سید علی اکبر موسوی‌نژاد نایینی؛ محمد تمیمی؛ اله کرم صالحی
چکیده
مقدمه: بهرهوری از جمله شاخص‌های ارزیابی وضع موجود در خصوص نحوه استفاده از عوامل تولید از جمله منابع مالی می‌باشد و نظام مدیریت سلامت و به ویژه بیمارستان‌ها از این قاعده مستثنی نیستند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی بهرهوری مالی بیمارستان‌های تأمین اجتماعی ایران با استفاده از شاخص بهرهوری مالم‌کوئیست MPI (Malmquist Productivity Index) انجام ...
بیشتر
مقدمه: بهرهوری از جمله شاخص‌های ارزیابی وضع موجود در خصوص نحوه استفاده از عوامل تولید از جمله منابع مالی می‌باشد و نظام مدیریت سلامت و به ویژه بیمارستان‌ها از این قاعده مستثنی نیستند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی بهرهوری مالی بیمارستان‌های تأمین اجتماعی ایران با استفاده از شاخص بهرهوری مالم‌کوئیست MPI (Malmquist Productivity Index) انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی بود. جهت محاسبه MPI در کلیه بیمارستان‌های تأمین اجتماعی طی سال‌های 1394 تا 1397، ابتدا از طریق مصاحبه با 10 نفر از خبرگان در این زمینه، مهم‌ترین معیارهای ارزیابی بهرهوری مالی در بیمارستان‌ها شناسایی گردید (10 معیار). از آن‌جا که معیارهای مشخص شده دارای برخی ویژگی‌های خاصی بود، نیاز به مدل‌سازی ریاضی داشت؛ به این صورت که برخی از این معیارها غیر قابل‌کنترل و برخی دیگر جزء معیارهای نامطلوب بود. مدل ریاضی ارایه شده یک مدل تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای با ورودی و خروجی صحیح، ورودی ثابت و خروجی نامطلوب به منظور استفاده در محاسبه MPI بود.یافته‌ها: محاسبه بهرهوری مالی بیمارستان‌ها با استفاده از MPI و روش تحلیل پوششی داده‌ها DEA (Data Envelopment Analysis) با کمک 10 معیار اصلی شامل «هزینه پرسنلی، هزینه اداری، هزینه پرداخت‌های انتقالی، تعداد تخت فعال، هزینه مزایا و پرکیس پزشکان، هزینه مزایای انگیزشی و پرکیس کارکنان، مبلغ صورت‌حساب بیماران بستری، مبلغ صورت‌حساب بیماران سرپایی، جمع کارکرد درمانی و تعداد روزهای بستری» امکان‌پذیر بود و نتایج تحقیقات پیشین را تأیید کرد.نتیجه‌گیری: اطلاع از بهرهوری مالی بیمارستان‌ها در طی دوره‌های مختلف، می‌تواند موجب تخصیص بهینه منابع مالی در جهت افزایش بهرهوری مالی بیمارستان‌ها شود.
حمید بابایی میبدی؛ هدی مرادی؛ مهدی عباس زاده
چکیده
مقدمه: اگرچه شیوع بیماری کووید 19 مسأله جدیدی است، اما به یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی تبدیل شده است؛ به طوری که به گفته سازمان بهداشت جهانی، یک نبرد بلندمدت پیش رو می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد کشورهای منتخب در مدیریت بیماری کووید 19 در دو حوزه کنترل شیوع و درمان بیماری انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود ...
