Index
دوره 18، شماره 5 ، دی 1400
مقاله پژوهشی
حسین صیادی تورانلو؛ ریحانه حفیظی اتابک
چکیده
مقدمه: رویکرد یکپارچگی در مدیریت زنجیره تأمین سبز، تلاش‌های هماهنگ برای تنظیم منابع مختلف را در یک سازمان و در سراسر زنجیره‌های تأمین برای اجرای بهترین روش مدیریت محیط زیست امکان‌پذیر می‌سازد و منجر به بهبود عملکرد سازمان‌ها می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و عملکرد پایدار در مراکز خدمات درمانی ...
بیشتر
مقدمه: رویکرد یکپارچگی در مدیریت زنجیره تأمین سبز، تلاش‌های هماهنگ برای تنظیم منابع مختلف را در یک سازمان و در سراسر زنجیره‌های تأمین برای اجرای بهترین روش مدیریت محیط زیست امکان‌پذیر می‌سازد و منجر به بهبود عملکرد سازمان‌ها می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و عملکرد پایدار در مراکز خدمات درمانی یزد صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه از نوع کمی- کیفی بود و نمونه آماری آن را 10 نفر از خبرگان و 110 نفر از کارشناسان زنجیره تأمین بیمارستان‌های دولتی شهر یزد تشکیل داد. ابتدا با انجام تحقیق مروری و روش تحلیل مضمون، شاخص‌های اولیه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و عملکرد پایدار شناسایی گردید. سپس بر اساس مصاحبه نیمه ساختار یافته با 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و مراکز خدمات درمانی، شاخص‌های مذکور مورد بازبینی قرار گرفت. مطابق با شاخص‌های نهایی، پرسش‌نامه‌ای جهت ارزیابی متغیرهای پژوهش بین مدیران و کارشناسان بخش خدمات درمانی 6 بیمارستان دولتی یزد توزیع شد. در نهایت، داده‌ها با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری بر پایه روش کم‌ترین مربعات جزیی تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: یکپارچگی زنجیره تأمین به ترتیب 78، 75 و 68 درصد از تغییرات ابعاد عملکرد پایدار به ترتیب اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را تبیین نمود. بنابراین، یکپارچگی زنجیره تأمین سبز در این مراکز می‌تواند باعث کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، بهبود وجهه اجتماعی، ارتقای سطح کیفی خدمات و در نهایت، بهبود عملکرد اقتصادی مراکز خدمات درمانی شود.نتیجه‌گیری: خروجی نهایی مطالعه حاضر، مدل اندازه‌گیری رابطه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و بهبود عملکرد پایدار مراکز خدمات درمانی شهر یزد می‌باشد که برای کارشناسان امر سلامت به منظور برنامه‌ریزی جهت بهبود پایداری در مراکز خدمات درمانی، مفید خواهد بود.
مقالات پژوهشی
محسن محمدی
چکیده
مقدمه: سازمان بهداشت جهانی، همه‌گیری کرونا ویروس جدید 2019 را به عنوان یک فوریت بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی اعلام کرد. در این خصوص، رویکرد مدل‌سازی به طور گسترده‌ای برای مدل‌سازی شیوع بیماری‌ها در جمعیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل گسترش کرونا ویروس COVID-19 (Coronavirus Disease) در ایران با استفاده از مدل ...
