شهناز خادمی زاده؛ فاطمه رفیعی‌نسب
چکیده
مقدمه: کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی با ماهیتی میان‌رشته‌ای، به تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی دانشگاهی، بیمارستانی و تحقیقاتی می‌پردازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مشکلات و راهکارهای مرتبط با ارتقای جایگاه شغلی این رشته انجام شد.روش بررسی: این مطالعه کیفی با روش موردی، به بررسی نظرات متخصصان ...
بیشتر
مقدمه: کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی با ماهیتی میان‌رشته‌ای، به تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی دانشگاهی، بیمارستانی و تحقیقاتی می‌پردازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مشکلات و راهکارهای مرتبط با ارتقای جایگاه شغلی این رشته انجام شد.روش بررسی: این مطالعه کیفی با روش موردی، به بررسی نظرات متخصصان پرداخت. بدین منظور، مصاحبه شوندگان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و نظرات آن‌ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته جمع‌آوری گردید و پس از کدگذاری اولیه، طبقه‌بندی آن‌ها صورت گرفت.یافته‌ها: با تحلیل مصاحبه‌های انجام شده، مشکلات جایگاه شغلی کتابداری پزشکی با توجه به دفترچه طبقه‌بندی مشاغل در مقوله استخدامی مشخص گردید. در خصوص مشکلات مشاغل عمومی، تغییر عنوان شغلی کتابدار به کارشناس علم اطلاعات و دانش‌شناسی و محدود بودن به چند رشته شغلی و در بخش مشاغل تخصصی، رشته شغلی کارشناس فن‌آوری اطلاعات سلامت و همچنین، مشکلات استخدامی کتابداران پزشکی عنوان شد و راهکارهایی از دیدگاه استادان و صاحب‌نظران این رشته پیشنهاد گردید.نتیجه‌گیری: رشته کتابداری پزشکی با گذشت چند دهه از فعالیت خود در کشور، به منظور ارتقای جایگاه شغلی خود نیازمند راهکارهایی است. آنچه مسلم است این که با تخصصی شدن فعالیت‌های کتابداران، ایجاد رشته‌های شغلی مستقل بیش از گذشته می‌تواند به ارتقای جایگاه شغلی این رشته کمک نماید. انتظار می‌رود که نتایج تحقیق حاضر بتواند به مدیران و متولیان امر در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری بهتر یاری رساند.
عذرا دائی؛ سونا ایمانی طیبی؛ شهین مجیری؛ سید سعید موسوی‌فر؛ محمد رضا سلیمانی
چکیده
مقدمه: بازخورد 360 درجه نسبت به روش‌های دیگر ارزیابی عملکرد، چشم‌انداز جامع‌تری نسبت به توانایی‌ها، رفتار، شایستگی و عملکرد افراد در محیط‌های کاری دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از بازخورد 360 درجه انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی و جامعه ...
بیشتر
مقدمه: بازخورد 360 درجه نسبت به روش‌های دیگر ارزیابی عملکرد، چشم‌انداز جامع‌تری نسبت به توانایی‌ها، رفتار، شایستگی و عملکرد افراد در محیط‌های کاری دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از بازخورد 360 درجه انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری اول و دوم هر کدام شامل 43 کتابدار و جامعه آماری سوم شامل 43 مدیر کتابخانه بود که با توجه به محدود بودن تعداد، از روش سرشماری استفاده گردید. جامعه آماری چهارم متشکل از 80 نفر مراجعه‌کننده بود که به روش نمونه‌گیری اتفاقی انتخاب شدند. داده‌ها به وسیله پرسشنامه فرج‌پهلو و همکاران جمع‌آوری گردید و سپس با استفاده از آمار توصیفی و آزمون‌های تحلیلی ANOVA، Duncan، Kolmogorov–Smirnov و t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: وضعیت عملکرد کتابداران به طور کلی (37/4) و وضعیت عملکرد آن‌ها در هر کدام از شاخص‌های مهارت‌های اخلاقی- ارزشی (47/4)، عملکردی (37/4) و فرایندی (34/4) بالاتر از سطح متوسط بود. همچنین، بین نتایج ارزیابی چهار گروه در شاخص‌های اخلاقی- ارزشی و شاخص عملکردی تفاوت معنی‌داری وجود نداشت، اما تفاوت معنی‌داری بین مراجعه‌کنندگان و دیگر ارزیابان در شاخص فرایندی مشاهده شد.نتیجه‌گیری: با توجه به پایین بودن میانگین در شاخص فرایندی، نیاز است گام‌های مؤثری از طرف کتابداران در جهت بهبود ارتباط با کاربران و شناساندن خدمات خود برداشته شود. نتایج به دست آمده می‌تواند توسط مدیران و کتابداران و با هدف شناسایی نقاط ضعف و قوت عملکرد کتابداران مورد استفاده قرار گیرد.