بیشتر
مقدمه: اگرچه شیوع بیماری کووید 19 مسأله جدیدی است، اما به یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی تبدیل شده است؛ به طوری که به گفته سازمان بهداشت جهانی، یک نبرد بلندمدت پیش رو می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد کشورهای منتخب در مدیریت بیماری کووید 19 در دو حوزه کنترل شیوع و درمان بیماری انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و با استفاده از داده‌های سازمان بهداشت جهانی و بانک جهانی، در بازه زمانی سه ماهه (از 1 آوریل تا 30 ژوئن سال ) در کشورهای منتخب (شامل کشور ایران) انجام شد. پس از تعیین متغیرهای ورودی و خروجی، مدل تحلیل پوششی داده‌های DEA (Data Envelopment Analysis) دو مرحله‌ای جهت محاسبه کارایی کشورها انتخاب گردید. علاوه بر آن، با استفاده از نمودار منطقه‌ای، کشورهای منتخب بر اساس عملکردشان به چهار گروه تقسیم شدند.یافته‌ها: در سه ماه تحت بررسی، کشورهای چین و ایسلند حداکثر نمره کارایی را کسب کردند و اندونزی، پایین‌ترین سطح عملکرد را در هر دو زمینه کنترل شیوع و درمان بیماری به خود اختصاص داد. همچنین، نتایج استفاده از نمودار منطقه‌ای نشان داد که چین، ایسلند و لوکزامبورگ تنها کشورهایی بودند که در هر سه ماه متوالی، در منطقه یک که معرف بالاترین سطح عملکرد می‌باشد، حضور داشتند.نتیجه‌گیری: با مشخص شدن وضعیت کارایی کشورهای منتخب، اقدامات و سیاست‌های اجرایی کشورهای کارا، می‌تواند الگوهای مناسبی برای سایر کشورها در راستای حرکت به سمت کارایی بیشتر باشد.
مرضیه عزیزی مبصر؛ رضا رضایتمند؛ فرزانه محمدی
چکیده
مقدمه: امروزه برآورد کارایی مخارج سلامت و شناسایی عوامل مرتبط با آن به دلیل افزایش این مخارج در جهان، از اهمیت زیادی برخوردار است و مورد توجه سیاست‌گذاران بخش سلامت می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر کارایی مخارج سلامت دولت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود و با استفاده از داده‌های بانک جهانی طی ...
بیشتر
مقدمه: امروزه برآورد کارایی مخارج سلامت و شناسایی عوامل مرتبط با آن به دلیل افزایش این مخارج در جهان، از اهمیت زیادی برخوردار است و مورد توجه سیاست‌گذاران بخش سلامت می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر کارایی مخارج سلامت دولت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود و با استفاده از داده‌های بانک جهانی طی سال‌های 1995 تا 2014 در کشورهای منتخب (شامل کشور ایران) انجام گردید. در مرحله اول، کشورهای منتخب بر حسب شاخص توسعه انسانی HDI (Human Development Index) به چهار گروه کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین تفکیک و پس از آن نمرات کارایی کشورها با به کارگیری روش تحلیل پوششی داده‌ها DEA (Data envelopment analysis) محاسبه گردید. در مرحله دوم، مدل پانل Tobit جهت شناسایی عوامل مؤثر بر کارایی مخارج سلامت دولت برآورد شد.یافته‌ها: میانگین کارایی فنی برای کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین به ترتیب 63/0، 52/0، 28/0 و 48/0 به دست آمد. ارتباط مثبت و معنی‌داری بین پرداخت از جیب OOP (Out-of-Pocket) و کارایی مخارج سلامت دولت در کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا و متوسط وجود داشت. سایر متغیرها در کشورهای با HDI خیلی بالا و بالا معنی‌دار نبود. ارتباط منفی و معنی‌داری بین متغیر تعداد تخت بیمارستانی و کارایی مخارج سلامت در کشورهای با HDI متوسط مشاهده گردید. در کشورهای با HDI پایین نیز هیچ یک از متغیرها با کارایی مخارج سلامت دولت ارتباط نداشت.نتیجه‌گیری: پرداخت از جیب در کشورهای با HDI خیلی بالا و بالا نقش بیشتری در کنترل هزینه‌های غیر ضروری دارد. این امر می‌تواند به بسته خدمتی که در آن کشورها موجود است نیز مربوط باشد؛ یعنی بسته خدمتی که در این کشورها تحت پوشش بیمه است و بیمار بابت آن هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند، خدمات ضروری مورد نیاز بیمار را پوشش می‌دهد و خدماتی که در این بسته قرار ندارند و بیمار باید برای آن‌ها پول پرداخت کند، خدمات کمتر ضروری هستند.
