مدیریت اطلاعات سلامت
محمدرضا سلیمانی؛ حسن اشرفی ریزی
چکیده
AbstractThe Covid-19 pandemic is one of the fundamental challenges of the personal and professional life of people all over the world, which requires accurate and fast policy making and planning. So, With the start of the Covid-19 pandemic, experts in scientific environments tried to investigate the aspects of this disease in the shortest possible time. Therefore, in many universities of medical sciences (Iran), with the aim of presenting the results of researches, review process was facilitated. Therefore, the speed in reviewing, publishing and using the results of research conducted during Covid-19 ...
بیشتر
AbstractThe Covid-19 pandemic is one of the fundamental challenges of the personal and professional life of people all over the world, which requires accurate and fast policy making and planning. So, With the start of the Covid-19 pandemic, experts in scientific environments tried to investigate the aspects of this disease in the shortest possible time. Therefore, in many universities of medical sciences (Iran), with the aim of presenting the results of researches, review process was facilitated. Therefore, the speed in reviewing, publishing and using the results of research conducted during Covid-19 pandemic, raises the concern especially by policymakers and even the general public that how reliable and valuable are these findings? The purpose of this article was to identifying the challenges of the scientific works published in this period in terms of content, methodology and the methods of approving and publishing them.Keywords: Scientific Works, Covid-19, Review Process, Challenges
مدیریت اطلاعات سلامت
حسن اشرفی ریزی
چکیده
Writing a Study Protocol in Health: Nature and Necessity (a commentary)AbstractNowadays, health researchers are interested in publishing study protocol. The study protocol is the leaven of a research project that explains the necessity of the research and the process of conducting the research in detail for other researchers. Also, the study protocol lacks findings, discussion, and conclusion sections. But the main question is whether any type of research can be presented as a study protocol or not? The most important goals of writing a study protocol are protection of innovations and important ...
بیشتر
Writing a Study Protocol in Health: Nature and Necessity (a commentary)AbstractNowadays, health researchers are interested in publishing study protocol. The study protocol is the leaven of a research project that explains the necessity of the research and the process of conducting the research in detail for other researchers. Also, the study protocol lacks findings, discussion, and conclusion sections. But the main question is whether any type of research can be presented as a study protocol or not? The most important goals of writing a study protocol are protection of innovations and important achievements of researchers, informing others about long-term research projects with large data, capital return of providers of research funds and prevention of republication. In addition, new topics, fast needs of society and researches with multiple phases are the priority for the publication of study protocol. However, other researches also should be published on this type of article. Therefore, it is recommended that large research projects, especially dissertations, be published first in study protocol. Of course, knowing more about this issue requires more investigations and searches.
مدیریت اطلاعات سلامت
آلا آبتین؛ فاطمه دالوند؛ حسن اشرفی ریزی
چکیده
Nowadays, Access to information in order to strengthening teaching and learning and individual capability development is one of the fundamental needs of all people. And there is no exception to this rule. Although there are numerous facilities in universities, some aspects to providing excellent services to disable students are ignored but if following policies and rules are done correctly, it is possible to act like some successful countries like England in this field. Proposal for (scientific assistant as a facilitator for disable students) is running in Isfahan university of Medical Sciences ...
بیشتر
Nowadays, Access to information in order to strengthening teaching and learning and individual capability development is one of the fundamental needs of all people. And there is no exception to this rule. Although there are numerous facilities in universities, some aspects to providing excellent services to disable students are ignored but if following policies and rules are done correctly, it is possible to act like some successful countries like England in this field. Proposal for (scientific assistant as a facilitator for disable students) is running in Isfahan university of Medical Sciences (MUI) , for a blind student as student with special needs. In this plan, people who are interested in helping disable people are identified , and in this way they will be cause of self confidence in disable students, and a pattern for other universities . This plan also can be an introduction to the formation of the center for providing services to students with special needs. This plan requires financial and spiritual supports and appropriate policy and planning in universities
حسن اشرفی ریزی
زهرا کاظم‌پور؛ حسن اشرفی ریزی
زهرا کاظم‌پور؛ حسن اشرفی ریزی
ابوالفضل طاهری؛ حسن اشرفی ریزی؛ مرضیه سعیدی‌زاده
چکیده
مقدمه: به منظور شناسایی موارد اجرایی کتابخانه‌های عمومی در دوران شیوع بیماری کووید 19، توجه به راهکارها و اقدامات در سطح جهان امری ضروری است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش‌ها و اقدامات کتابخانه‌های عمومی در خصوص بازگشایی و ارایه خدمات با تحلیل راهنماها و اقدامات بین‌المللی در این بحران انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع مروری ...