ملیحه دلیلی صالح؛ مریم سلامی؛ فرامرز سهیلی؛ ثریا ضیائی
چکیده
مقدمه: تاکنون فن‌آوری‌های زیادی به جهان کتابخانه‌ها وارد شده‌اند و برای کتابداران ضروری است تا بدانند چگونه این ابزارها را برای ارتقای بیشتر خدمات کتابخانه استفاده نمایند. هدف از انجام پژوهش حاضر، استخراج مؤلفه‌های فن‌آوری واقعیت افزوده جهت استفاده مؤثر در کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی و ارایه مدلی جهت توسعه کارایی ...
بیشتر
مقدمه: تاکنون فن‌آوری‌های زیادی به جهان کتابخانه‌ها وارد شده‌اند و برای کتابداران ضروری است تا بدانند چگونه این ابزارها را برای ارتقای بیشتر خدمات کتابخانه استفاده نمایند. هدف از انجام پژوهش حاضر، استخراج مؤلفه‌های فن‌آوری واقعیت افزوده جهت استفاده مؤثر در کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی و ارایه مدلی جهت توسعه کارایی کتابخانه‌ها بود.روش بررسی: این مطالعه از نظر رویکرد، کیفی بود و طبق نظریه برخاسته از داده‌ها انجام شد. مشارکت‌کنندگان را 20 نفر از خبرگان حوزه واقعیت افزوده تشکیل دادند. داده‌ها بر اساس مصاحبه نیمه ساختار یافته و عمیق جمع‌آوری گردید و تا زمان اشباع نظری ادامه یافت. داده‌ها پس از کدگذاری باز، شکل‌گیری مقولات و طبقات اصلی، در قالب مدل ارایه شد.یافته‌ها: 14 مقوله شامل «تقویت آموزش، بهبود سواد اطلاعاتی کاربران، جستجوی منابع، هدایت کاربر، بازی‌وارسازی، اشتراک دانش در شبکه‌های پژوهشی، تعیین موقعیت مکانی کاربر، عدالت آموزشی، مدیریت منابع، استغنای محتوای منابع، ارایه خدمات نوین، کمک به افراد کم‌توان، صرفه‌جویی اقتصادی و بهبود حرفه‌ای فعالیت کتابداران» استخراج گردید.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، استفاده از فن‌آوری واقعیت افزوده در کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی در راستای دستیابی به کتابخانه‌های نسل 4، حایز اهمیت است. کتابخانه‌ها می‌توانند با اجرای سیاست‌گذاری‌های صحیح، استفاده از فن‌آوری و غنی‌سازی محتوای منابع، کاربران زیادی را جذب نمایند. کاربرد فن‌آوری واقعیت افزوده در راستای کمک به مدیریت کتابخانه، بهبود فعالیت حرفه‌ای کتابداران و کاربران می‌باشد.
فرامرز سهیلی؛ سحر جسری؛ علی اکبر خاصه؛ فرشید دانش
چکیده
مقدمه: ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌ها، از جمله مباحث جدید مطالعاتی می‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بود.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی- پیمایشی انجام شد. جامعه تحقیق شامل وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌های 50 دانشگاه علوم پزشکی ...
بیشتر
مقدمه: ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌ها، از جمله مباحث جدید مطالعاتی می‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بود.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی- پیمایشی انجام شد. جامعه تحقیق شامل وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌های 50 دانشگاه علوم پزشکی ایران بود که در رتبهبندی وبومتریکس بالاترین رتبه را داشتند. به منظور ارزیابی کیفیت، از 14 شاخص در قالب سیاهه وارسی استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و آزمون Friedman مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: شاخص‌های «دسترسی سریع به پایگاه‌های اطلاعاتی»، «تماس با ما»، «مشاهده و جستجوی کاتالوگ کتابخانه» با میانگین رتبه 01/10، بهترین وضعیت را کسب کردند. «رزرو سالن مطالعه» با میانگین رتبه 01/3 و «نقشه یا پلان طبقات کتابخانه» با میانگین رتبه 99/3 به ترتیب بدترین وضعیت را در بین شاخص‌های مورد بررسی به خود اختصاص دادند.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که برخی از شاخصها مانند «دسترسی سریع به پایگاه‌های اطلاعاتی»، «مشاهده و جستجوی کاتالوگ کتابخانه» و «اخبار و رویدادهای کتابخانه» کاربردیتر از سایر شاخصها می‌باشند و کاربران وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌ها به آن‌ها نیاز دارد. مدیران و طراحان انفورماتیک دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌توانند از نتایج پژوهش حاضر در راستای بهبود کیفیت وب‌سایت‌های موبایلی کتابخانه‌ها بهره‌برداری نمایند.
نسرین موسی‌رضائی؛ حسن اشرفی ریزی؛ لیلا شهرزادی
چکیده
مقدمه: بررسی رفتار اطلاع‌یابی سلامت کاربران می‌تواند به کتابداران در ارایه خدمات مناسب کمک مؤثر نماید و کتابخانه‌های عمومی را در گرفتن تصمیمات و برنامهریزیهای کارامد یاری رساند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار اطلاع‌یابی سلامت کاربران کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی و جامعه آماری ...