بیشتر
مقدمه: سازمان بهداشت جهانی، همه‌گیری کرونا ویروس جدید 2019 را به عنوان یک فوریت بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی اعلام کرد. در این خصوص، رویکرد مدل‌سازی به طور گسترده‌ای برای مدل‌سازی شیوع بیماری‌ها در جمعیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل گسترش کرونا ویروس COVID-19 (Coronavirus Disease) در ایران با استفاده از مدل مستعد- مبتلا- بهبود یافته SIR (Susceptible-Infected-Removed) و تعیین نرخ شیوع R0 افراد مبتلا در جامعه بود.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، ابتدا روند گسترش بیماری کرونا مورد بررسی قرار گرفت و سپس از مدل SIR برای شناسایی شاخص‌های نرخ شیوع R0 جهت محاسبه ویژگی‌های همه‌گیری و برخی تخمین‌های ویروس کرونا در محیط برنامه نویسی R استفاده گردید. داده‌های مربوط به انتقال عفونت ویروس کرونا در ایران از تاریخ 21/02/2020 تا 12/10/2021 از منبع GitHub در بسته تحلیلی COVID-19 انتخاب شد. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های مدل SIR، تخمین افراد مبتلا شده در بازه 600 روزه، 5619032 مورد بود که نقطه بیشینه این دوره نیز در روز 47ام از ابتدای دوره می‌باشد. از طرف دیگر، با در نظر گرفتن مقادیر حاصل از نرخ شیوع R0 در بازه سه ماه نهایی، گسترش بیماری تا حدود زیادی کنترل شده است، اما با این حال نرخ شیوع بیشتر از 1 به دست آمد. نتیجه‌گیری: با توجه به این که تغییرات محسوسی از شروع واکسیناسیون در ایران اتفاق افتاده است، می‌توان نتیجه گرفت که گسترش بیماری تا حدود زیادی کنترل شده است، اما تا زمانی که نرخ شیوع بیشتر از 1 می‌باشد، باید کنترل بیشتری صورت گیرد.
مقاله پژوهشی
عبدالرسول خسروی؛ عاطفه اسفندیاری؛ محبوبه رجایی
چکیده
مقدمه: وجود کتابخانه‌های استاندارد به منظور استفاده بهینه پزشکان و دانشجویان در راستای ارایه خدمات مبتنی بر شواهد و با کیفیت به بیماران، ضروری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین حوزه‌های پیشنهادی مورد نیاز در تدوین و بومی‌سازی استاندارد کتابخانه‌های بیمارستانی بر اساس متون و دیدگاه متخصصان حوزه اطلاع‌رسانی پزشکی انجام شد.روش بررسی: ...
بیشتر
مقدمه: وجود کتابخانه‌های استاندارد به منظور استفاده بهینه پزشکان و دانشجویان در راستای ارایه خدمات مبتنی بر شواهد و با کیفیت به بیماران، ضروری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین حوزه‌های پیشنهادی مورد نیاز در تدوین و بومی‌سازی استاندارد کتابخانه‌های بیمارستانی بر اساس متون و دیدگاه متخصصان حوزه اطلاع‌رسانی پزشکی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی و شامل دو گام بود. گام اول بر اساس مرور متون، حوزه‌های پیشنهادی جهت استانداردسازی و سپس طراحی ابزار اولیه استخراج شکل گرفت. در گام دوم، از دیدگاه 8 نفر از متخصصان اطلاع‌رسانی که تخصص، سابقه و تجربه کار در کتابخانه‌های پزشکی و بیمارستانی داشتند، به عنوان گروه روایی استفاده گردید. روایی‌سنجی ابزار با استفاده از شاخص روایی محتوا CVI (Content Validity Index) و نسبت روایی محتوا CVR (Content Validity Ratio) ارزیابی شد.یافته‌ها: 6 حوزه (رسالت و اهداف، مدیریت، منابع و امکانات و خدمات، آموزش کتابداران، آموزش به بیماران و خانواده‌های آنان، آموزش کارکنان بیمارستانی و پزشکی)، 24 استاندارد و 89 نشانگر اولیه پس از روایی‌سنجی و تأیید متخصصان به عنوان ابزار اولیه جهت استانداردسازی کتابخانه‌های بیمارستانی طراحی گردید.نتیجه‌گیری: کتابخانه‌های بیمارستان‌های کشور می‌توانند جهت استانداردسازی، از شاخص‌های پیشنهاد شده مانند مشخص بودن رسالت، اهداف کتابخانه‌های بیمارستانی، وجود ساز و کارهای مناسب برای پایش ساختار سازمانی، مناسب بودن فضای فیزیکی جهت انجام امور ستادی کتابخانه‌های بیمارستانی و سایر مواردی که در تحقیق حاضر به آن‌ها اشاره شد، استفاده نمایند. به نظر می‌رسد، استفاده از این استانداردها کمک می‌کند ارایه خدمات مبتنی بر شواهد توسط پزشکان و دانشجویان به بیماران ارتقا یابد و بتوانند در تشخیص و درمان بیماری‌های نوپدید همچون کووید 19 موفق عمل نمایند.