مرضیه عزیزی مبصر؛ رضا رضایتمند؛ فرزانه محمدی
چکیده
مقدمه: با توجه به محدود بودن منابع مالی دولت‌ها در بخش سلامت، افزایش کارایی و بهرهوری یک ضرورت محسوب می‌شود. پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری کارایی و بهرهوری مخارج دولت در بخش سلامت در ایران و کشورهای با شاخص توسعه انسانی بالا High HDI (High Human Development Index) طی سال‌های 1995 تا 2014 انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و به منظور تعیین ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به محدود بودن منابع مالی دولت‌ها در بخش سلامت، افزایش کارایی و بهرهوری یک ضرورت محسوب می‌شود. پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری کارایی و بهرهوری مخارج دولت در بخش سلامت در ایران و کشورهای با شاخص توسعه انسانی بالا High HDI (High Human Development Index) طی سال‌های 1995 تا 2014 انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و به منظور تعیین کارایی و بهرهوری مخارج سلامت دولت، از روش تحلیل پوششی داده‌ها DEA (Data Envelopment Analysis) و شاخص بهرهوری مالم‌کوئیست MPI (Malmquist Productivity Index) استفاده گردید.یافته‌ها: میانگین کارایی فنی در ایران، 45 درصد و در کشورهای با HDI بالا، 52 درصد بود. همچنین، تغییرات بهرهوری کل عوامل تولید در ایران، 93/0 و در کشورهای با HDI بالا، 99/0 به دست آمد.نتیجه‌گیری: تغییرات کارایی تکنولوژی، مهم‌ترین تأثیر را بر بهرهوری کل عوامل تولید در ایران و کشورهای با HDI بالا دارد. با مشخص شدن وضعیت کارایی، میتوان الگوهای مناسب برای سال‌های ناکارا را در راستای حرکت به سمت کارایی بیشتر ارایه نمود.
مهناز جلالوندی؛ سارا شمس الهی؛ قاسم زارعی قراکانلو
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 208-220
چکیده
مقدمه: در نقشه سلامت جمهوری اسلامی ایران در برنامه پنجم توسعه، بر افزایش بهره وری کل عوامل (سرمایه، انرژی، مواد اولیه، و نیروی انسانی) در بخش سلامت تاکید شده. این تحقیق با مبنا قراردادن عملکرد استانها در بخش بهداشت و سلامت، به شناسایی نقش متغیرهای کلان سلامت در کارایی استانها در سطح روستا پرداخته است. روش بررسی: این تحقیق با روش ...
بیشتر
مقدمه: در نقشه سلامت جمهوری اسلامی ایران در برنامه پنجم توسعه، بر افزایش بهره وری کل عوامل (سرمایه، انرژی، مواد اولیه، و نیروی انسانی) در بخش سلامت تاکید شده. این تحقیق با مبنا قراردادن عملکرد استانها در بخش بهداشت و سلامت، به شناسایی نقش متغیرهای کلان سلامت در کارایی استانها در سطح روستا پرداخته است. روش بررسی: این تحقیق با روش تحلیلی و در بین تمامی استانهای کشور و در طول سال‌های 79 تا 86 انجام گرفته است. آمارها از مستندات رسمی کشور استخراج شده و در این راستا از سه شاخص ورودی و پنج شاخص خروجی و مدل ریاضی تحلیل پوششی داده‌ها و تحلیل تشخیصی استفاده شدهاست. روایی کلیت تحقیق بر اساس پوشش دادن هدف توسط شاخصها، توسط کارشناسان امر تایید گردید. نرم افزارهای مورد استفاده DEA master1 و spss 19 بوده‌اند. یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد 9 استان کارا وجود دارند که تهران و مازندارن با کسب ارقام کارایی 295 و 174در صدر و کردستان و سیستان با کسب ارقام 67 و 60 در قعر رتبه کارایی قرار دارند. از روش تحلیل حساسیت و تحلیل تشخیصی چندگانه شاخص "میانگین سرانه تعداد خانههای بهداشت و مراکز درمانی روستایی" با 24 بار حساسیت و 5/ ضریب تاثیر موثرترین شاخص از میان هشت شاخص کلان مورد بررسی معرفی شد. نتیجه‌گیری: در مجموع مشخص شد در شرایط حال حاضر کشور و در زمینه مدیریت سلامت روستایی، اهمیت ورودی‌ها یا همان زیرساختهای بهداشتی بیشتر است و در مورد خروجی‌ها، شاخص‌های عملکردی در حال حاضر از اهمیت بیشتری نسبت به شاخص‌های بهداشتی برخوردارند. نوآوری خاص مقاله در استفاده از شاخص « میانگین هزینه بهداشتی و درمانی خانوار روستایی تهیه شده از طریق دولت و به صورت رایگان» می‌باشد که البته در مورد اهمیت و تاثیر این شاخص، بین دو روش انتخابی تفاوتهای عمدهای وجود دارد. واژه‌های کلیدی: کارایی؛ بهداشت روستایی؛ تحلیل پوششی داده ها