بیشتر
مقدمه: بررسی رفتار اطلاع‌یابی سلامت کاربران می‌تواند به کتابداران در ارایه خدمات مناسب کمک مؤثر نماید و کتابخانه‌های عمومی را در گرفتن تصمیمات و برنامهریزیهای کارامد یاری رساند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار اطلاع‌یابی سلامت کاربران کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن متشکل از 6657 کاربر کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان بود. حجم نمونه 377 نفر برآورد گردید. نمونه‌گیری به روش طبقه‌ای تصادفی صورت گرفت و ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی پرسشنامه توسط متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی تأیید گردید و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach's alpha، 87/0 به دست آمد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی در نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: توزیع فراوانی میزان جستجوی اطلاعات سلامت و مدت زمان صرف شده برای جستجوی آن در هر بار جستجوی کاربران نشان داد که بیشینه کاربران یک بار در ماه به جستجوی اطلاعات سلامت میپردازند و در هر بار جستجوی اطلاعات سلامت، 15 تا 30 دقیقه زمان صرف می‌کنند. همچنین، میانگین نمره مؤلفه‌های رفتار اطلاع‌یابی سلامت در کاربران نشان داد که بیشترین میانگین مربوط به هدفمندی جستجوی اطلاعات سلامت (1/63 از 100) و کمترین میانگین نیز مربوط به تنوع منابع کسب اطلاعات سلامت (7/45 از 100) بود.نتیجه‌گیری: کاربران کتابخانه‌های عمومی زمان زیادی را صرف جستجوی اطلاعات سلامت نمیکنند. آن‌ها بر اساس اهداف و مسایل گوناگونی که با آن مواجه میشوند به جستجوی اطلاعات سلامت میپردازند و جستجوی هدفمندانهای را انجام می‌دهند. همچنین، از منابع کمتری استفاده مینمایند و به استفاده از منابع اطلاعاتی متنوع و گوناگون جهت کسب اطلاعات سلامت مورد نیاز خود اهمیت چندانی نمیدهند.
معصومه انصاری؛ الهام شهدادنژاد؛ مهرداد خالدیان؛ مزده سلاجقه
دوره 14، شماره 5 ، دی 1396، ، صفحه 224-227
چکیده
مقدمه: سواد سلامت به عنوان توانایی فرد در کسب، تحلیل و درک اطلاعات مورد نیاز جهت اتخاذ تصمیم صحیح در مورد سلامت تعریف می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین سطح سواد سلامت افراد 18 تا 50 ساله مراجعه کننده به کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان بود.روش بررسی: در این تحقیق توصیفی، 375 نفر به عنوان نمونه به روش خوشه‌بندی انتخاب ...
بیشتر
مقدمه: سواد سلامت به عنوان توانایی فرد در کسب، تحلیل و درک اطلاعات مورد نیاز جهت اتخاذ تصمیم صحیح در مورد سلامت تعریف می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین سطح سواد سلامت افراد 18 تا 50 ساله مراجعه کننده به کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان بود.روش بررسی: در این تحقیق توصیفی، 375 نفر به عنوان نمونه به روش خوشه‌بندی انتخاب شدند. ابزار مطالعه، پرسشنامه استاندارد سنجش سواد سلامت ایرانیان با پایایی 89/0 بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های Independent t و ANOVA یکطرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: میانگین سواد سلامت در زیرمؤلفه «دانش» با 9/14 و در زیرمؤلفه «خواندن» با 5/8 به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را به خود اختصاص داد. 0/24 درصد (90 نفر) از مراجعه کنندگان سواد سلامت کافی، 3/52 درصد (196 نفر) سواد سلامت متوسط و 7/23 درصد (89 نفر) سواد سلامت ضعیفی داشتند. بنابراین، سواد سلامت مراجعه کنندگان به کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان در سطح «متوسط» برآورد شد.نتیجه‌گیری: با توجه به متوسط بودن سطح سواد سلامت، ایجاد و ارایه محتوای بهداشتی معتبر و روزامد توسط مراکز بهداشتی- درمانی، در ارتقای سواد سلامت افراد جامعه مؤثر خواهد بود.
میترا ابرقوئیان؛ محمدرضا هاشمیان؛ نیلوفر هدهدی‌نژاد؛ زهرا فتوحی؛ علی نوروزی
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 65-70
چکیده
مقدمه: ظهور فن‌آوری‌های وب 2، کتابخانه‌ها و خدمات آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. کتابخانه‌ها نیز به منظور ارتقای کیفیت خدمات خود، نیازمند استفاده از این فن‌آوری‌ها هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین چالش‌های کاربرد وب 2 در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت.روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی بود و به روش مقطعی ...
