خدیجه طهماسبی؛ موسی یمین فیروز؛ سارا امیری
چکیده
مقدمه: در سال‌های اخیر به دلایل زیست محیطی، مردم جهان با یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌ها که سرطان است، مواجه می‌باشند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ترسیم شبکه همکاری علمی پژوهشگران مراکز تحقیقاتی خون و آنکولوژی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با رویکرد علم‌سنجی و با استفاده از تحلیل شبکه‌ای انجام گردید. جامعه آماری ...
بیشتر
مقدمه: در سال‌های اخیر به دلایل زیست محیطی، مردم جهان با یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌ها که سرطان است، مواجه می‌باشند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ترسیم شبکه همکاری علمی پژوهشگران مراکز تحقیقاتی خون و آنکولوژی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با رویکرد علم‌سنجی و با استفاده از تحلیل شبکه‌ای انجام گردید. جامعه آماری تحقیق شامل مدارک تولید شده پژوهشگران مراکز تحقیقات هماتولوژی و آنکولوژی کشور بود که تا پایان سال 2019 در پایگاه اطلاعاتی WoS (Web of Science) نمایه شده بود.یافته‌ها: دانشگاه علوم پزشکی تهران- مازندران با تولید 100 مدرک مشترک، بیشترین همکاری را نسبت به همتایان خود داشتند. بالاترین همکاری بین‌المللی به کشورهای آمریکا، ایتالیا، انگلستان، آلمان و استرالیا اختصاص یافت. همچنین، مقالات بین‌المللی با میانگین استناد 75/41، به طور چشمگیری نسبت به مدارک ملی (با میانگین استناد 45/7)، بیشتر مورد توجه و ارجاع قرار گرفتند (001/0 > P). بررسی همبستگی میان تعداد استناد و تعداد کشورهای همکار نیز حاکی از وجود رابطه معنی‌دار مثبت و متوسط بین این دو متغیر بود (353/0 = r، 001/0 > P).نتیجه‌گیری: همکاری‌های علمی به ویژه در سطح بین‌المللی، تأثیر مطلوبی در استنادپذیری مدارک علمی دارد. بنابراین، توجه سیاست‌گذاران پژوهشی و محققان به این امر، می‌تواند در افزایش کیفیت انتشار مقالات علمی کمک‌کننده باشد.
احسان گرایی؛ پیمان ادیبی؛ فیروزه زارع فراشبندی
چکیده
مقدمه: سندرم روده تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome یا IBS)، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارش است که منجر به اختلال در عملکرد روده‌ها می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن سال انتشار مآخذ مهم‌ترین آثار تاریخی این بیماری با استفاده از روش طیف‌سنجی انجام گردید.روش بررسی: روش این مطالعه، طیف‌سنجی سال انتشار مآخذ بود. داده‌ها از پایگاه Web of ...
بیشتر
مقدمه: سندرم روده تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome یا IBS)، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارش است که منجر به اختلال در عملکرد روده‌ها می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن سال انتشار مآخذ مهم‌ترین آثار تاریخی این بیماری با استفاده از روش طیف‌سنجی انجام گردید.روش بررسی: روش این مطالعه، طیف‌سنجی سال انتشار مآخذ بود. داده‌ها از پایگاه Web of Science و با جستجوی عبارت IBS در فیلد موضوع جمع‌آوری شد. 13841 مدرک و 320218 استناد بازیابی گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: مآخذ موجود در مدارک حوزه IBS در چهار دوره زمانی سال‌های 1950-1900، 1975-1951، 2000-1976 و 2001 تا 2015 توزیع گردید. اولین گروه مقالات پراستناد بر معرفی IBS، روش‌های تشخیص و علل احتمالی آن و گروه دوم بر جنبه‌های پاتوفیزیولوژیک و فیزیولوژیک این بیماری تمرکز داشت. گروه بعدی به جنبه‌های دیگر IBS شامل اپیدمیولوژی، دارو، هزینه‌های مالی و عوامل فیزیولوژیک و بالینی پرداخته بود. تعداد استنادات زیاد گروه چهارم، به دلیل انتشار مقالات مروری متعدد در مورد این بیماری و ماهیت استنادگیری این نوع مقالات می‌باشد.نتیجه‌گیری: مقالات نسبت به سایر منابع علمی، بیشترین تأثیرگذاری را در شکل‌گیری خاستگاه تاریخی مباحث حوزه IBS دارند و منابع پراستناد این حوزه، تابعی از سیر تاریخی آن بیماری بوده‌اند.