بیشتر
مقدمه: به منظور شناسایی موارد اجرایی کتابخانه‌های عمومی در دوران شیوع بیماری کووید 19، توجه به راهکارها و اقدامات در سطح جهان امری ضروری است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش‌ها و اقدامات کتابخانه‌های عمومی در خصوص بازگشایی و ارایه خدمات با تحلیل راهنماها و اقدامات بین‌المللی در این بحران انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع مروری نقلی بود. پس از جستجوی موتور جستجوی Google و انتخاب 39 صفحه مرتبط از میان آن‌ها، مسایل مربوط به تأثیر کووید 19 بر خدمات کتابخانه‌های عمومی به روش تحلیل محتوای استقرایی مورد تحلیل قرار گرفت. سپس کدهای استخراجی طبقه‌بندی شد. همچنین، جهت استحکام دادهها از طریق معیارهای اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، قابلیت اطمینان و تأییدپذیری استفاده شد.یافتهها: 340 کد در سه طبقه اصلی و هفت طبقه فرعی شناسایی گردید که شامل «اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی در کتابخانه‌ها، توسعه خدمات اطلاعرسانی در زمان بحران و محدودیت‌ها و چالش‌ها در ارایه خدمات کتابخانهای در زمان این بحران» بود.نتیجهگیری: از آن‌جا که مسؤولان کتابخانه‌های عمومی باید جنبههای مختلف را برای بازگشایی و یا توسعه خدمات در نظر گیرند، توجه به موضوعات شناسایی شده در تحقیق حاضر به عنوان بستر اولیه ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین، نتایج به دست آمده می‌تواند در تدوین برنامه مدیریت بحران کووید 19 در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مورد استفاده قرار گیرد.
حسن اشرفی ریزی
حسن اشرفی ریزی؛ زهرا کاظم‌پور؛ لیلا شهرزادی
حسن اشرفی ریزی
نسرین موسی‌رضائی؛ حسن اشرفی ریزی؛ لیلا شهرزادی
چکیده
مقدمه: بررسی رفتار اطلاعیابی سلامت کاربران می‌تواند به کتابداران در ارایه خدمات مناسب کمک مؤثر نماید و کتابخانه‌های عمومی را در گرفتن تصمیمات و برنامهریزیهای کارامد یاری رساند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار اطلاعیابی سلامت کاربران کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی و جامعه آماری ...
بیشتر
مقدمه: بررسی رفتار اطلاعیابی سلامت کاربران می‌تواند به کتابداران در ارایه خدمات مناسب کمک مؤثر نماید و کتابخانه‌های عمومی را در گرفتن تصمیمات و برنامهریزیهای کارامد یاری رساند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار اطلاعیابی سلامت کاربران کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن متشکل از 6657 کاربر کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان بود. حجم نمونه 377 نفر برآورد گردید. نمونهگیری به روش طبقهای تصادفی صورت گرفت و ابزار جمع‌آوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی پرسشنامه توسط متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی تأیید گردید و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach's alpha، 87/0 به دست آمد. دادهها با استفاده از آمار توصیفی در نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: توزیع فراوانی میزان جستجوی اطلاعات سلامت و مدت زمان صرف شده برای جستجوی آن در هر بار جستجوی کاربران نشان داد که بیشینه کاربران یک بار در ماه به جستجوی اطلاعات سلامت میپردازند و در هر بار جستجوی اطلاعات سلامت، 15 تا 30 دقیقه زمان صرف می‌کنند. همچنین، میانگین نمره مؤلفه‌های رفتار اطلاعیابی سلامت در کاربران نشان داد که بیشترین میانگین مربوط به هدفمندی جستجوی اطلاعات سلامت (1/63 از 100) و کمترین میانگین نیز مربوط به تنوع منابع کسب اطلاعات سلامت (7/45 از 100) بود.نتیجهگیری: کاربران کتابخانه‌های عمومی زمان زیادی را صرف جستجوی اطلاعات سلامت نمیکنند. آن‌ها بر اساس اهداف و مسایل گوناگونی که با آن مواجه می‌شوند به جستجوی اطلاعات سلامت میپردازند و جستجوی هدفمندانهای را انجام میدهند. همچنین، از منابع کمتری استفاده مینمایند و به استفاده از منابع اطلاعاتی متنوع و گوناگون جهت کسب اطلاعات سلامت مورد نیاز خود اهمیت چندانی نمیدهند.
