه زمانی پذیرش بیماران جراحی وارد مطالعه شدند. جهت بررسی صلاحیت بیماران برای امضای فرم رضایت‌نامه جراحی و عملکرد واحد پذیرش از چک لیست استفاده شد. روایی چک لیست توسط متخصصان مربوط تأیید شد. یافته‌ها با نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. یافته‌ها: 80 درصد بیماران صلاحیت لازم جهت امضای فرم رضایت‌نامه را در زمان پذیرش داشتند، در حالی که هنگام گرفتن رضایت فقط 55 درصد از آنان، خودشان رضایت داده بودند. علاوه بر این 6/3 درصد از بیمارانی که رضایت دادند، خودشان صلاحیت لازم برای دادن رضایت را نداشتند. 3/59 درصد اشخاص ثالث از نظر نسبت با بیمار، صلاحیت رضایت دادن نداشتند. به اکثر رضایت دهندگان فرصت مطالعه فرم رضایت‌نامه داده نشده بود (3/75 درصد)، برای مطالعه فرم تشویق نشده بودند (7/98 درصد) و در هیچ موردی نسبت شخص رضایت دهنده با بیمار کنترل نشده بود.نتیجه‌گیری: عملکرد واحدهای پذیرش نسبت به اخذ رضایت از افراد از لحاظ نسبت قانونی (شخص ثالث) و داشتن صلاحیت با دقت صحت کامل انجام نمی‌شود. شفاف شدن قوانین مربوط برای کارکنان، افزایش دقت و توجه آنان و همچنین توضیح دادن فرم‌های رضایت‌نامه برای بیماران توصیه می‌شود.واژه‌های کلیدی: رضایت بیمار؛ جراحی؛ پذیرش بیمار؛ بیمارستانهای آموزشی.
مهرداد فرزندی‌پور؛ مریم احمدی؛ فرحناز صدوقی؛ ایرج کریمی
دوره 5، شماره 2 ، مهر 1387
چکیده
مقدمه: در جهان معاصر، ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت یکی از اولویت‌های بسیاری از کشورهاست. با شروع نگهداری اطلاعات کلینیکی در سیستمهای کامپیوتری، باید پیش‌بینی‌های لازم به منظور جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات پزشکی بیماران به عمل آید. سوال اساسی این است که اصول مناسب برای حفظ محرمانگی اطلاعات سلامت کدامند؟ روش بررسی مطالعه ...
بیشتر
مقدمه: در جهان معاصر، ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت یکی از اولویت‌های بسیاری از کشورهاست. با شروع نگهداری اطلاعات کلینیکی در سیستمهای کامپیوتری، باید پیش‌بینی‌های لازم به منظور جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات پزشکی بیماران به عمل آید. سوال اساسی این است که اصول مناسب برای حفظ محرمانگی اطلاعات سلامت کدامند؟ روش بررسی مطالعه به روش توصیفی در سال 1386 در خصوص اصول محرمانگی اطلاعات بیماران در پروندهی الکترونیک سلامت در پنج محور شرایط جمع‌آوری، اصول استفاده، اصول افشاء، اصول دسترسی فرد و مسؤولیت متولی اطلاعات سلامت در کشورهای استرالیا، کانادا، انگلستان و ایران انجام شد. ابزار گردآوری دادهها، مقالات، کتب، مجلات و سایت‌های معتبر اینترنتی انگلستانی زبان بود. سپس دادهها گردآوری و جداول مقایسه‌ای لازم تهیه و نقاط ضعف و قوت هر یک بررسی و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: هر سه کشور منتخب بر جمع‌آوری، استفاده و افشای اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت با رضایت فرد و یا طبق قانون، تأکید دارند. دو کشور استرالیا و کانادا در خصوص دسترسی خود فرد به اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت محدودیت‌هایی ایجاد کرده‌اند و کشور انگلستان دسترسی فرد به اطلاعات را بر پایه‌ی نیاز به دانستن، به طور کلی مجاز شمرده است. همچنین یکی از مسؤولیت‌های متولی اطلاعات را در دسترس قراردادن سیاست‌ها و اقدامات محرمانگی اطلاعات برای عموم بیان کرده‌اند. کشور ایران در این زمینه، اصول مدون و مصوبی