مجید داوری؛ تام والی؛ آلن هی کاکس
دوره 10، شماره 6 ، بهمن 1392، ، صفحه 887-900
چکیده
مقدمه: ورود فن‌آوری‌های نوین و گران‌قیمت، بیماری‌های مزمن و افزایش انتظارات مردم از نظام‌های سلامت در سراسر دنیا، هزینه‌های بهداشت و درمان را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. در دهه‌های اخیر برنامه‌های ارزیابی فن‌آوری سلامت HTA (Health Technology Assessment) برای بهبود کارآمدی منابع مورد استفاده در نظام‌های سلامت کشورهای مختلف به‌طور ...
بیشتر
مقدمه: ورود فن‌آوری‌های نوین و گران‌قیمت، بیماری‌های مزمن و افزایش انتظارات مردم از نظام‌های سلامت در سراسر دنیا، هزینه‌های بهداشت و درمان را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. در دهه‌های اخیر برنامه‌های ارزیابی فن‌آوری سلامت HTA (Health Technology Assessment) برای بهبود کارآمدی منابع مورد استفاده در نظام‌های سلامت کشورهای مختلف به‌طور روز‌افزونی به‌کار گرفته شده‌اند. هدف این مطالعه ارزیابی نیاز به یک نظام HTA متناسب با ویژگی‌های نظام سلامت ایران بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه‌ی نیازسنجی است که در چهار مرحله در سال 1386 انجام شده و برای انجام آن از ترکیب چند روش شامل مرور متون، مصاحبه و بررسی اسناد بالادستی کشور استفاده شده است. در مرحله‌ی اول، به‌منظور شناخت چالش‌های بخش‌های مختلف نظام سلامت ایران، مرور متون و مصاحبه با افراد کلیدی در سال 1386 هجری- شمسی انجام شد. در مرحله‌ی دوم منشا مشکلات مورد بررسی قرار گرفت. شناخت مفهوم، فلسفه، و هدف یک نظام ارزیابی فن‌آوری سلامت، به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های ممکن برای غلبه بر چالش‌های نظام سلامت ایران در مرحله‌ی سوم مورد مطالعه قرار گرفت. در مرحله‌ی چهارم اولویت استقرار HTA برای ایران با توجه به چالش‌های فعلی آن مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: مرور متون و 38 مصاحبه با افراد خبره نشان دادند که نظام سلامت کشور در حال حاضر در بخش‌های مختلف خود با مشکلات جدی و متعددی از نظر اثربخشی، کارآمدی و عدالت مواجه است. ریشه‌ی اصلی چالش‌های موجود در ساختار و سیاست‌گزاری نظام سلامت می‌باشد. مرور متون مربوط به HTA نشان داد که هدف از راه‌اندازی آن بهبود تصمیمات مدیران و تصمیم‌گیران نظام سلامت برای ارتقای کیفیت، کارآمدی و عدالت بوده است. نتیجه‌گیری: انجام اصلاحات و برطرف کردن منشا ناکارآمدی‌ها و بی‌عدالتی‌ها در نظام سلامت (سیاست‌ها و برنامه‌ها)، علاوه بر اینکه می‌تواند بستر مناسبی برای استقرار یک نظام HTA مؤثر باشد، می‌تواند به میزان بسیار بیشتری کارآمدی نظام سلامت کشور را بهبود بخشیده و بنابراین هزینه- اثربخش‌تر باشد. برای اطمینان از موفقیت چنین اصلاحاتی لازم است سیاست‌ها و برنامه‌ها را بر شواهد مبتنی نمود. واژه‌های کلیدی: فن‌آوری سلامت؛ سیستم‌های مراقبت سلامت؛ کارایی؛ ایران
مهدی کاهویی؛ حسن بابامحمدی
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1392
چکیده
مقدمه: سیستم اطلاعات پرستاری پیشرفت‌هایی همچون تأثیر بر بار کاری، برنامه‌ریزی مؤثر در روش‌های کاری و برقراری ارتباط بین مشاغل متعدد را برای رفع چالش‌های متعدد سازمان‌های مراقبتی به همراه داشته است. این مطالعه با هدف شناسایی تجربه‌ی پرستاران از تأثیر سیستم اطلاعات پرستاری بر کارایی خدمات پرستاری انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه‌ی ...