حسن اشرفی ریزی
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت نقش داوری در کیفیت مقالات ارسال شده برای مجلات، پژوهش حاضر با هدف شناسایی شیوه‌های ارزشیابی و بهبود عملکرد داوران مجلات علمی- پژوهشی حوزه سلامت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع کاربردی بود که به روش تحلیل محتوای کیفی انجام گردید. سردبیران، مدیران داخلی و اعضای شورای نویسندگان مجلات با حداقل ۲ سال سابقه ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اهمیت نقش داوری در کیفیت مقالات ارسال شده برای مجلات، پژوهش حاضر با هدف شناسایی شیوه‌های ارزشیابی و بهبود عملکرد داوران مجلات علمی- پژوهشی حوزه سلامت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع کاربردی بود که به روش تحلیل محتوای کیفی انجام گردید. سردبیران، مدیران داخلی و اعضای شورای نویسندگان مجلات با حداقل ۲ سال سابقه کار پیوسته در حوزه مجلات سلامت و حداقل تجربه داوری بیش از 10 مقاله، به صورت هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه نیمه ساختار یافته شرکت نمودند. استخراج دادهها با روش تحلیل محتوا صورت گرفت. به منظور تعیین روایی و پایایی، از ارزیابی Lincoln و Guba بر اساس چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، اطمینان‌پذیری و تأییدپذیری استفاده گردید.یافتهها: دیدگاه صاحب‌نظران درباره روش‌های ارزشیابی عملکرد داوران در سه دسته ارزیابی عملی (خودارزیابی عملکردی و دگرارزیابی عملکردی)، ارزیابی رفتاری (وقت‌شناسی و ارزیابی مبتنی بر تعهد و اخلاق) و ارزیابی فنی- تخصصی (ارزیابی فرایندی فن و دقت، ارزیابی سوابق و تجارب و ارزیابی مبتنی بر شواهد) مفهوم یافت. از تحلیل نظرات کارشناسان درباره روش‌های انگیزشی برای بهبود همکاری داوران، دو دسته تشویق (مادی، غیر مادی فردی و غیر مادی جمعی) و تعامل (اطلاعرسانی فرایندی، برقراری ارتباط فردی و طرح درخواست به طور منطقی) حاصل گردید. تحلیل نظرات درباره روش‌های ارتقای توانمندی علمی داوران نیز دو دسته اطلاعرسانی (ارایه شفاف و روزامد قوانین و دستورالعمل‌ها، ارایه بازخورد علمی و آموزش) و تقویت رفتار پاسخگو (توجه به داورهای کارامد و تقویت الگوی فکری- رفتاری داور) را نشان داد.نتیجهگیری: آگاهی از شیوه‌های ارزشیابی، تقویتی و انگیزشی عملکرد داوران، کیفی‌تر شدن داوری‌ها را بهبود می‌بخشد. نتایج به دست آمده به دست‌اندرکاران مجلات علمی- پژوهشی حوزه سلامت در جهت افزایش کیفیت داوری مقالات کمک می‌کند.
حسن اشرفی ریزی
حسن اشرفی ریزی؛ محمدرضا سلیمانی؛ محمدرضا هاشمیان
چکیده
پژوهش، سرمایه‌گذاری مهمی جهت ترویج نوآوری، پیشرفت دانش و توسعه اقتصادی- اجتماعی به ویژه در حوزه سلامت محسوب می‌شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین موانع اقتصادی پژوهش‌های سلامت در ایران بود. تحقیق به روش مروری روایتی انجام گرفت و بر اساس آن، پایگاه‌های اطلاعاتی Google Scholar، Web of Science، Scopus، PubMed، Magiran، ScienceDirect و SID با استفاده از کلید ...
بیشتر
پژوهش، سرمایه‌گذاری مهمی جهت ترویج نوآوری، پیشرفت دانش و توسعه اقتصادی- اجتماعی به ویژه در حوزه سلامت محسوب می‌شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین موانع اقتصادی پژوهش‌های سلامت در ایران بود. تحقیق به روش مروری روایتی انجام گرفت و بر اساس آن، پایگاه‌های اطلاعاتی Google Scholar، Web of Science، Scopus، PubMed، Magiran، ScienceDirect و SID با استفاده از کلید واژههای «اقتصاد پژوهش، اقتصاد تحقیق، آسیبشناسی پژوهش، آسیبشناسی تحقیق، بازار پژوهش، بازار تحقیق، اقتصاد تحقیق و توسعه، موانع پژوهش و چالشهای پژوهش» مورد جستجو قرار گرفت. پس از مطالعه و ارزیابی محتوای مقالات، موانع اقتصادی پژوهش شناسایی گردید. بررسی موانع اقتصادی پژوهش‌های حوزه سلامت نشان داد که عواملی مانند کمبود بودجه پژوهشی، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش پژوهش، ارتباط نامناسب با صنعت و عدم تجاریسازی نتایج پژوهش، از جمله موانع اثرگذار اقتصادی در انجام پژوهش‌های سلامت به شمار میرود. با توجه به رویکردهای جدید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص پژوهش‌های حوزه سلامت، لازم است مواردی همچون جذب منابع مالی خارج از دانشگاه، تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه، ارزشیابی کیفی پژوهشها و تجاریسازی نتایج پژوهشها، مد نظر قرار گیرد.
محمدرضا سلیمانی؛ شهین مجیری؛ حسن اشرفی ریزی
فاطمه زرمهر؛ حسن اشرفی ریزی؛ احمد شعبانی
چکیده
مقدمه: امروزه رسانه‌های اجتماعی نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی افراد به ویژه دانشجویان ایفا می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان کارامدی رسانه‌های اجتماعی در رفع نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس هرم نیازهای اطلاعاتی Norwood انجام شد.روش بررسی: روش این مطالعه، پیمایشی و ابزار جمع‌آوری دادهها، پرسشنامه ...