فرشید دانش؛ سمیه قویدل
چکیده
مقدمه: با استفاده از روش تحلیل هم‌واژگانی، ارتباط بین موضوعات علمی کشف، ساختار فکری حاکم شناسایی و جنبه‌های پژوهشی زیرمجموعه آشکار میگردد. هدف از انجام پژوهش حاضر، دیداری‌سازی شبکه مفهومی ویروس پاپیلوم انسانی HPV (Human Papillomavirus) در جهان بود.روش بررسی: این مطالعه به روش تحلیل هم‌واژگانی صورت گرفت. 17278 کلید واژه مستخرج از 13249 مقاله ...
بیشتر
مقدمه: با استفاده از روش تحلیل هم‌واژگانی، ارتباط بین موضوعات علمی کشف، ساختار فکری حاکم شناسایی و جنبه‌های پژوهشی زیرمجموعه آشکار میگردد. هدف از انجام پژوهش حاضر، دیداری‌سازی شبکه مفهومی ویروس پاپیلوم انسانی HPV (Human Papillomavirus) در جهان بود.روش بررسی: این مطالعه به روش تحلیل هم‌واژگانی صورت گرفت. 17278 کلید واژه مستخرج از 13249 مقاله با موضوع HPV که طی بازه زمانی سال‌های 2014 تا 2018 در پایگاه Web of Science نمایه شده بود، جامعه آماری تحقیق را تشکیل داد. جهت مشخص کردن کلید واژه‌های اصلی به منظور تعیین راهبرد جستجو، از سرعنوان‌های موضوعی پزشکی MeSH (Medical Subject Headings) استفاده گردید.یافته‌ها: 126 کلید واژه پرتکرار شناسایی شد و «سرطان دهانه رحم» بیشترین فراوانی را داشت. با استفاده از خوشه‌بندی سلسله مراتبی به روش Ward، 14 خوشه موضوعی به دست آمد. بزرگ‌ترین خوشه با 30 کلید واژه متعلق به «علایم و بیماری‌های ناشی از HPV» بود. جهت کسب بینش جامع‌تر و بهتر پیرامون ساختار موضوعات HPV، از نقشه دو بعدی بهره گرفته شد.نتیجه‌گیری: تحلیل هم‌واژگانی به خوبی می‌تواند ساختار علمی و فکری HPV را نمایان سازد و ابزار مناسبی جهت شناسایی موضوعات پرکاربرد HPV می‌باشد. به نظر می‌رسد که پژوهش‌های HPV، رابطه تنگاتنگی با مطالعات قلمروی پزشکی و سلامت همچون پیشگیری و درمان دارد.
سورناز شادی؛ سعید اسدی؛ حمزه‌علی نورمحمدی
چکیده
مقدمه: بررسی رشد برون‌دادهای علمی در حوزه‌های موضوعی مختلف، می‌تواند یکی از پایه‌های سیاست‌گذاری علمی در آن حوزه باشد. مقالات مروری سیستماتیک، یکی از برون‌دادهای مؤثر در علوم پزشکی به شمار می‌رود که امروزه استفاده از نتایج آن کاربرد وسیعی پیدا کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند رشد مقالات مرور سیستماتیک پژوهشگران ایرانی ...
بیشتر
مقدمه: بررسی رشد برون‌دادهای علمی در حوزه‌های موضوعی مختلف، می‌تواند یکی از پایه‌های سیاست‌گذاری علمی در آن حوزه باشد. مقالات مروری سیستماتیک، یکی از برون‌دادهای مؤثر در علوم پزشکی به شمار می‌رود که امروزه استفاده از نتایج آن کاربرد وسیعی پیدا کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند رشد مقالات مرور سیستماتیک پژوهشگران ایرانی در حوزه زیست‌پزشکی و شناسایی مجلات فعال مرتبط با آن انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه که با روش اسنادی انجام گرفت، روند رشد مقالات مرور سیستماتیک ایرانی حوزه زیست‌پزشکی و توزیع تولیدات علمی بر اساس زبان آن‌ها بررسی گردید. جامعه تحقیق شامل همه مقالات مرور سیستماتیک پژوهشگران ایرانی حوزه زیست‌پزشکی، متشکل از 350 مقاله فارسی و 2595 مقاله انگلیسی بود.یافته‌ها: تولید مقالات مرور سیستماتیک زیست‌پزشکی در زبان فارسی و انگلیسی به ترتیب دارای رشد متوسط 6 و 21 درصد بود و نشان داد که شتاب رشد مقالات لاتین، 5/3 برابر مقالات فارسی است. پرمقاله‌ترین مجله در زبان فارسی، مجله «زنان، مامایی و نازایی ایران» با 46 مقاله و در زبان انگلیسی، مجله «Asian Pacific Journal of Cancer Prevention» با 58 مقاله بود.نتیجه‌گیری: پژوهشگران زیست‌پزشکی ایران در سال‌های اخیر گرایش زیادی به تولید مقالات مرور سیستماتیک پیدا کرده‌اند و نشریات انگلیسی زبان سهم بیشتری در انتشار این مقالات داشتند.