بیشتر
مقدمه: سیستم اطلاعات پرستاری پیشرفت‌هایی همچون تأثیر بر بار کاری، برنامه‌ریزی مؤثر در روش‌های کاری و برقراری ارتباط بین مشاغل متعدد را برای رفع چالش‌های متعدد سازمان‌های مراقبتی به همراه داشته است. این مطالعه با هدف شناسایی تجربه‌ی پرستاران از تأثیر سیستم اطلاعات پرستاری بر کارایی خدمات پرستاری انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه‌ی تحلیلی روی 316 نفر از پرستاران بیمارستان‌های تابعه‌ی دانشگاه علوم پزشکی و سازمان تأمین اجتماعی سمنان در سال 1391 انجام شده است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ی پژوهشگر ساخته‌ای بود که سواد کامپیوتری و درک پرستاران از تأثیر سیستم کامپیوتری بر کارایی خدمات پرستاری را می‌سنجید. پرسش‌نامه‌ی مذکور پس از تأیید صاحب‌نظران و بررسی پایایی آن بر اساس ضریب Cronbach alpha بین جامعه‌ی آماری توزیع گردید. داده‌ها به وسیله‌ی تست‌های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل شد.یافته‌ها: 4/52 درصد از پرستاران تأثیر سیستم اطلاعاتی بر تسریع عملیات پرستاری، 7/49 درصد داشتن وقت بیشتر برای مراقبت از بیمار و 3/49 درصد از آنان حتی تبادل اطلاعات بین بخشی را تجربه کرده بودند. پرستاران اعتقاد داشتند که به هنگام ارایه‌ی مراقبت نمی‌توانند همزمان اطلاعات بالینی را وارد کامپیوتر کنند و دوباره کاری در ثبت اطلاعات وجود دارد. بین برخی از مشخصات دموگرافیک و ویژگی‌های سواد کامپیوتری پرستاران و تجربه‌ی آنان رابطه‌ی معنی‌داری وجود داشت (05/0 < P).نتیجه‌گیری: سیستم اطلاعات پرستاری بر کارایی برخی از خدمات پرستاری تأثیر مثبت داشت، ولی منجر به افزایش بار کاری پرستاران شده است. پس لازم است که این سیستم به روش مؤثرتری استفاده شود تا مدیران بتوانند منابع را بهتر توزیع کنند، سوء تفاهم‌ها را کاهش دهند و حمایت از این سیستم را افزایش دهند.واژه های کلیدی: خدمات پرستاری؛ پرستاران؛ کارایی؛ سیستم اطلاعات پرستاری
اسماعیل شاه طهماسبی؛ حسین صادقی سقدل؛ مهدی باسخا؛ خبات نسایی
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1392
چکیده
مقدمه: کارایی را باید حلقه‌ی گمشده‌ی بخش سلامت در کشورهای در حال توسعه دانست. نگرانی‌هایی که در مسیر نیل به اهداف «توسعه‌ی هزاره‌ی سازمان ملل» وجود دارد، افزایش کارایی در استفاده از منابع محدود این بخش را به صورت جدی‌تری مورد توجه قرار داده است. از این‌رو، هدف این پژوهش ارزیابی کارایی این کشورها در زمینه‌ی هزینه‌های بهداشتی ...