بیشتر
مقدمه: ظهور فن‌آوری‌های وب 2، کتابخانه‌ها و خدمات آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. کتابخانه‌ها نیز به منظور ارتقای کیفیت خدمات خود، نیازمند استفاده از این فن‌آوری‌ها هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین چالش‌های کاربرد وب 2 در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت.روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی بود و به روش مقطعی در سال 1394 انجام گردید. جامعه آماری مطالعه را 60 نفر از کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل داد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری گردید که روایی صوری آن با نظر متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach¢s alpha (88/0) مورد تأیید قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون t و همبستگی Pearson) تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: از بین عوامل مؤثر بر کاربرد فن‌آوری‌های وب 2، بالاترین میانگین (9/3) به «عوامل مربوط به کاربران» اختصاص داشت و پس از آن «عوامل مربوط به کتابداران» و «عوامل زیرساختی و فرهنگی» با میانگین 5/3 قرار داشت.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از آشنایی کم کتابداران با فن‌آوری‌های وب 2 و استفاده از آن در کتابخانه‌ها می‌باشد که این نتایج برای کتابداران و کتابخانه‌ها قابل استفاده است.
سیده زهرا موسوی؛ صدیقه محمد اسماعیل
دوره 13، شماره 4 ، آبان 1395، ، صفحه 280-285
چکیده
مقدمه: مدیریت شش سیگمای ناب حاصل دو رویکرد مدیریت شش سیگما و تولید ناب است که هر کدام به دنبال بهبود فرایندها و برآورده‌سازی نیازهای کاربران سازمان با تمرکز بر استفاده از دانش کارکنان می‌باشند. هدف این پژوهش، الگویابی رابطه کاربرد مؤلفه‌های مدیریت شش سیگمای ناب با مشتری محوری در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر تهران ...
بیشتر
مقدمه: مدیریت شش سیگمای ناب حاصل دو رویکرد مدیریت شش سیگما و تولید ناب است که هر کدام به دنبال بهبود فرایندها و برآورده‌سازی نیازهای کاربران سازمان با تمرکز بر استفاده از دانش کارکنان می‌باشند. هدف این پژوهش، الگویابی رابطه کاربرد مؤلفه‌های مدیریت شش سیگمای ناب با مشتری محوری در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر تهران با کاربست مدل‌سازی معادله ساختاری بود.روش بررسی: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی، نوع مطالعه کاربردی و جامعه پژوهش تمامی مدیران و مسؤولان کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های زیر نظر وزارت بهداشت و وزارت علوم شهر تهران، با حجم 150 نفر بوده است. جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و ابزار پرسشنامه انجام شـده، روایی پرسشنامه، مورد تأیید استادان حوزه کتابداری و مدیریت قرار گرفته و پایایی آن با Cronbach's alpha، در پرسشنامه شش سیگمای ناب برابر 89/0 و در پرسشنامه مشتری محوری مقدار 86/0 محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش توصیفی و آزمون‌های Pearson، Kolmogorov-Smirnov، ماتریس همبستگی و مقادیر T برای تحلیل روابط و ایجاد الگو، آزمون t تک نمونه و نرمافزارهای SPSS و LISREL در روش استنباطی استفاده شد. در نهایت، از تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌یابی معادلات ساختاری برای آزمون فرضیات استفاده گردید.یافته‌ها: مؤلفه‌های مدیریت مبتنی بر حقایق و اطلاعات، همکاری بی‌حد و مرز و فن‌آوری اطلاعات همبستگی مثبت و معنی‌داری با مشتری محوری در کتابخانه‌ها داشت (میزان معنی‌داری مؤلفه‌ها به ترتیب 63/2، 98/2 و 98/1) و میزان کاربرد این مؤلفه‌ها در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر تهران در وضعیت مطلوبی قرار گرفته بود.نتیجه‌گیری: وضعیت به کارگیری مدیریت شش سیگمای ناب در جامعه مورد بررسی در سطح مطلوبی قرار ندارد و نیازمند توجه بیشتر مدیران کتابخانه‌هاست.
نسرین نصیری‌پور؛ محسن نوکاریزی؛ معصومه تجعفری
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 96-101
چکیده
مقدمه: کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز خود و پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی مراجعان، باید از مهارت‌های سواد اطلاعاتی مطلوبی برخوردار باشند. از این‌رو، پژوهش حاضر به تعیین وضعیت مهارت‌های سواد اطلاعاتی و سطوح سه‌گانه آن و همچنین، عوامل مرتبط با آن در میان کتابداران دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد و ...