مقاله پژوهشی
زیور صباغی‌نژاد؛ رضا پورسواری؛ امین کرایی
چکیده
مقدمه: توجه به عوامل زمینه‌ای و بافت در اطلاع‌یابی سلامت، نقش روشنگری خواهد داشت. پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت، عدم قطعیت و سایبرکندریا در دانشجویان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و به روش همبستگی انجام شد. جامعه تحقیق را دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در کلیه مقاطع تحصیلی ...
بیشتر
مقدمه: توجه به عوامل زمینه‌ای و بافت در اطلاع‌یابی سلامت، نقش روشنگری خواهد داشت. پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت، عدم قطعیت و سایبرکندریا در دانشجویان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و به روش همبستگی انجام شد. جامعه تحقیق را دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در کلیه مقاطع تحصیلی تشکیل داد. 358 نفر نمونه انتخاب شدند و در نهایت، 286 نفر مشارکت نمودند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل پرسش‌نامه جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت با آلفای 81/0، عدم قطعیت 85/0 و سایبرکندریا 86/0 بود.یافته‌ها: میانگین جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت در گروه مردان بالاتر از زنان بود (003/0 = P). همچنین، دانشجویان دکتری حرفه‌ای و کارشناسی ارشد میانگین بالاتری نسبت به سایر مقاطع تحصیلی داشتند. تفاوت معنی‌داری در بررسی میانگین عدم قطعیت و سایبرکندریا در گروه‌های جنسیتی و تحصیلی مشاهده نشد. بین جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت و عدم قطعیت (001/0 = P)، جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت و سایبرکندریا (001/0 = P) رابطه معنی‌داری وجود داشت. با استفاده از رگرسیون مشخص شد عدم قطعیت و سایبرکندریا به عنوان پیش بین ها جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت می باشند.نتیجه‌گیری: عدم قطعیت و تردید در خصوص شرایط مرتبط با سلامتی افراد و همچنین، اضطراب ناشی از مواجهه با اطلاعات سلامت، باعث افزایش جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت در دانشجویان می‌شود.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا داودی؛ علیرضا نوروزی
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت تأثیر مجلات علمی بر دانش‌نامه‌های عمومی، هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی حوزه علوم پزشکی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانش‌نامه ویکی‌پدیا بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با روش تحلیل استنادی و فنون علم‌سنجی انجام شد. جامعه آماری ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اهمیت تأثیر مجلات علمی بر دانش‌نامه‌های عمومی، هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی حوزه علوم پزشکی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانش‌نامه ویکی‌پدیا بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با روش تحلیل استنادی و فنون علم‌سنجی انجام شد. جامعه آماری تحقیق را 282 مجله انگلیسی زبان مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران تشکیل داد. عنوان هر یک از مجلات در دانش‌نامه ویکی‌پدیا مورد جستجو قرار گرفت. به منظور توصیف داده‌ها فراوانی و درصد گزارش گردید.یافته‌ها: از میان 282 مجله مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، 114 مجله از مقالات دانش‌نامه ویکی‌پدیا استناد دریافت کرده بودند که این 114 مجله در مجموع 1091 استناد را به خود اختصاص دادند. همچنین، مجله Archives of Iranian Medicine با دریافت 97 استناد، بیشترین استناد را از ویکی‌پدیا دریافت کرده بود. مجلات حوزه موضوعی «حرفه پزشکی» بیشترین تعداد استناد را از ویکی‌پدیا دریافت کردند. از میان مقالات استنادکننده در ویکی‌پدیا، 412 مقاله به زبان انگلیسی منتشر شده بود که بیشترین سهم را در میان زبان‌های مقالات ویکی‌پدیا داشت. همچنین، در بین مقالات استنادکننده در ویکی‌پدیا، مقالات دارای طبقه‌بندی موضوعی گیاهان، بیشتر به مجلات وزارت بهداشت استناد کرده بودند.نتیجه‌گیری: مجلات حوزه علوم پزشکی با بهبود سیاست‌ها و تصمیمات خود می‌توانند نقش مهم‌تری در ویکی‌پدیا و دانش‌نامه‌های برخط به عنوان یک ابزار ترویج علم ایفا کنند و تأثیر اجتماعی و استنادی بیشتری داشته باشند. از این‌رو، متولیان و سیاست‌گذاران علوم پزشکی در کشور با توجه بیشتر به رابطه بین دانشگاه‌ها و مجلات علمی با عموم مردم، به ترویج علم و تأثیرگذاری اجتماعی کمک می‌نمایند.