بیشتر
مقدمه: امروزه رسانه‌های اجتماعی نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی افراد به ویژه دانشجویان ایفا می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان کارامدی رسانه‌های اجتماعی در رفع نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس هرم نیازهای اطلاعاتی Norwood انجام شد.روش بررسی: روش این مطالعه، پیمایشی و ابزار جمع‌آوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته بود. جامعه آماری را دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل داد. نمونه‌ها به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. روایی ابزار با کمک متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی و روان‌شناسی و پایایی آن از طریق ضریب Cronbach¢s alpha با مقدار 89/0 تأیید گردید. دادهها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون‌های ANOVA و t و ضریب همبستگی Pearson مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: میانگین استفاده از ابزارهای رسانه اجتماعی در رفع نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به طور کلی کمتر از حد متوسط برآورد گردید. میانگین استفاده از ابزارهای رسانه اجتماعی در رفع نیازهای اطلاعاتی پایه و اساسی، یاری‌رسان، روشنگرانه، اغنا کننده و تهذیب و اخلاق به ترتیب 461/2، 323/2، 147/3، 448/2 و 463/2 به دست آمد. همچنین، رشته تحصیلی در میزان استفاده از ابزارهای رسانه اجتماعی تأثیر داشت، اما سن اثرگذار نبود.نتیجهگیری: میزان استفاده از ابزارهای رسانه اجتماعی در رفع انواع نیازهای اطلاعاتی دانشجویان، کمتر از حد متوسط می‌باشد و نیاز اطلاعاتی روشنگرانه دانشجویان بیشتر از سایر نیازهای اطلاعاتی از طریق ابزارهای رسانه اجتماعی مرتفع می‌گردد. مسؤولان سلامت باید قابلیت‌های رسانه‌های اجتماعی را بیشتر برای دانشجویان تبیین نمایند.
حسن اشرفی ریزی؛ نیلوفر هدهدی نژاد؛ لیلا شهرزادی؛ محمدرضا سلیمانی
دوره 13، شماره 6 ، بهمن 1395، ، صفحه 438-444
چکیده
دسترسی سریع کاربران به اطلاعات سلامت معتبر و روزامد و همچنین، قابلیت‌های کتابداران و اطلاعﺭﺳﺎنان پزشکی، حضور آن‌ها را در عرصه‌های مختلف سلامت ضروری ساخته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی نقش‌ها و خدمات نوین کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی در عرصه سلامت بود. روش این پژوهش به صورت مروری روایتی بود. جستجو در سال‌های 1393 و 1395 ...
بیشتر
دسترسی سریع کاربران به اطلاعات سلامت معتبر و روزامد و همچنین، قابلیت‌های کتابداران و اطلاعﺭﺳﺎنان پزشکی، حضور آن‌ها را در عرصه‌های مختلف سلامت ضروری ساخته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی نقش‌ها و خدمات نوین کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی در عرصه سلامت بود. روش این پژوهش به صورت مروری روایتی بود. جستجو در سال‌های 1393 و 1395 در بازه زمانی سال‌های 2002 تا 2016 در پایگاهﻫﺎی اطلاعاتی Magiran، Noormags، SID، PubMed، Science Direct، Emerald، Eric، LISA و Web of Science (این پایگاه‌ها جزء پایگاه‌های اصلی حوزه کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی می‌باشند) با استفاده از کلید واژهﻫﺎیی مانند «اطلاعﺭسانی پزشکی، کتابداری و اطلاعﺭسانی پزشکی، کتابدار بالینی، کتابدار بیمارستانی، نقش‌ها، خدمات و...» و نیز واژههای مرتبط صورت گرفت. پس از مطالعه و ارزیابی محتوایی مقالات، نقش‌ها و خدمات جدید کتابداران پزشکی شناسایی گردید. یافتهها نشان داد که حوزه فعالیت کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی فراتر از کتابخانه‌ها است و با توجه به دارا بودن توانایی‌ها و قابلیت‌های فراوان، قادر هستند تا در حیطه‌های مختلف سلامت به ارایه خدماتی مانند آموزش سواد رسانه‌ای، سواد اطلاعاتی، سواد سلامت، اطلاع‌سنجی سلامت، اطلاعرسانی سلامت، خدمات بالینی، پژوهش‌یاری سلامت و طراحی و توسعه نظام‌های بازیابی اطلاعات سلامت بپردازند. کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی باید در قالب نقش‌ها و خدمات جدید، رضایت بیماران و خانواده آن‌ها، کادر درمان و دانشجویان و اعضای هیأت علمی را در زمینه اطلاعات سلامت، برآورده سازند.
حسن اشرفی ریزی
دوره 13، شماره 4 ، آبان 1395، ، صفحه 251-252
فریبا رخش؛ حسن اشرفی ریزی؛ اکبر حسن زاده؛ زهرا قلی زاده؛ فاطمه کمالی
دوره 11، 7 (ویژه‌نامه مدیریت سلامت و فناوری) ، اسفند 1393، ، صفحه 1026-1035
چکیده
مقدمه: کتابخانه‌های بیمارستانی سهم مؤثری در اشاعه اطلاعات پزشکی به عهده دارند. لذا ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه‌ها به خاطر نقشی که در پیشبرد خدمات بهداشتی درمانی ایفا می‌کنند ضروری به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان براساس مدل ...