بیشتر
مقدمه: کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز خود و پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی مراجعان، باید از مهارت‌های سواد اطلاعاتی مطلوبی برخوردار باشند. از این‌رو، پژوهش حاضر به تعیین وضعیت مهارت‌های سواد اطلاعاتی و سطوح سه‌گانه آن و همچنین، عوامل مرتبط با آن در میان کتابداران دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد و فردوسی مشهد پرداخت. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی بود که به روش پیمایشی انجام شد. 80 نفر به عنوان نمونه نهایی از همه کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه‌های مذکور که با مدرک تحصیلی کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته‌های کتابداری یا غیر کتابداری مشغول به کار بودند (102 نفر)، با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای غیر نسبتی انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه محقق ساخته بود که از نظر روایی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب Cronbach¢s alpha برابر با 86/0 تأیید گردید. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (توزیع درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون‌های t، Independent t، ANOVA و Duncan) در نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: وضعیت سواد اطلاعاتی کتابداران جامعه مورد بررسی، پایین‌تر از حد مطلوب بود؛ به گونه‌ای که هیچ یک از سطوح مقدماتی، پایه و پیشرفته سواد اطلاعاتی کتابداران در حد مطلوبی قرار نداشت. میانگین نمرات سواد اطلاعاتی کتابداران رشته‌های تحصیلی کتابداری و کتابداری پزشکی به طور معنی‌داری بالاتر از میانگین نمرات سواد اطلاعاتی کتابداران سایر رشته‌ها بود. همچنین، میانگین نمرات سواد اطلاعاتی کتابداران دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد از میانگین نمرات کتابداران دارای مدرک تحصیلی کارشناسی، بالاتر بود. تفاوت معنی‌داری بین میانگین نمرات سواد اطلاعاتی کتابداران بر حسب سابقه خدمت مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر وضعیت نامطلوب مهارت‌های سواد اطلاعاتی و سطوح سه‌گانه آن را در میان کتابداران مشخص نمود و عوامل مؤثر بر تقویت سواد اطلاعاتی را پیش روی برنامه‌ریزان و مدیران کتابخانه‌های این دو دانشگاه قرار داد.
فریبرز درودی؛ مهدیه کلانتری خاندانی
دوره 13، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 28-33
چکیده
مقدمه: بهبود خدمات هر سازمان در گرو رشد حرفه‌ای و بالا بردن سطح دانش و مهارت کارکنان آن سازمان است. بدین منظور، آگاهی و شناخت سطح دانش و مهارت کتابداران ضروری به نظر می‌‌رسد. هدف از انجام مطالعه حاضر، شناسایی صلاحیت‌های کتابداران دانشگاه علوم پزشکی استان کرمان بود. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی بود که در سال 1393 انجام شد. جامعه ...
بیشتر
مقدمه: بهبود خدمات هر سازمان در گرو رشد حرفه‌ای و بالا بردن سطح دانش و مهارت کارکنان آن سازمان است. بدین منظور، آگاهی و شناخت سطح دانش و مهارت کتابداران ضروری به نظر می‌‌رسد. هدف از انجام مطالعه حاضر، شناسایی صلاحیت‌های کتابداران دانشگاه علوم پزشکی استان کرمان بود. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی بود که در سال 1393 انجام شد. جامعه پژوهش را کتابداران دانشگاه علوم پزشکی استان کرمان (67 نفر) تشکیل دادند. داده‌ها به وسیله پرسشنامه صلاحیت‌های کتابداران که شامل 115 سؤال در قالب 7 صلاحیت بود، جمع‌آوری گردید. روایی پرسشنامه مذکور توسط افراد صاحب‌نظر و پایایی آن نیز بر اساس ضریب Cronbach's alpha (98/0) مورد تأیید قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از روش توصیفی در نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. این صلاحیت‌ها شامل صلاحیت‌های مدیریتی، مجموعه‌سازی، سازماندهی، خدمات اطلاع‌رسانی، فن‌آوری اطلاعات، پژوهش و صلاحیت‌های ارتباطی بود. یافته‌ها: میانگین صلاحیت‌های مدیریتی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی کرمان 09/4، مجموعه‌سازی 87/3، سازماندهی 61/3، خدمات اطلاع‌رسانی 81/3، فن‌آوری اطلاعات 60/3، پژوهشی 35/3 و صلاحیت‌های ارتباطی 17/4 به دست آمد. به طور کلی سطح کتابداران دانشگاه علوم پزشکی در 7 صلاحیت بررسی شده، خوب یا بسیار خوب ارزیابی گردید. نتیجه‌گیری: نتایج کلی پژوهش حاضر نشان می‌دهد که کتابداران دانشگاه علوم پزشکی در صلاحیت‌های ارتباطی دارای سطح بالاتری نسبت به سایر صلاحیت‌ها هستند و به ترتیب در صلاحیت‌های پژوهشی، فن‌آوری اطلاعات و سازماندهی دانش و مهارت بیشتری نیاز دارند.
سیما شفیعی,؛ رسول نوری؛ علیرضا رحیمی؛ پریسا شفیعی؛ رقیه قضاوی
دوره 10، شماره 1 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 1-11
چکیده
مقدمه: نرم‌افزار کتابخانه، برنامه‌ای رایانه‌ای برای ذخیره، پردازش و بازیابی اطلاعات در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی است. محیط رابط در نرم‌افزار کتابخانه‌ای بخشی از نرم‌افزار است که تعامل کاربر با نرم‌افزار را برقرار می‌سازد و انتقال اطلاعات کاربر به نظام و بالعکس توسط آن صورت می‌گیرد. هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی ...