بیشتر
مقدمه: کارایی را باید حلقه‌ی گمشده‌ی بخش سلامت در کشورهای در حال توسعه دانست. نگرانی‌هایی که در مسیر نیل به اهداف «توسعه‌ی هزاره‌ی سازمان ملل» وجود دارد، افزایش کارایی در استفاده از منابع محدود این بخش را به صورت جدی‌تری مورد توجه قرار داده است. از این‌رو، هدف این پژوهش ارزیابی کارایی این کشورها در زمینه‌ی هزینه‌های بهداشتی دولت بوده است. روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر، یک تحلیل مقطعی بود که با استفاده از داده‌های 88 کشور در حال توسعه، با به کارگیری یک ورودی و 8 خروجی استخراج شده از داده‌های آماری شاخص‌های توسعه‌ی جهانی در سال 2010 میلادی، انجام گرفت. از روش تحلیل پوششی داده‌ها، به عنوان ابزار تجزیه و تحلیل برای ارزیابی کارایی هزینه‌های بهداشتی دولت از سال 08-2000 میلادی استفاده شد. در این راستا، ابتدا کشورها با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای به دو دسته تقسیم‌بندی شدند و تحلیل کارایی جداگانه‌ای برای هر گروه ارایه شد. علاوه بر این، با استفاده از تحلیل تشخیصی چندگانه، اهمیت هر یک از متغیرها در خوشه‌بندی نیز استخراج گردید. یافته‌ها: بر اساس روش تحلیل خوشه‌ای، در خوشه‌ی اول 49 کشور و در خوشه‌ی دوم 39 کشور قرار گرفتند. توسط تحلیل تشخیصی چندگانه مشخص شد که شاخص‌های مرگ و میر نوزادان، کودکان زیر 5 سال، نرخ باروری کل و امید به زندگی، نقش اصلی در تمایز دو خوشه دارند. حضور ایران در میان کشورهای کارا و در رتبه‌ی شانزدهم در خوشه‌ی اول، نشان خوبی از خروجی‌های کشور دارد. نتیجه‌گیری: شاخص واکسیناسیون سرخک بیشترین حساسیت را در بین شاخص‌های خروجی در میان کشورهای خوشه‌ی اول داشت که این نشان از عملکرد بهتر کشورهای این خوشه نسبت به این مبحث دارد. در خوشه‌ی دوم، هیچ کشور بدون حساسیتی وجود نداشت و این نشان از عدم رشد متوازن کشورهای این خوشه در زمینه‌ی شاخص‌های بهداشتی دارد. واژه‌های کلیدی: هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی؛ کارایی؛ کشورهای در حال توسعه
حمید سپهردوست؛ الهام رجبی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، ، صفحه 887-894
چکیده
مقدمه: سازمان تأمین اجتماعی ارایه کننده‌ی خدمات بیمارستانی به دو صورت نظام درمان مستقیم (بیمارستان‌های تحت مالکیت و مدیریت سازمان) و نظام درمان غیر مستقیم (خرید خدمات بیمارستانی و درمانی از دیگر خدمت دهندگان) به متقاضیان است. مطالعه‌ی حاضر، به منظور رتبه‌بندی واحدهای کارا و تعیین ارتباط بین کارایی و اندازه‌ی فعالیتی بیمارستان‌های ...