بیشتر
مقدمه: کتابخانه‌های بیمارستانی سهم مؤثری در اشاعه اطلاعات پزشکی به عهده دارند. لذا ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه‌ها به خاطر نقشی که در پیشبرد خدمات بهداشتی درمانی ایفا می‌کنند ضروری به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان براساس مدل تحلیل شکاف (لایب کوال) بود. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و نوع مطالعه کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد libQual بود. جامعه‌ی پژوهش، کلیه استفادهکنندگان از کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان در سال 1390 خورشیدی بودند و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان302 نفر به دست آمد. روش نمونهگیری تصادفی ساده بود. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی تأیید شد و پایایی ابزار با استفاده از alpha Cronbach's مقدار 80 به دست آمد.مقدار80 به دست آمد. روش گردآوری اطلاعات مراجعه حضوری به بیمارستان‌های مذکور بود. تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و تحلیلی (T زوجی، T مستقل، Mann- Whitney، Chi-square) و به وسیله نرم افزار SPPSS و Excel انجام گرفت. یافتهها: یافتهها نشان داد در بعد تأثیر خدمات کتابخانه‌ها توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار، سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری داشت و شکاف کفایت دربیمارستان غرضی (2/.) و بیمارستان الزهرا (1/0) مثبت بود؛ در حالی که در مؤلفه کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان محل توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری نداشت اما توزیع میانگین سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار در بیمارستان های مذکور با یکدیگر تفاوت معناداری داشت. در همه بیمارستان ها شکاف کفایت و شکاف برتری منفی است. در مجموع در بیمارستان شریعتی نسبت به سایر بیمارستان‌ها شکاف بیشتر بود. نتیجهگیری: در کتابخانه‌های بیمارستانی باید به جنبه کنترل اطلاعات از جمله دسترس پذیر کردن آسان اطلاعات برای استفاده توجه ویژه‌ای شود و شرایط دسترس پذیری به منابع، به ویژه منابع الکترونیکی را، حتی بر بالین بیمار برای کارکنان تشخیصی و درمانی امکان‌پذیر نمایند. واژههای کلیدی: ارزیابی؛ خدمات کتابخانه ای؛ کتابخانه های بیمارستانی.
مهناز عابدی؛ حسن اشرفی ریزی؛ فیروزه زارع فراشبندی؛ رسول نوری؛ اکبر حسن زاده
دوره 11، شماره 5 ، دی 1393، ، صفحه 593-606
چکیده
مقدمه: رفتار اطلاعیابی از مهمترین موضوعهای مورد توجه پژوهشگران، برای شناسایی نیازهای واقعی و مشکلات استفادهکنندگان در بازیابی و استفاده از اطلاعات است و در این میان پیامد نگاه فرایندی به جستوجوی اطلاعات، بازنگری در نحوه و نوع خدمات اطلاعاتی است که میتوان به مراجعهگنندگان ارائه کرد. هدف این پژوهش مقایسه رفتار ...
بیشتر
مقدمه: رفتار اطلاعیابی از مهمترین موضوعهای مورد توجه پژوهشگران، برای شناسایی نیازهای واقعی و مشکلات استفادهکنندگان در بازیابی و استفاده از اطلاعات است و در این میان پیامد نگاه فرایندی به جستوجوی اطلاعات، بازنگری در نحوه و نوع خدمات اطلاعاتی است که میتوان به مراجعهگنندگان ارائه کرد. هدف این پژوهش مقایسه رفتار اطلاعیابی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان در تدوین پایاننامه بر اساس الگوی فرایند جستوجوی اطلاعات Kuhlthau در سال 1391 خورشیدی و در محیط کتابخانهای و الکترونیکی بوده است. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه نارمنجی است که بر اساس پرسشنامه «کراکر» با عنوان «پرسشنامه فرایند پژوهش» بومیسازی شده است. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی تأیید و نارمنجی(1389) میزان Cronbach's alpha را جهت پایایی پرسشنامه، برای جنبههای شناختی (اندیشهها) 78درصد و برای جنبههای عاطفی 87درصد ذکر نموده است (6). جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد در حال تحصیل ورودی سال 1390 تا 1388 خورشیدی ، دانشگاه علومپزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 196 نفر تعیین شده و نمونهگیری به صورت تصادفی طبقهای انجام گرفت. نوع آمار، توصیفی (میانگین و توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون تی مستقل و همبستگی پیرسون) و نرمافزار مورد استفاده SPSS20 بوده است. یافتهها: دانشجویان دو دانشگاه مورد بررسی، مراحل الگوی Kuhlthau را با تفاوتهای عمدهای طی کردهاند؛ بهطوریکه فقط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در یک یا چند مرحله از ترتیب مراحل این الگو تبعیت کرده است. در حیطه احساسات، در مراحل اول (شروع) و ششم (ارائه) تفاوت معناداری بین دانشجویان دو دانشگاه مشاهده شد. تفاوت در حیطه کنشها (مجموع مراحل) بین دو دانشگاه معنادار بود. بررسی رابطه جنسیت با مراحل الگوی Kuhlthau نشان داد که تنها بین مرحله چهارم (خاص کردن موضوع) و نمره کل حیطه احساسات بین دو جنس اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین بین مرحله سوم (بررسی اطلاعات) حیطه احساسات با سن دانشجویان رابطه معکوس و معناداری مشاهده شد. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که دانشجویان دانشگاه اصفهان در تدوین پایاننامه مطابق با مراحل الگوی Kuhlthau عمل نکردهاند و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز تنها از یک پنجم ترتیب آن پیروی کردهاند. در برخی مراحل حیطه احساسات و حیطه کنشها بین رفتار اطلاعیابی دانشجویان دو دانشگاه تفاوت معناداری وجود دارد. بین مرحله چهارم (خاص کردن موضوع) حیطه احساسات الگوی Kuhlthau با جنسیت رابطه معناداری وجود دارد بهنحویکه مردان اطمینان بیشتری در فرایند جستوجوی اطلاعات از خود نشان میدهند. همچنین بین احساسات مرحله سوم (بررسی اطلاعات) با سن رابطه معکوس و معناداری وجود دارد بهطوریکه با افزایش سن دانشجویان تردید کمتری در فرایند جستوجوی اطلاعات از خود نشان میدهند. واژههای کلیدی: رفتار اطلاعیابی؛ دانشجویان؛ پایاننامه های دانشگاهی؛ دانشگاهها.