بیشتر
مقدمه: نرم‌افزار کتابخانه، برنامه‌ای رایانه‌ای برای ذخیره، پردازش و بازیابی اطلاعات در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی است. محیط رابط در نرم‌افزار کتابخانه‌ای بخشی از نرم‌افزار است که تعامل کاربر با نرم‌افزار را برقرار می‌سازد و انتقال اطلاعات کاربر به نظام و بالعکس توسط آن صورت می‌گیرد. هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نسبت به ویژگی‌های محیط رابط نرم‌افزار پارس آذرخش در سال 1388 بود.
روش بررسی: این مطالعه از دسته‌ی مطالعات توصیفی- مقطعی بود که در سال 1388 انجام شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته متشکل از 51 سؤال استفاده شد و جامعه‌ی این پژوهش، کتابداران کتابخانه‌های دانشکده‌ای و کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (50 نفر) بودند که به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی ابزار به وسیله‌ی کارشناسان و متخصصین موضوعی و پایایی آن با استفاده از آزمون Cronbach's alpha (با مقدار 81/0) تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، روش‌های آماری توصیفی (توزیع فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و نیز آزمون همبستگی Spearman مورد استفاده قرارگرفت.
یافته‌ها: از دیدگاه کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بین متغیرهای مختلف رابط کاربر نرم‌افزار پارس آذرخش، متغیر یادگیری چگونگی کار با نرم‌افزار بیشترین نمره (56/3 از حداکثر 5) را به خود اختصاص داد و پس از آن متغیرهای صفحه‌ی نمایش اطلاعات (40/3)، واژگان و پیام‌های نرم‌افزار (3) قرار گرفتند. همچنین نمره‌ی کسب شده در مورد راهنمای نرم‌افزار (6/2) و سایر امکانات و قابلیت‌های آن کمتر از حد متوسط (96/2) بود. در مجموع نمره‌ی کسب شده در مورد تعامل با رابط کاربری نرم‌افزار پارس آذرخش در حد متوسط (20/3) به دست آمد. بین دیدگاه کتابداران در مورد رابط کاربری نرم‌افزار پارس آذرخش و سواد رایانه‌ای کتابداران، هیچ ارتباط معنی‌داری وجود نداشت. همچنین تنها بین وضعیت واژگان و پیام‌های نرم‌افزار و سواد کتابخانه‌ای کتابداران، رابطه‌ی معنی‌دار وجود داشت و بین سایر ویژگی‌های رابط کاربری و سواد کتابخانه‌ای کتابداران هیچ ارتباط معنی‌داری مشاهده نگردید.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد، دیدگاه کتابداران شرکت کننده در این پژوهش در مورد ویژگی‌های نرم‌افزار پارس آذرخش در حد متوسطی بود. در میان متغیرهای مورد بررسی، متغیرهای چگونگی کار با نرم‌افزار، صفحه‌ی نمایش اطلاعات و واژگان و پیام‌های نرم‌افزار در وضعیت بهتری قرار داشتند، این در حالی است که متغیرهای راهنما و سایر امکانات و قابلیت‌های نرم‌افزار به بازنگری و ارتقای بیشتری نیاز دارند.
شهین مجیری؛ فریبا رخش؛ نجمه نه‌روزیان؛ منصوره اردستانی؛ محمد موسوی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، ، صفحه 862-869
چکیده
مقدمه: رابط کاربر در حقیقت بخشی از نرم‌افزار و یا به عبارتی محیطی در نظام‌های رایانه‌ای اعم از پایگاه‌ها، نرم‌افزارها، سایت‌ها و ... است که میان ماشین و کاربر تعامل ایجاد می‌کند. سنجش میزان رضایت کاربران از محیط رابط نرم‌افزار می‌تواند تا حد زیادی میزان موفقیت آن نرم‌افزار را مشخص کند. این پژوهش با هدف، مقایسه‌ی میزان رضایت ...
بیشتر
مقدمه: رابط کاربر در حقیقت بخشی از نرم‌افزار و یا به عبارتی محیطی در نظام‌های رایانه‌ای اعم از پایگاه‌ها، نرم‌افزارها، سایت‌ها و ... است که میان ماشین و کاربر تعامل ایجاد می‌کند. سنجش میزان رضایت کاربران از محیط رابط نرم‌افزار می‌تواند تا حد زیادی میزان موفقیت آن نرم‌افزار را مشخص کند. این پژوهش با هدف، مقایسه‌ی میزان رضایت کتابداران از محیط رابط نرمافزارهای کتابخانه‌ای شهر اصفهان در سال 1389 انجام گرفت.
روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر از نوع تحلیلی و جامعه‌ی مورد مطالعه، کتابداران کتابخانه‌های شهر اصفهان (شامل کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور، نهاد کتابخانه‌های عمومی، شهرداری، علمی-کاربردی و غیر انتفاعی) بود که طبق آمارهای به دست آمده حدود 650 نفر بودند. در این تحقیق از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای سهمیه‌ای استفاده شد که تعداد نمونه 242 نفر تعیین گردید. نرم‌افزارهایی که در این پژوهش مقایسه شدند شامل: نرم‌افزار پیام مشرق، پارس آذرخش، نمایه، نوسا و کاوش بود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌ی استاندارد (QUIS یاQuestionnaire for user interaction satisfaction) بود که پیش‌تر در پژوهش دیگری روایی و پایایی آن نیز به تأیید رسیده بود و ضریب Cronbach¢s alpha محاسبه شده برای آن و میزان پایایی پرسشنامه 76/0 بود. جهت تحلیل داده‌ها ازآمار توصیفی (درصد و میانگین) و نیز آمار تحلیلی از جمله آزمون‌های ANOVA و همگونی واریانس و از آزمون‌های تعقیبی Dante و Tukey برای تحلیل واریانس‌های ناهمگون در نرم‌افزار SPSS استفاده شد.
یافته‌ها: کتابداران کاربر نرم‌افزار نوسا از لحاظ وضعیت کلی نرم‌افزار (با میانگین 4)، صفحه نمایش اطلاعات (با میانگین 79/3)، واژگان و پیام‌های رابط کاربر (با میانگین 61/3)، راهنمای رابط کاربر نرم‌افزار (با میانگین 64/3)، قابلیت‌ها و امکانات رابط کاربر (با میانگین 76/3) نسبت به کتابداران کاربر سایر نرمافزارهای مورد بررسی رضایت بیشتری داشتند. رشته‌ی تحصیلی کتابداران (رشته‌ی کتابداری، رشته‌ی غیر کتابداری) تأثیری بر میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار کتابخانه‌ای نداشت. مقطع تحصیلی بر میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار کتابخانه‌ای مؤثر بود. با افزایش سابقه‌ی کار، میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار افزایش یافت.
نتیجه‌گیری: رضایت کاربران نرم‌افزار نوسا از شش ویژگی مورد مقایسه‌ی نرمافزارهای کتابخانه‌ای در این پژوهش یعنی وضعیت کلی نرم‌افزار، صفحه نمایش اطلاعات، واژگان و پیام‌های رابط کاربر، یادگیری رابط کاربر و راهنمای رابط کاربر در سطح بالاتری نسبت به سایر نرمافزارهای کتابخانه‌ای قرار داشت. پارس آذرخش و کاوش در رتبه‌ی دوم و پیام و نمایه در رتبه‌ی سوم قرار گرفتند. از آن‌جایی که کتابداران بیشترین ساعات کاری خود را با نرم‌افزار کتابخانه‌ای کار می‌کنند، رضایت آن‌ها از سهولت و راحتی یا به عبارت بهتر ارتباط با محیط رابط کار در نرم‌افزار تأثیر زیادی بر موفقیت شرکت‌های طراح نرمافزارهای کتابخانه‌ای دارد. بنابراین بخش پشتیبانی و آموزش این شرکت‌ها باید در جلسات منظم به بررسی عوامل مؤثر بر رضایت کتابداران از نرمافزارهای کتابخانه‌ای خود بپردازند و از نظرات کتابداران در طراحی‌های خود استفاده نمایند.
مصطفی چادگانی‌پور؛ حسین رفیعی؛ رضوان اجاقی؛ سیده طیبه هاشمی,؛ احمد پاپی؛ مجتبی اکبری
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، ، صفحه 724-732
چکیده
م
قدمه: قارچ‌ها تهدید کننده‌های بیولوژیکی هستند که در همه‌ی محیط‌ها حضور دارند. محیط کتابخانه‌ها و مراکز آرشیوی، بخش زیادی از نیازهای غذایی قارچ‌ها را تأمین می‌کنند. در این مطالعه، به شناسایی آلودگی قارچ‌های موجود در کتابخانه‌های دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 پرداخته شده است به این منظور که آیا در بین قارچ‌های ...
بیشتر
م
قدمه: قارچ‌ها تهدید کننده‌های بیولوژیکی هستند که در همه‌ی محیط‌ها حضور دارند. محیط کتابخانه‌ها و مراکز آرشیوی، بخش زیادی از نیازهای غذایی قارچ‌ها را تأمین می‌کنند. در این مطالعه، به شناسایی آلودگی قارچ‌های موجود در کتابخانه‌های دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 پرداخته شده است به این منظور که آیا در بین قارچ‌های موجود، تهدید کننده‌ی سلامت کتابداران و کاربران هم وجود دارد؟
روش بررسی: مطالعه از نوع تحلیلی- مقطعی بود. جامعه‌ی آماری شامل کتابخانه‌های دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 است. حجم نمونه‌ها 126 نمونه برآورد شد. برای نمونه‌گیری از هوا، از روش پلیت باز و برای نمونه‌گیری از سطوح و کتاب‌ها، از سواپ استریل استفاده گردید. از هفت کتابخانه در سه نوبت صبح، ظهر و عصر نمونه‌گیری انجام شد. پس از نمونه‌گیری، نمونه‌ها بر روی محیط سابورو دکستروز آگار حاوی آنتی‌بیوتیک کلرامفنیکل (Sc یا Sabouraud dextrose agar with chloramphenicol) کشت داده شد و سپس پلیت‌ها در داخل انکوباتور با دمای 25-30 درجه سانتی‌گراد قرار گرفت. پس از تشخیص، با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل آماری انجام شد.