بیشتر
مقدمه: سازمان تأمین اجتماعی ارایه کننده‌ی خدمات بیمارستانی به دو صورت نظام درمان مستقیم (بیمارستان‌های تحت مالکیت و مدیریت سازمان) و نظام درمان غیر مستقیم (خرید خدمات بیمارستانی و درمانی از دیگر خدمت دهندگان) به متقاضیان است. مطالعه‌ی حاضر، به منظور رتبه‌بندی واحدهای کارا و تعیین ارتباط بین کارایی و اندازه‌ی فعالیتی بیمارستان‌های تأمین اجتماعی انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه‌ی تحلیلی، بر روی 65 بیمارستان تأمین اجتماعی فعال در سطح کشور طی سال‌های 88-1386 انجام شد. به منظور سنجش میزان کارایی فنی بیمارستان‌ها از مدل نهاده- ستانده و تحلیل پوششی داده‌ها استفاده شد. همچنین از آزمونهای آماری برای بررسی معنی‌دار بودن تأثیر مقیاس فعالیتی بر روی سطح کارایی بیمارستان‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: حدود 5/28 درصد از بیمارستان‌های کوچک تأمین اجتماعی و 2/16 درصد از بیمارستان‌های بزرگ تأمین اجتماعی کارایی کامل داشتند. آزمون فرضیه‌ی اختلاف میانگینها از نظر آماری نشان داد که میانگین کارایی در دو گروه از بیمارستان‌های کوچک و بزرگ تفاوت معنی‌داری با یکدیگر دارند (29/0 = Sig.).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها، انتظار میرود که با اصلاح شیوههای مدیریتی در استفاده‌ی بهینه از نهادهها، سطح ناکارامدی مدیریتی به میزان تقریبی 6 درصد کاهش یابد و همچنین با استفاده‌ی بهتر از امکانات موجود، شاهد افزایش تقریبی در مقیاس ارایه‌ی خدمات خروجی به میزان5 درصد باشیم.
میرمحمد اسعدی؛ سعید اسفندیاری؛ سید حبیب‌اله میرغفوری؛ زهرا صادقی آرانی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، ، صفحه 919-928
چکیده
م
قدمه: ایجاد بهبود در هر سازمانی نیازمند اندازه‌گیری عملکرد سازمان، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری جهت بهبود عملکرد می‌باشد. با وجود پیشرفت‌های قابل توجهی که سال‌های اخیر در طراحی چارچوب‌ها و سیستم‌های ارزیابی عملکرد رخ داده است، بسیاری از سازمان‌ها هم‌چنان بر معیارهای سنتی متکی هستند. بنابراین، با توجه به اهمیت موضوع ارزیابی ...
بیشتر
م
قدمه: ایجاد بهبود در هر سازمانی نیازمند اندازه‌گیری عملکرد سازمان، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری جهت بهبود عملکرد می‌باشد. با وجود پیشرفت‌های قابل توجهی که سال‌های اخیر در طراحی چارچوب‌ها و سیستم‌های ارزیابی عملکرد رخ داده است، بسیاری از سازمان‌ها هم‌چنان بر معیارهای سنتی متکی هستند. بنابراین، با توجه به اهمیت موضوع ارزیابی عملکرد، سعی شده است با ترکیب دو رویکرد کیفی و کمی در ارزیابی، مدل‌های برگرفته از مدیریت کیفیت جامع تحت عنوان مدل‌های تعالی سازمانی EFQM (European foundation for quality management) و مدل‌های ریاضی تحلیل پوششی داده‌ها (Data envelopment analysis یا DEA)، مدلی برای ارزیابی عملکرد 27 درمانگاه شهرستان یزد ارایه گردد که ضمن دارا بودن مزایای هر دو روش، معایب آن‌ها را به حداقل برساند.
روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر از نوع توصیفی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش از کلیه‌ی مسؤولان، کارکنان و پزشکان درمانگاههای شهرستان یزد در سال 1390 به تعداد 283 نفر تشکیل شد که 215 نفر به عنوان نمونه به روش در دسترس، پرسش‌نامه‌ی مربوط را تکمیل کردند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ی استاندارد 50 سؤالی مدل سرامدی EFQM بود. استفاده از پرسش‌نامه‌ی مذکور در مطالعات فراوان مشابه، روایی آن را ثابت کرده است. برای تعیین پایایی پرسش‌نامه از ضریب Cronbach's alpha استفاده گردید که مقدار آن 89/0 می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 17 و برای تعیین کارایی از نرم‌افزار DEAP استفاده شد.