مقاله مروری نظام مند
لیلا برادران سرخابی؛ فرهاد سلیمانیان قره‌چپق؛ جعفر شهام‌فر
چکیده
مقدمه: داده‌کاوی، ابزار کارامدی جهت آشکارسازی دانش نهفته در کلاندادههای پزشکی می‌باشد. اولین قدم داده‌کاوی، شناخت داده و چالش‌های آن است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی سرمنشأ، تأثیرات و راهکارهای مواجهه با چالش‌های کاوش کلاندادههای پزشکی و همچنین، تعیین منافع حاصل از کاوش بود.روش بررسی: در این تحقیق مروری، مطالعات انگلیسی ...
بیشتر
مقدمه: داده‌کاوی، ابزار کارامدی جهت آشکارسازی دانش نهفته در کلاندادههای پزشکی می‌باشد. اولین قدم داده‌کاوی، شناخت داده و چالش‌های آن است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی سرمنشأ، تأثیرات و راهکارهای مواجهه با چالش‌های کاوش کلاندادههای پزشکی و همچنین، تعیین منافع حاصل از کاوش بود.روش بررسی: در این تحقیق مروری، مطالعات انگلیسی با دو گروه کلید واژه مجزا برای مزایا و چالش‌ها از پایگاه‌‌های اطلاعاتی PubMed، ScienceDirect، Springer و Google Scholar، طی بازه زمانی سال‌های 2011 تا 2020 جستجو شد. مطالعات تک منظوره حذف و مطالعاتی که به صورت جامع کاوش کلاندادههای پزشکی را مورد بررسی قرار داده بودند، انتخاب شد. سپس هر چالش مورد بررسی دقیق‌تر قرار گرفت و نتایج به صورت طبقه‌بندی شده ارایه گردید.یافته‌ها: دانش حاصل از کاوش کلان‌داده پزشکی، سبب افزایش کیفیت ارایه خدمات درمانی می‌شود، اما خطا در جمع‌آوری و ثبت اطلاعات، ویژگی‌های ناشی از کلان‌داده بودن و ساختار ذاتی داده‌های پزشکی، چالش‌های بسیاری بر سر راه کاوش قرار داده است که از بین آن‌ها، «ناسازگاری، صحت، امنیت و محرمانگی داده»، دشوارترین مشکلات به شمار می‌روند. استانداردسازی و افزایش دقت و امنیت در جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و نمایش داده‌ها، مؤثرترین راهکارهای پیشگیری می‌باشد. طراحی و استفاده از بسترها، الگوریتم‌ها و ساختارهای مناسب کلان‌داده و همچنین، بهره‌گیری از روش‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی، راهکارهای مناسبی برای مواجهه با چالش‌ها محسوب می‌شوند.نتیجه‌گیری: عدم آمادگی برای ظهور کلاندادههای پزشکی و رشد بسیار سریع آن‌ها، سرمنشأ بروز چالش‌هایی برای الگوریتم‌های کاوش هستند که برخی قابل پیشگیری، شناسایی و رفع می‌باشند و برخی نیز به روش‌های هوشمند نوینی نیاز دارند که قابلیت مدیریت کلاندادههای پزشکی را داشته باشند.
بیان دیدگاه
علی نوروزی؛ پرستو پارسائی محمدی؛ احسان گرایی؛ فیروزه زارع فراشبندی
بیان دیدگاه
حسن اشرفی ریزی