یافته‌ها: در مجموع 2140 کلنی قارچ متعلق به 26 جنس در کتابخانه‌ها یافت شد. بیشترین تعداد کلنی (555) متعلق به کتابخانه‌ی دانشکده‌ی دندان‌پزشکی و کمترین تعداد (70)، متعلق به کتابخانه‌ی دانشکده‌ی مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی بود. Cladosporium، Penicillium، مخمرها، Aspergillus niger، Aspergillus و Rhizopus به ترتیب بیشترین فراوانی و Aureobasidium، Scopulariopsis، Botrytis، Curvularia و Neurospora کمترین فراوانی را دارند.
نتیجه‌گیری: قارچ‌های Aspergillus niger، Penicillium، Aspergillus و Cladosporium که بیشترین میزان فراوانی در کتابخانه‌ها را داشتند، از نوع پاتوژن‌های فرصت‌طلب بودند که در افراد مستعد می‌توانند ایجاد عفونت نمایند.
مهدی علی پور حافظی
دوره 9، شماره 4 ، مهر و آبان 1391، ، صفحه 594-601
چکیده
مقدمه: دستیابی مستقیم و سریع به اطلاعات از جمله نیازمندی‌های اصلی کاربران اطلاعات در دنیای فن‌آورانه‌ی جدید است. امروزه، دیگر کاربران اطلاعات، به ویژه اطلاعات روز پزشکی و سلامت که روزامدی و دسترسی سریع به محتوای آن جزء ضروریات است، فرصت کافی برای جست‌وجو و دستیابی به اطلاعات را ندارند. از این‌رو، پژوهش حاضر اقدام به تعیین راهکارهایی ...
بیشتر
مقدمه: دستیابی مستقیم و سریع به اطلاعات از جمله نیازمندی‌های اصلی کاربران اطلاعات در دنیای فن‌آورانه‌ی جدید است. امروزه، دیگر کاربران اطلاعات، به ویژه اطلاعات روز پزشکی و سلامت که روزامدی و دسترسی سریع به محتوای آن جزء ضروریات است، فرصت کافی برای جست‌وجو و دستیابی به اطلاعات را ندارند. از این‌رو، پژوهش حاضر اقدام به تعیین راهکارهایی به منظور دستیابی به اطلاعات دقیق و مناسب در سریع‌ترین زمان نمود.
روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا اقدام به ارایه‌ی راه‌کاری برای یکپارچه‌سازی محتوا و خدمات در نرمافزارهای کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران نمود. با توجه به وجود حداقل یک کتابخانه‌ی مرکزی در هر یک از دانشگاه‌ها، تمامی کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (http://www.behdasht.gov.ir/index.aspx?siteid=1&siteid=1&pageid=28359)، که بر اساس فهرست ارایه شده در وبگاه این وزارت 46 دانشگاه می‌باشد، جامعه‌ی پژوهش حاضر را تشکیل می‌دهند. برای بررسی، توصیف و تحلیل یافته‌ها از آمار توصیفی و نرم‌افزار Excel استفاده گردید.
یافته‌ها: کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های مورد مطالعه و نیز نرمافزارهای مورد استفاده برای ذخیره و بازیابی اطلاعات کتابشناختی و همچنین برخی از نرمافزارهای اطلاعاتی، توجهی به مبادله‌ی اطلاعات و در نتیجه یکپارچه‌سازی اطلاعات و خدمات خود با سایر کتابخانه‌های مرکزی ندارند. کتابخانه‌های مورد بررسی در 4/71 درصد موارد از نرم‌افزار کتابخانه‌ای پارس آذرخش استفاده می‌کردند. این نرم‌افزار از قالب ابرداده‌ای مارک برای اطلاعات کتابشناختی خود استفاده می‌کند. همچنین در 86 درصد موارد، نرمافزارهای مورد بررسی امکان ارایه‌ی خروجی‌های ابرداده‌ای استاندارد را داشتند.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان از راهکارهای یکپارچه‌سازی در کتابخانه‌های مورد بررسی جهت بهره‌برداری اقتصادی از اطلاعات موجود استفاده کرد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، می‌توان اذعان داشت که جهت بهره‌برداری اقتصادی از قابلیت‌های دانشی موجود در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید محتواهای ابرداده‌ای این مراکز یکپارچه گردد. در این راستا، پیشنهاد می‌شود که از مدل جست‌وجوی هم‌زمان، تفاهم‌نامه‌ی 50/39Z و استاندارد ایزو 2709 استفاده کرد.