حسن اشرفی ریزی؛ دلارام حسن زاده؛ زهرا کاظم پور
دوره 11، شماره 4 ، آبان 1393، ، صفحه 424-434
چکیده
مقدمه: سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به عنوان یک مفهوم جدید مطرح شده از طرف یونسکو، کاربران را قادر می‌سازد تا در هنگام استفاده از اطلاعات و رسانه‌ها قضاوت و تفسیر درست داشته باشند و در خلق و تولید اطلاعات حق مؤلف را نیز رعایت کنند. هدف این پژوهش تعیین میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس ...
بیشتر
مقدمه: سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به عنوان یک مفهوم جدید مطرح شده از طرف یونسکو، کاربران را قادر می‌سازد تا در هنگام استفاده از اطلاعات و رسانه‌ها قضاوت و تفسیر درست داشته باشند و در خلق و تولید اطلاعات حق مؤلف را نیز رعایت کنند. هدف این پژوهش تعیین میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس شاخص‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو بوده است. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و از نوع کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که بر اساس شاخص‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو و متون علمی معتبر و نیز نیاز پژوهشگران تهیه و بومیسازی گردیده است. روایی توسط متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 75 صدم به دست آمد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 375 نفر به دست آمد. روش نمونهگیری تصادفی طبقهای می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل یافتهها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی ( Independent T-test و ANOVA) استفاده شد. یافتهها: یافتهها نشان داد میانگین سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان 338/0±86/3 می‌باشد که بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب می‌باشد. بیشترین میانگین مربوط به ارج نهادن به تولیدات علمی دیگران با 775/0±40/4 و کمترین میانگین‌ها مربوط به انتقال اطلاعات از طریق سخنرانی رسمی با 23/1±15/3 می‌باشد. میانگین بعد رعایت حق مؤلف با 466/0±22/4 بیشتر از سایر ابعاد (ارزشیابی اطلاعات رسانه‌ها، شیوه استفاده از رسانه‌ها، استفاده هدفمند از رسانه‌ها، ترکیب اطلاعات، تبادل اطلاعات) و کمترین بعد مربوط به تبادل اطلاعات 744/0±62/3 می‌باشد. مقایسه بین جنسیت و وضعیت تأهل و میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی نشان داد که بین سواد اطلاعاتی و متغیرهای مذکور تفاوت معنی‌داری وجود ندارد، اما با متغیر مقطع تحصیلی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. نتیجهگیری: نتایج نشان داد میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب می‌باشد. با این وجود دانشجویان در زمینه انتقال اطلاعات از طریق سخنرانی رسمی، ارائه دانسته‌های علمی به شکل نوشتاری و شروع فعالیت‌های جدید با اطلاعات کم وضعیت مطلوبی ندارند. در مجموع لازم است هم دانشجویان و هم دست‌اندرکاران امر آموزش به عوامل مؤثر در افزایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به عنوان یک قابلیت اساسی در استفاده از رسانه‌های چاپی و الکترونیکی توجه ویژه نمایند.
فیروزه زارع فراشبندی؛ حسن اشرفی ریزی؛ لیلا شهرزادی؛ احمد پاپی
دوره 9، شماره 4 ، مهر و آبان 1391، ، صفحه 445-447
چکیده
اطلاع‌درمانی به معنای تجویز اطلاعات مناسب، در زمان مناسب و برای فرد مناسب است (1). منظور از فرد مناسب، بیمار یا خانواده‌ی وی و یا تیم درمان است که نیاز به اطلاعات صحیح و مناسب راجع به یک بیماری خاص دارند. این فعالیت از دیرباز در جوامع مختلف انجام می‌شده است، اما نام‌های متفاوتی برای آن به کار می‌رفته است؛ حتی گاهی هیچ نامی بر چنین فعالیتی ...