محبوبه شکوهیان؛ عاصفه عاصمی؛ احمد شعبانی؛ مظفر چشمه سهرابی
چکیده
مقدمه: دسترسی به اطلاعات کامل بیمار، نقش مهمی در بهبود مراقبت‌های بالینی و کاهش اشتباهات پزشکی دارد. در این خصوص، پرونده الکترونیک سلامت، قسمت اصلی یک سیستم اطلاعات سلامت یکپارچه محسوب می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل کتاب‌سنجی و متن‌کاوی تولیدات علمی منتشر شده در حوزه پرونده الکترونیک سلامت در پایگاه PubMed بود.روش بررسی: این ...
بیشتر
مقدمه: دسترسی به اطلاعات کامل بیمار، نقش مهمی در بهبود مراقبت‌های بالینی و کاهش اشتباهات پزشکی دارد. در این خصوص، پرونده الکترونیک سلامت، قسمت اصلی یک سیستم اطلاعات سلامت یکپارچه محسوب می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل کتاب‌سنجی و متن‌کاوی تولیدات علمی منتشر شده در حوزه پرونده الکترونیک سلامت در پایگاه PubMed بود.روش بررسی: این مطالعه به روش کتاب‌سنجی و متن‌کاوی در بازه زمانی سال‌های 2009 تا 2019 بر روی 6863 مقاله انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای Excel و VOSviewer و ابزار Voyant مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: در حوزه مورد نظر، موضوعات پرونده الکترونیک سلامت، سلامت، مراقبت بهداشتی و سیستم‌های مراقبت بهداشتی اهمیت زیادی در پایگاه PubMed داشت. تولید مقالات در حوزه پرونده الکترونیک سلامت طی ده سال روندی صعودی را نشان داد و کشور آمریکا پرتولیدترین کشور در این حوزه بود. بیشترین مقالات به David Bates، Dean Sittig و Hardeep Singh اختصاص داشت.نتیجه‌گیری: نقشه هم‌رخدادی واژگان برای هر کدام از واژه‌ها، نماینده یک مفهوم یا حوزه تحقیقاتی در سلامت می‌باشد. نتایج به دست آمده می‌تواند دید روشنی به منظور سیاست‌گذاری علمی این حوزه برای تأثیرگذاری بر تخصیص و توزیع منابع در فعالیت‌های علمی و فنی ارایه نماید. همچنین، می‌تواند به محققان در انتخاب موضوعات داغ و کسب بینش جامعی از چارچوب علمی حوزه مورد نظر کمک نماید.