یافته‌ها: از 27 درمانگاه انتخاب شده، درمانگاههای اکبری (09/1)، قائمیه (054/1)، شهرک صنعتی (04/1)، آزاد شهر (014/1)، کسنویه (06/1)، خاتم الانبیاء (41/1)، فاطمه‌ی زهرا (039/1)، مطهری (056/1)، پاک‌نژاد (03/1)، شاه‌ولی (016/1)، سپاه پاسداران (038/1)، کلینیک دندان‌پزشکی (043/1)، نیک‌پور (11/1) و کوثر (027/1) کارا و بقیه ناکارا بودند. در این میان درمانگاه خاتم‌الانبیاء (41/1) رتبه‌ی اول و رحمت آباد (89/0) رتبه‌ی آخر را در کارایی کسب کرده‌اند. به عبارت دیگر، بیش از نیمی از درمانگاههای این شهرستان (52 درصد) کارا بوده‌اند.
نتیجه‌گیری: مدیران درمانگاه‌ها می‌توانند با تلفیق دو مدل تحلیل پوششی داده‌ها و مدل‌های تعالی سازمانی که با هم یک مجموعه‌ی قوی ارزیابی عملکرد را تشکیل می‌دهند، در جهت ارزیابی درمانگاه‌ها به نحو واقع‌بینانه‌ای گام برداشته و آن‌ها را بهبود دهند. همچنین درمانگاههای ناکارا می‌توانند با تغییر در منابع انسانی و مالی (ورودی‌ها و خروجی‌ها) به سطح قابل قبولی از کارایی برسند.
الهه آزاد؛ سعیده کتابی؛ ایرج سلطانی؛ مجید باقرزاده
دوره 8، 7(ویژه نامه اقتصاد سلامت) ، بهمن و اسفند 1390، ، صفحه 938-947
چکیده
مقدمه: بیمارستان‌ها به عنوان مهم‌ترین واحدهای مصرف کننده‌ی منابع در بخش بهداشت و درمان در نظر گرفته می‌شوند و یکی از سازمان‌های اصلی ارایه‌ی خدمات بهداشتی درمانی هستند. بنابراین، توجه کامل به کارایی بخش‌های آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف این مطالعه، تحلیل کارایی بخش‌های مختلف بیمارستان شریعتی اصفهان با استفاده ...
بیشتر
مقدمه: بیمارستان‌ها به عنوان مهم‌ترین واحدهای مصرف کننده‌ی منابع در بخش بهداشت و درمان در نظر گرفته می‌شوند و یکی از سازمان‌های اصلی ارایه‌ی خدمات بهداشتی درمانی هستند. بنابراین، توجه کامل به کارایی بخش‌های آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف این مطالعه، تحلیل کارایی بخش‌های مختلف بیمارستان شریعتی اصفهان با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها (DEA یا Data envelopment analysis) بود.
روش بررسی: در این مطالعه‌ی تحلیلی، کارایی بخش‌های کلینیکی بیمارستان شریعتی اصفهان (15 بخش) با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها در سه ماهه‌ی اول سال 1389 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای این منظور، از مدل ورودی محور روش تحلیل پوششی داده‌ها، با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شد و از دو ورودی یعنی تعداد تخت و تعداد پرسنل و سه خروجی یعنی درصد اشغال تخت، فعال بودن بخش و عملکرد بخش، برای بررسی استفاده گردید. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار DEA-Solver استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده‌ها نشان داد بخش‌های بیمارستان شریعتی، امکان حداقل 8 درصد ظرفیت افزایش کارایی بدون هیچ گونه افزایش در هزینه‌ها را دارند. به عبارت دیگر، وجود عوامل تولید مازاد در بیمارستان مشهود است.
نتیجه‌گیری: در روند پژوهش، بخش‌های کارا و ناکارا تعیین شدند. از بین 15 بخش، 7 بخش کارا و سایر بخش‌ها ناکارا بودند. برای بخش‌های ناکارا از تلفیقی از واحدهای کارا مجموعه‌های مرجع تعیین شدند و پیشنهادهایی جهت تخصیص مجدد منابع برای این بخش‌ها صورت گرفت.