بیشتر
اطلاع‌درمانی به معنای تجویز اطلاعات مناسب، در زمان مناسب و برای فرد مناسب است (1). منظور از فرد مناسب، بیمار یا خانواده‌ی وی و یا تیم درمان است که نیاز به اطلاعات صحیح و مناسب راجع به یک بیماری خاص دارند. این فعالیت از دیرباز در جوامع مختلف انجام می‌شده است، اما نام‌های متفاوتی برای آن به کار می‌رفته است؛ حتی گاهی هیچ نامی بر چنین فعالیتی اطلاق نمی‌شده است. امروزه اصطلاح اطلاع‌درمانی عام‌تر و در بر گیرنده‌ی اصطلاحات دیگری چون کتاب‌درمانی، وب‌درمانی، اینترنت‌درمانی، مجازدرمانی و ... است.یکی از پیامدهای جوامع صنعتی کنونی، بروز بیماری‌های مختلفی است که گریبان‌گیر اقشار مختلف مردم شده است. تعداد ناکافی کادر درمان و تجهیزات لازم برای کلیه‌ی بیماران، هزینه‌های درمانی زیاد، ناآگاهی و ناآشنایی عموم مردم با بیماری‌های مختلف و علایم و راه‌های پیشگیری از آن‌ها، در برخی موارد عدم ارایه‌ی اطلاعات شفاف به بیماران توسط کادر درمان، انجام ناصحیح دستورالعمل‌های پزشکی و پیرو آن ایجاد چرخه‌ی معیوب در درمان، لزوم بسترسازی جهت ارتقای سطح سواد سلامت (توانایی کسب، پردازش و فهم اطلاعات پایه‌ی سلامت به منظور استفاده در تصمیم‌گیری‌های پزشکی و بهداشتی جهت ارتقای سلامت) افراد جامعه را محرز می‌سازد (2).عدم دسترسی سریع، ساده و به موقع افراد جامعه به متخصصان حوزه‌ی سلامت و عدم دسترسی آنان به اطلاعات مناسب مربوط به بیماری و سلامت خود، بر لزوم ایجاد تمهیداتی برای جبران این کمبود در زمینه‌ی اطلاعات سلامت مورد نیاز تأکید دارد. اگر بتوان اطلاعات لازم و مناسب را از طریق محمل‌های اطلاعاتی مختلف چاپی و الکترونیکی در اختیار بیمار و خانواده‌ی او قرار داد و تیم پزشکی را نیز تشویق به ارایه‌ی اطلاعات کافی به آنان نمود، میتوان بسیاری از هزینه‌هایی را که در حال حاضر دولت، مراکز درمانی و بیماران متحمل می‌شوند، به طور مؤثری کاهش داد. یکی از مهمترین راهکارها برای تحقق این هدف، وجود یک مرکز تحقیقات اطلاع‌درمانی است که علاوه بر ایفای نقش مکمل در فرآیند درمان، به ارتقای سطح سواد سلامت افراد جامعه نیز یاری رساند (4-3). چنین مرکزی، یک مرکز درمانی با محوریت آموزش و پژوهش در درمان است که فواید، اهداف و وظایف متعددی دارد. در ادامه به فواید، اهداف و وظایف یک مرکز اطلاع‌درمانی پرداخته می‌شود.
مرتضی امرایی؛ حسن اشرفی ریزی؛ احمد پاپی؛ سوسن بهرامی؛ راحله سموعی
دوره 8، شماره 5 ، آذر و دی 1390
چکیده
مقدمه: قابلیت‌های مربوط به هوش هیجانی در دهه‌های اخیر، توجه بسیاری از سازمان‌ها و پژوهشگران را به خود جلب کرده است. هوش هیجانی زمینه‌ای مناسب برای ساختن محیطی مطلوب برای برقراری ارتباط مؤثر می‌باشد، تا به وسیله‌ی آن، مراجعین بتوانند آزادانه نیازهای اطلاعاتی خود را برای کسب حمایت از سوی کتابداران مطرح کنند. هدف از این مطالعه، تعیین ...