فاطمه پرچمی پور؛ حمزه علی نورمحمدی؛ سعید اسدی
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت حوزه سلامت و سیاست‌های در نظر گرفته شده برای این حوزه در نقشه جامع علمی سلامت، پژوهش حاضر با هدف تعیین همگرایی موضوعی تولیدات علمی ایران در حوزه سلامت طراحی و اجرا شد.روش بررسی: برای تحلیل اطلاعات این مطالعه مروری، از تحلیل هم‌رخدادی واژگان و تحلیل شبکه‌های اجتماعی استفاده گردید. جامعه تحقیق، کلیه تولیدات ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اهمیت حوزه سلامت و سیاست‌های در نظر گرفته شده برای این حوزه در نقشه جامع علمی سلامت، پژوهش حاضر با هدف تعیین همگرایی موضوعی تولیدات علمی ایران در حوزه سلامت طراحی و اجرا شد.روش بررسی: برای تحلیل اطلاعات این مطالعه مروری، از تحلیل هم‌رخدادی واژگان و تحلیل شبکه‌های اجتماعی استفاده گردید. جامعه تحقیق، کلیه تولیدات علمی حوزه سلامت ایران نمایه شده در پایگاه استنادی Scopus طی بازه زمانی سال‌های 2007 تا 2016 متشکل از 8616 مدرک بود.یافته‌ها: بیشترین سهم تولید علم در میان زیرحوزه‌های تشکیل دهنده حوزه سلامت مربوط به حوزه Sports Science بود. از نظر همگرایی و نزدیکی موضوعی، حوزه Physical Therapy, Sports Therapy and Rehabilitation با همه حوزه‌های تشکیل دهنده حوزه سلامت همگرایی داشت. بیشترین میزان همگرایی از نظر مفاهیم مشترک نیز بین دو حوزه Physical Therapy, Sports Therapy and Rehabilitation و Radiological and Ultrasound Technology مشاهده گردید. در نهایت، تحلیل‌ها منجر به ایجاد سه خوشه همگرایی موضوعی در حوزه سلامت شد.نتیجه‌گیری: بین تعدادی از زیرحوزه‌های سلامت، همگرایی موضوعی یا محتوایی وجود دارد که نشان دهنده وجود مفاهیم و موضوعات مشترک بین آن‌ها می‌باشد. ترسیم و مشخص‌سازی حوزه‌های همگرا می‌تواند به برنامه‌ریزی برای انجام تحقیقات بین رشته‌ای و ایجاد حوزه‌های جدید مطالعاتی در حوزه سلامت کمک کند.
طاهره بشیری؛ محمدامین عرفان‌منش؛ امیررضا اصنافی
چکیده
مقدمه: تحقیق حاضر با هدف تعیین میزان وجود و توجه به مقالات پراستناد علوم پزشکی کشور در رسانه‌های اجتماعی انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود که با استفاده از شاخص‌های علم‌سنجی و آلتمتریکس انجام شد. جامعه پژوهش شامل 1288 مقاله پراستناد ایرانی طی سال‌های 2007 تا 2016 بود که در پایگاه ESI (Essential Science Indicators) معرفی شده بود. ...
بیشتر
مقدمه: تحقیق حاضر با هدف تعیین میزان وجود و توجه به مقالات پراستناد علوم پزشکی کشور در رسانه‌های اجتماعی انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود که با استفاده از شاخص‌های علم‌سنجی و آلتمتریکس انجام شد. جامعه پژوهش شامل 1288 مقاله پراستناد ایرانی طی سال‌های 2007 تا 2016 بود که در پایگاه ESI (Essential Science Indicators) معرفی شده بود. علاوه بر ESI، پایگاه‌های Web of Science و Altmetric Explorer نیز مورد استفاده قرار گرفت.یافته‌ها: 27/0 درصد از برون‌دادهای پژوهشی علوم پزشکی کشور، در میان مقالات پراستناد جهانی (1 درصد برتر) قرار داشت. همچنین، 28/0 درصد از کل مقالات پراستناد جهانی در حوزه علوم پزشکی، متعلق به ایران بود. در مجموع، 5/85 درصد از مقالات پراستناد علوم پزشکی ایران حداقل یک‌بار در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده بود. ابزار مدیریت منابع Mendeley و میکروبلاگ Twitter، مهم‌ترین رسانه‌های اجتماعی منتشرکننده مقالات پراستناد علوم پزشکی کشور بودند. همچنین، بررسی مقالات پرتوجه علوم پزشکی در رسانه‌های اجتماعی نشان داد که هر پنج مقاله برتر، حاصل همکاری‌های علمی بین‌المللی بوده، بیش از ده نویسنده داشته و در مجله Lancet انتشار یافته است.نتیجه‌گیری: پوشش آلتمتریک مقالات علوم پزشکی ایران در مقایسه با سایر حوزه‌های موضوعی از سطح قابل قبولی برخوردار است. با توجه به وجود رابطه معنی‌دار و مثبت میان تعداد استنادات دریافتی و نمره آلتمتریک، می‌توان نتیجه‌گیری نمود که مقالات پراستناد علوم پزشکی، در رسانه‌های اجتماعی نیز پرتوجه می‌باشند.
مجتبی مختاری شمسی؛ محمد توکلی‌زاده راوری؛ ابراهیم زال‌زاده؛ محمود باغبانیان
دوره 13، شماره 5 ، دی 1395، ، صفحه 354-359
چکیده
مقدمه: پیش‌بینی موضوعات آینده، یکی از ضرورت‌های سیاست‌گذاری در حوزه علم است که با متغیرهای گوناگونی صورت می‌گیرد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی مفاهیم اساسی حوزه سرطان کولون، بر اساس شاخص‌های قدمت و فراوانی استفاده از اصطلاحات موضوعی انجام شد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ نوع، توصیفی و از نظر هدف، تحقیقی کاربردی بود. ...