ندارد. نتیجه‌گیری: اصول محرمانگی اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت در دو کشور استرالیا و کانادا از جامعیت بیشتری برخوردار است. کشور ایران فاقد اصولی در این زمینه است و با توجه به رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص طراحی پروندهی الکترونیک سلامت برای هر ایرانی، استفاده از تجربیات سایر کشورها و تنظیم و تصویب اصولی در این خصوص، با توجه به شرایط بومی کشورمان، توصیه می‌شود. واژه‌های کلیدی: محرمانگی , پرونده های پزشکی , الکترونیک , پزشکی , سیستم پرونده های پزشکی , کامپیوتری کردن
مهرداد فرزندی پور؛ فرحناز صدوقی؛ مریم احمدی؛ ایرج کریمی
دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1386
چکیده
مقدمه: امروزه افزایش روزافزون تولید اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان، موجب به کارگیری فن‌آوری‌های نوین برای بهره‌برداری مناسب از اطلاعات از جمله ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت شده است. ظرفیت روبه رشد فن‌آوری‌های اطلاعات برای جمع‌آوری، ذخیره و انتقال اطلاعات در مقادیر بی‌سابقه، نگرانی‌های قابل درکی برای بیماران ایجاد کرده زیرا ...
بیشتر
مقدمه: امروزه افزایش روزافزون تولید اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان، موجب به کارگیری فن‌آوری‌های نوین برای بهره‌برداری مناسب از اطلاعات از جمله ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت شده است. ظرفیت روبه رشد فن‌آوری‌های اطلاعات برای جمع‌آوری، ذخیره و انتقال اطلاعات در مقادیر بی‌سابقه، نگرانی‌های قابل درکی برای بیماران ایجاد کرده زیرا پروندهی کامپیوتری از محل‌های متعددی قابل دسترس است و نقص امنیتی آن میتواند منجر به افشای صدها یا هزاران پرونده شود. حال با توجه به حرکت کشور به سمت ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت، سؤال اساسی این است که آیا الزامات امنیتی آن توسط متولیان امر مورد توجه قرار گرفته است؟روش بررسی: مطالعه به روش توصیفی – تطبیقی در سال 86 در خصوص الزامات امنیتی اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت کشورهای استرالیا، کانادا، انگلستان و ایران انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها چک لیست و منابع اطلاعاتی شامل: مقالات، کتب و مجلات به روش مطالعه‌ی متون از کتابخانه‌ها و سایت‌های معتبر انگلیسی زبان مربوط به سال‌های 1995 تا 2006 بوده است. سپس داده‌های گردآوری شده جدول بندی، مورد مقایسه قرار گرفتند و توصیف شدند.یافته‌ها: کشورهای مورد مطالعه الزاماتی را در خصوص امنیتی پروندهی الکترونیک سلامت، شامل تشکیلات امنیتی اطلاعات، امنیتی طبقه‌بندی و کنترل امکانات، ایمنی منابع انسانی، ایمنی مدیریت ارتباطات و عملیات و ایمنی کنترل دسترسی به اطلاعات پیش‌بینی کرده و به کار می‌برند اما کشور ما فاقد الزاماتی در خصوص امنیتی پروندهی الکترونیک سلامت است. نتیجه‌گیری: ایمنی اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت یکی از ضروریات ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت است و کشور ما فاقد الزاماتی در این زمینه می‌باشد. با توجه به رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت برای هر ایرانی، تهیه و تدوین این الزامات توسط متولیان امر با استفاده از تجربیات سایر کشورها توصیه می‌شود.واژه‌های کلیدی: راز داری؛ الکترونیک در پزشکی؛ الکترونیک؛ مدارک پزشکی؛ نظام‌های کامپیوتری مدارک پزشکی
