مقالات پژوهشی
رضا دهنویه؛ سید جمال الدین طبیبی؛ محمدرضا ملکی؛ آرش رشیدیان؛ سمیه نوری حکمت
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: تعیین خدمات بسته‌ی بیمه‌ی درمان پایه، همواره یکی از چالش‌های اساسی سازمانهای بیمه‌ای بوده است. به عبارت دیگر، این سازمان‌ها همیشه با این سؤال رو‌به‌رو بوده‌اند که با توجه به محدودیت منابع، برای تعیین خدمات این بسته چه معیارهایی را مورد توجه قرار دهند. بدون تعیین معیارهای تأثیرگذار بر تدوین بسته‌ی بیمه‌ی درمان پایه ...
بیشتر
مقدمه: تعیین خدمات بسته‌ی بیمه‌ی درمان پایه، همواره یکی از چالش‌های اساسی سازمانهای بیمه‌ای بوده است. به عبارت دیگر، این سازمان‌ها همیشه با این سؤال رو‌به‌رو بوده‌اند که با توجه به محدودیت منابع، برای تعیین خدمات این بسته چه معیارهایی را مورد توجه قرار دهند. بدون تعیین معیارهای تأثیرگذار بر تدوین بسته‌ی بیمه‌ی درمان پایه و در نظر گرفتن نقش واقعی آن‌ها، بدون شک بسته‌ی خدماتی تعریف می‌شود که از نظر سیاسی غیر قابل قبول است، از جهت مالی امکان‌پذیر نیست، از منظر فنی ناکاراست و یا مجموعه‌ای از این مشکلات را دارد. این مطالعه با هدف تعیین معیارهای اطلاعاتی برای خدمات بسته‌ی بیمه‌ی درمان و اهمیت هر کدام از آن‌ها در تدوین این بسته، انجام شده است.روش بررسی: مطالعه حاضر مطالعه‌ای توصیفی– مقطعی بود که در سال 1387 انجام گرفت. در مرحله‌ی اول مطالعه، با 20 نفر از کارشناسان و دست‌اندرکاران بیمه‌ی سلامت کشور، مصاحبه‌ای صورت گرفت و در ادامه، معیارهای مورد استفاده این مصاحبه‌ها به همراه معیارهای استخراج شده از مطالعه‌ی مفهومی، جمع‌آوری و طبقه‌بندی گردید. در مرحله‌ی دوم مطالعه، معیارهای جمع‌آوری شده در قالب یک پرسش‌نامه، به علت نظرخواهی در اختیار 52 نفر از کارشناسان سازمانهای بیمه‌گر پایه گذاشته شد. با استفاده از روش اعتبار محتوا و همچنین آزمون- بازآزمون (84/0 r =) اعتبار و روایی پرسش‌نامه تأیید شد. برای تحلیل داده‌ها در مرحله‌ی اول از نرم‌افزار Atlas-Ti و روش تحلیل محتوا و در مرحله‌ی دوم از نرم‌افزار SPSS و روش آمار توصیفی استفاده گردید.یافته‌ها: معیارهای استخراج شده از مرحله‌ی اول در قالب 32 معیار و 6 گروه طبقه‌بندی گردید. کارشناسان بیمه‌ای کشور معتقد بودند که مهم‌ترین معیارهای تعیین کننده محتوای بسته‌ی بیمه‌ی درمان پایه در حال حاضر شامل معیارهای «قابلیت اجرایی»، «دیدگاه افراد و گروههای سیاسی»، «هزینه مداخلات» و «تعلق داشتن افراد بیمار به گروههای آسیب‌پذیر» می‌باشند. این کارشناسان به «هزینه- اثربخشی» خدمات، «اثربخشی خدمات»، «اعتبار مستندات» و «عدالت» به عنوان مهم‌ترین معیارهایی که از طریق آن‌ها می‌توان خدمات بسته را به طور مناسبی تعیین نمود، اشاره کردند.نتیجه‌گیری: برای تدوین مناسب‌تر خدمات بسته بیمه درمان پایه، پیشنهاد می‌گردد که شرایط لازم برای انجام مطالعات هزینه- اثربخشی مهیا شود و نتایج این مطالعات، جایگزین معیارهایی نظیر اعمال نفوذ گروههای مختلف در تعیین خدمات بسته‌ی بیمه‌ی درمان پایه گردد.واژه‌های کلیدی: ایران؛ بیمه بهداشت و درمان؛ پوشش بیمه.
مقالات پژوهشی
رضا صفدری؛ مجید ملکی؛ ولی اله قربانی؛ فرشید منجمی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: بیماری‌های قلب و عروق یکی از دلایل مهم مرگ و میر انسان‌ها و از عوامل مهم غیرفعال کردن منابع انسانی است. در طراحی سامانه‌ی طبقه‌بندی اقدامات بیماری‌های قلب و عروق، توجه به اهداف، قوانین ملی، نیازها و استانداردهای بهداشتی ضروری است. این پژوهش با هدف مقایسه‌ی سامانه‌ی طبقه‌بندی اقدامات سلامت قلب و عروق در کشورهای منتخب، ...