بیشتر
مقدمه: پیش‌بینی موضوعات آینده، یکی از ضرورت‌های سیاست‌گذاری در حوزه علم است که با متغیرهای گوناگونی صورت می‌گیرد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی مفاهیم اساسی حوزه سرطان کولون، بر اساس شاخص‌های قدمت و فراوانی استفاده از اصطلاحات موضوعی انجام شد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ نوع، توصیفی و از نظر هدف، تحقیقی کاربردی بود. جهت استخراج داده‌های مطالعه، دو جستجوی مجزا در دو دوره 25 ساله طی سال‌های 1989-1965 و 2015-1990 در پایگاه اطلاعاتی PubMed صورت گرفت. جهت تعیین و پیش‌بینی موضوعات مهم حوزه سرطان کولون، از دو شاخص قدمت و متوسط فراوانی استفاده سالانه اصطلاحات MeSH به کار رفته در مدارک بهره گرفته شد. برای این کار، فراوانی و طول میزان استفاده از هر یک از این اصطلاحات در یک دوره 25 ساله مورد توجه قرار گرفت و بر اساس کاهش و افزایش فراوانی این اصطلاحات در یک مقطع خاص، برجسته شدن یا زوال آن‌ها در مدارک آینده پیش‌بینی گردید.یافته‌ها: بررسی میزان انطباق موضوعات اساسی نوپیدا در حوزه سبب‌شناسی سرطان کولون طی سال‌های 2015-1990 با موضوعات پیش‌بینی شده نشان داد که 128 موضوع، به عنوان موضوع اساسی برای آینده پیش‌بینی گردید که از این تعداد، 73 مورد (58 درصد) در دوره دوم به وقوع پیوست. همچنین، بررسی میزان انطباق 73 مورد با موضوعات اساسی دوره دوم حاکی از آن بود که موضوعات پیش‌بینی شده، 22 درصد موضوعات اساسی را تشکیل داده است.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش و بررسی مطالعاتی که به پیش‌بینی گرایش‌های آینده پرداخته‌اند، نشان می‌دهد که روشی جهت پیش‌بینی گرایش‌های موضوعی آینده با قطعیت و دقت بالا وجود ندارد. به نظر می‌رسد که روش‌های مختلف علم‌سنجی و نظر خبرگان باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرد.
محمد اسماعیل‌پور بندبنی؛ زهرا بتولی؛ ابوذر رمضانی؛ زلیخا رنجبر پیرموسی؛ فاطمه رمضانی پاکپورلنگرودی
دوره 13، شماره 5 ، دی 1395، ، صفحه 367-372
چکیده
مقدمه: آلتمتریک مفهوم جدیدی از شاخص استنادی بر اساس وب 2.0 است که می‌تواند همه برون‌دادهای علمی و تحقیقاتی دانشگاهی را ارزیابی نماید. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان استناد تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با شاخص‌های آلتمتریک در دو شبکه اجتماعی- علمی انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- پیمایشی بر اساس علم‌سنجی انجام ...
بیشتر
مقدمه: آلتمتریک مفهوم جدیدی از شاخص استنادی بر اساس وب 2.0 است که می‌تواند همه برون‌دادهای علمی و تحقیقاتی دانشگاهی را ارزیابی نماید. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان استناد تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با شاخص‌های آلتمتریک در دو شبکه اجتماعی- علمی انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- پیمایشی بر اساس علم‌سنجی انجام گرفت. همه مقالات علمی منتشر شده دانشگاه علوم پزشکی گیلان از سال 1997 تا 2015 در پایگاه استنادی Scopus (845 عنوان) انتخاب شد و سپس میزان استناد به مقالات و سایر شاخص‌های آلتمتریک مربوط به دو شبکه اجتماعی RG (ResearchGate) و مندلی مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های t و ضریب همبستگی Pearson تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: تا پایان سال 2015، به مجموع 845 عنوان مقاله حدود 3199 بار استناد شده بود. میزان حضور این تعداد مقاله در شبکه اجتماعی RG و مندلی به ترتیب برابر با 87 و 52 درصد به دست آمد. ارتباط مثبت معنی‌داری بین میزان استناد، میزان مشاهده و میزان دانلود این مقالات در شبکه اجتماعی RG وجود داشت. همچنین، ارتباط مثبت معنی‌داری بین میزان استناد و فراوانی خوانده شدن مقالات در شبکه اجتماعی- علمی مندلی مشاهده شد (05/0 > P).نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، شبکه‌های اجتماعی RG و مندلی می‌توانند اثرات بسیار مثبتی بر میزان استناد به مقالات علمی داشته باشند. بنابراین، محققان علوم پزشکی می‌توانند به منظور «خودآرشیوی» و جستجوی بهتر اطلاعات و همچنین، برای استناد بیشتر فعالیت‌های علمی خود از این شبکه‌ها استفاده نمایند.