بیشتر
مقدمه: قابلیت‌های مربوط به هوش هیجانی در دهه‌های اخیر، توجه بسیاری از سازمان‌ها و پژوهشگران را به خود جلب کرده است. هوش هیجانی زمینه‌ای مناسب برای ساختن محیطی مطلوب برای برقراری ارتباط مؤثر می‌باشد، تا به وسیله‌ی آن، مراجعین بتوانند آزادانه نیازهای اطلاعاتی خود را برای کسب حمایت از سوی کتابداران مطرح کنند. هدف از این مطالعه، تعیین رابطه‌ی بین هوش هیجانی و مهارت‌های ارتباطی کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1389 بود. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی همبستگی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌های استاندارد مهارت‌های ارتباطی Queendom و هوش هیجانی شرینک (Shrink Emotional Intelligence) بود. جامعه‌ی آماری شامل 117 نفر کتابدار کتابخانه‌های دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1389 و روش نمونهگیری سر‌شماری بود. روایی پرسش‌نامه‌ها از روش محتوایی و صوری و پایایی آن‌ها با استفاده از محاسبه‌ی ضریب Cronbach's alpha به ترتیب برابر 86/0 و 92/0 تأیید گردید. روش گردآوری دادهها، به شکل مراجعه‌ی حضوری و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS، در دو سطح آمار توصیفی (درصد میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون‌های ضریب همبستگی Pearson و آزمون t تک متغیره) صورت گرفت. یافتهها: میانگین هوش هیجانی و مؤلفه‌های مربوط به آن در دانشگاه‌های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان کمتر از سطح متوسط بود، اما مؤلفه‌ی خود انگیزی در کتابداران دانشگاه اصفهان بیشتر از سطح متوسط بود. میانگین کلیه‌ی ابعاد مهارت‌های ارتباطی در دانشگاه‌های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بیشتر از سطح متوسط بود. همچنین بین هوش هیجانی و مهارت‌های ارتباطی کتابداران در دانشگاه اصفهان (000/0 = sig و 525/0 = r) و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (000/0 = sig و 515/0 = r) ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود داشت. نتیجهگیری: بین هوش هیجانی و مهارت‌های ارتباطی ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود داشت؛ یعنی هوش هیجانی بالای کتابداران، منجر به برقراری ارتباط مناسب با مراجعین شده بود. کتابداری، که توانایی‌های لازم برای هوش هیجانی را در اختیار داشته باشد، خدمات را به گونه‌ای عرضه می‌کند که موجب رضایت‌مندی بیشتر از سوی مراجعین شود. پس میتوان نتیجه گرفت که یکی از مؤلفه‌های اساسی برقراری ارتباط مناسب کتابداران با مراجعین، برخورداری از سطح مطلوب هوش هیجانی می‌باشد،که میتوان از طریق برگزاری دوره‌های تخصصی، میزان آن را در کتابداران بهبود بخشید. واژههای کلیدی: دانشگاهها؛ کتابخانه‌ها؛ کتابداران؛ هوش هیجانی
حسن اشرفی ریزی
دوره 8، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1390
چکیده
علیجانی، رحیم؛ کرمی، نورا...؛ خدمات مرجع و اطلاعیابی: از نظریه تا عمل. ویراسته‌ی زاهد بیگدلی. تهران: نشر چاپار، 1388، 220 ص، شابک: 5-25-5294-600-978.واژههای کلیدی: نقد؛ خدمات مرجع؛ کتابخانه‌ها.
بیشتر
علیجانی، رحیم؛ کرمی، نورا...؛ خدمات مرجع و اطلاعیابی: از نظریه تا عمل. ویراسته‌ی زاهد بیگدلی. تهران: نشر چاپار، 1388، 220 ص، شابک: 5-25-5294-600-978.واژههای کلیدی: نقد؛ خدمات مرجع؛ کتابخانه‌ها.
رضوان اجاقی؛ حسن اشرفی ریزی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه:اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه‌ی رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقا میدهند و هر یک به رشد دیگری کمک می‌کنند، ولی در این میان سیستم‌هایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان دهند، آن را در قالب‌های تکنولوژی جای دهند و امکان استفاده‌ی مؤثر از آن را پدید آورند، نقش به سزایی بر عهده دارند. بنابراین بهترین راه رسیدن به این دستاورد ...
بیشتر
مقدمه:اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه‌ی رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقا میدهند و هر یک به رشد دیگری کمک می‌کنند، ولی در این میان سیستم‌هایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان دهند، آن را در قالب‌های تکنولوژی جای دهند و امکان استفاده‌ی مؤثر از آن را پدید آورند، نقش به سزایی بر عهده دارند. بنابراین بهترین راه رسیدن به این دستاورد مهم، طراحی سیستم‌های اطلاعاتی مناسب است. تعاریف بسیاری در علوم مختلف در این زمینه وجود دارد. واژه‌نامه‌ی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی امریکا (The ALA Glossary of Library and Information Science)، سیستم‌های اطلاعاتی را چنین تعریف می‌کند: «یک سیستم کاملطراحی شده برای تولید، جمع‌آوری، سازماندهی (پردازش)، ذخیره، بازیابی و اشاعه‌یاطلاعات در یک مؤسسه، سازمان یا هر حوزه‌ی تعریف شده‌ی دیگر از جامعه» (1).خدمات الکترونیکی و فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، ابزار و بستر مناسبی را برای ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی کتابخانهای و ارایه‌ی خدمات یکپارچه فراهم کرده است و امروزه به عنوان بخش مهمی از نظام اطلاع رسانی کشور مورد توجه قرار دارد. طراحی سیستم‌های اطلاعاتی کتابخانهای مناسب، در افزایش سرعت ارایه‌ی خدمات و کمک به تصمیم‌گیری در زمانی محدود برای مدیران و نیز در افزایش سرعت و دقت عملیات خدمات به کاربران تأثیر به سزایی دارد.در نتیجه کتابداران حرفه‌ای که ماهیتاً و از طریق آموزش به سوی تحلیل سیستم سوق داده می‌شوند، نیاز به آموزش و مهارت‌های خاص دارند و به عنوان تحلیلگر سیستم، مسؤولیت طراحی سیستم و نظارت بر اجرای طرح را بر عهده خواهند داشت (2). نقدی بر کتاب سیستم‌های اطلاعاتی با تأکید بر سیستم‌های کتابخانهای و اطلاع رسانی