فرامرز سهیلی؛ فرشید دانش؛ فائزه مصری نژاد؛ علیرضا اسفندیاری مقدم
دوره 8، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1390، ، صفحه 766-773
چکیده
مقدمه: مقالات نمایه شده در پایگاه‌های استنادی معتبر، نشانگر سهم دانشمندان در پیشبرد دانش و توسعه‌ی پایدار در هر کشور می‌باشد. از این‌رو می‌توان براساس استنادات انجام شده به مقالات افراد، میزان مقبولیت آنان را در جامعه‌ی علمی ارزیابی کرد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی قانون باروری لوتکا (Lotka) و برادفورد (Bradford) در مورد تولیدات علمی ...
بیشتر
مقدمه: مقالات نمایه شده در پایگاه‌های استنادی معتبر، نشانگر سهم دانشمندان در پیشبرد دانش و توسعه‌ی پایدار در هر کشور می‌باشد. از این‌رو می‌توان براساس استنادات انجام شده به مقالات افراد، میزان مقبولیت آنان را در جامعه‌ی علمی ارزیابی کرد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی قانون باروری لوتکا (Lotka) و برادفورد (Bradford) در مورد تولیدات علمی محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بین سال‌های 2008-1992 در پایگاه علوم (WOS) بود.
روش بررسی: نوع پژوهش کاربردی بود و برای انجام آن از شاخص‌های علم‌سنجی استفاده شده است. داده‌ها در دو مرحله مرتب و تحلیل شدند. ابتدا داده‌ها با کمک پایگاه WOS (Web of science) در قالب فایل‌های Plain text استخراج و در رایانه‌ی شخصی ذخیره شدند. در مرحله‌ی دوم، داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ISI.exe شناسایی، تحلیل و وارد برنامه‌ی صفحه‌ی گسترده (Excel) شدند. جامعه‌ی پژوهش 802 مقاله‌ی تولید شده توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بین سال‌های 1992 تا 2008 بود که تمامی مقالات مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این پژوهش از قاعده‌ی لوتکا، برادفورد و فرمول ضریب همکاری گروهی نویسندگان استفاده شد.
یافته‌ها: توزیع مقالات تولید شده توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از قانون لوتکا تبعیت می‌کند، یعنی تعداد اندکی از نویسندگان، بخش اعظمی از تولیدات علمی را منتشر می‌کنند. همچنین توزیع پراکندگی مجلات منتشر کننده‌ی انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، از قانون برادفورد پیروی می‌کند، یعنی تعداد اندکی از مجلات، بیشترین تعداد مدارک علمی را منتشر می‌کنند. در کل 22026 استناد در خود مجموعه بازیابی شده به 3256 مجله وجود داشت. در گروه‌بندی مجلات بر اساس قاعده‌ی برادفورد، تعداد مجلات در هر گروه باید از نصف مجلاتی که هر کدام یک بار مورد استناد واقع شده‌اند، بیشتر باشد. بر این اساس، مجلات به 5 گروه تقسیم شدند و ضریب برادفورد برابر با 69/1 محاسبه گردید. در رابطه‌ی همکاری با سایر نویسندگان کشورها هم محققان این دانشگاه بیشترین همکاری را با نویسندگان کشورهای آمریکا (با 33 مقاله)، کانادا و انگلستان (با 24 مقاله) داشته‌اند. همچنین ضریب مشارکت محققان 967/0 می‌باشد.
نتیجه‌گیری: دانشمندان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در نگارش آثار خود از همکاری گروهی بالایی برخوردارند؛ همچنین آن‌ها علاوه بر محققان ایرانی با محققان سایر کشورها هم همکاری علمی دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اغلب مدارک متعلق به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، توسط تعداد اندکی از دانشمندان این دانشگاه تولید شده است.