بیشتر
مقدمه: بیماری‌های قلب و عروق یکی از دلایل مهم مرگ و میر انسان‌ها و از عوامل مهم غیرفعال کردن منابع انسانی است. در طراحی سامانه‌ی طبقه‌بندی اقدامات بیماری‌های قلب و عروق، توجه به اهداف، قوانین ملی، نیازها و استانداردهای بهداشتی ضروری است. این پژوهش با هدف مقایسه‌ی سامانه‌ی طبقه‌بندی اقدامات سلامت قلب و عروق در کشورهای منتخب، به سیاست‌گذاران بهداشتی در جهت مبارزه با بیماری‌های قلب و عروق و ارتقای نظام سلامت کمک می‌کند.روش بررسی: این نوع پژوهش توصیفی- تطبیقی بود و در سال 1386 انجام شد. سامانه‌های طبقه‌بندی بیماری‌های قلب وعروق کشورهای آمریکا، استرالیا، انگلیس و کانادا بررسی گردید و از طریق اطلاعات موجود در کتب، نشریات، اینترنت و همچنین مکاتبه با کشورهای منتخب، ساختار سامانه طبقه‌بندی آن‌ها استخراج شد. سامانه‌ی طبقه‌بندی بیماری‌های قلب و عروق در کشور ایران نیز بررسی شد، تحلیل این سامانه‌ها با استفاده از اطلاعات موجود در جداول مقایسه‌ای انجام گردید.یافته‌ها: یافته‌ها نشان دهنده‌ی آن است که تمامی کشورهای منتخب دارای سامانه طبقه‌بندی اقدامات قلب و عروق خاص کشور خود هستند. کشورهای منتخب به استثنای انگلیس از یک سامانه‌ی طبقه‌بندی اقدامات چند محوری استفاده می‌کنند. در تمامی سامانه‌های اقدامات کشورهای منتخب، خصوصیاتی مانند استفاده از قوانین و استانداردهای مراقبت، استفاده از آموزش از راه دور، برنامه‌ی آموزش سالیانه و مشاوره با متخصصین قلب و عروق دیده می‌شود. ایران فاقد سامانه‌ی ملی اقدامات سلامت قلب و عروق است.نتیجه‌گیری: ملی کردن سامانه‌ی طبقه‌بندی اقدامات سلامت بیماری‌های قلب و عروق در ایران، با توجه به اهداف، نیازهای جامعه و توسعه‌ی فن‌آوری‌های جدید در جهت پیشگیری از بیماری‌های قلب و عروق و ارتقای مدیریت اطلاعات سلامت ضروری به نظر می‌رسد.واژه‌های کلیدی: بیماری‌های قلب و عروق؛ طبقه‌بندی‌ها؛ بهداشت و تندرستی.
مقالات پژوهشی
فاطمه رنگرز جدی؛ مریم احمدی؛ فرحناز صدوقی؛ محمودرضا گوهری
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: از دادههای گواهی فوت به عنوان اساسی برای انجام مطالعات اپیدمیولوژی و برنامه‌‌های بهداشتی استفاده می‌شود که متأسفانه در کشور ما منطبق بر استانداردهای بین‌المللی تکمیل نمی‌گردد. با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق با هدف تعیین میزان دقت و صحت دادههای گواهی‌های فوت بیماران متوفی بیمارستان شهید بهشتی کاشان در سال 1385 صورت ...
بیشتر
مقدمه: از دادههای گواهی فوت به عنوان اساسی برای انجام مطالعات اپیدمیولوژی و برنامه‌‌های بهداشتی استفاده می‌شود که متأسفانه در کشور ما منطبق بر استانداردهای بین‌المللی تکمیل نمی‌گردد. با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق با هدف تعیین میزان دقت و صحت دادههای گواهی‌های فوت بیماران متوفی بیمارستان شهید بهشتی کاشان در سال 1385 صورت پذیرفت.روش بررسی: این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی– مقطعی بوده است که بر روی کلیه‌ی گواهی‌های فوت صادر شده در سال 1385 (689 بیمار متوفی) بیمارستان شهید بهشتی کاشان با استفاده از 4 نوع چک لیست با روایی صوری و محتوی شامل، چک لیست دقت مشخصات عمومی، چک لیست صحت مشخصات عمومی، چک لیست دقت علت فوت، چک لیست صحت علت فوت انجام شده است. پس از تکمیل چک لیست‌ها، داده‌ها در جداول دسته‌بندی شد و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: با توجه به مشخصات عمومی، 301 گواهی (60 درصد) دقت و 389 گواهی (5/77 درصد) صحت داشت. از دادههای علت فوت، 291 (3/62 درصد) گواهی بزرگ‌سالان و 18 (4/51 درصد) گواهی نوزادان دارای دقت بود و 328 (3/70 درصد) گواهی بزرگ‌سالان و 19 (3/54 درصد) گواهی نوزادان دارای صحت بود. مشخصات عمومی 88 (5/17 درصد) گواهی بزرگ‌سالان و 15 (9/42 درصد) گواهی نوزادان و علت فوت 83 (8/17 درصد) گواهی بزرگ‌سالان و 15 (9/42 درصد) گواهی نوزادان تکمیل نشده بود. 309 گواهی (2/66 درصد) بزرگ‌سالان و 21 گواهی (60 درصد) نوزادان توالی صحیح داشت.نتیجه‌گیری: آموزش بیشتر پزشکان جهت تولید دادههای با کیفیت، تأکید بر شناخت کافی از بیماری متوفی با مطالعه‌ی دقیق پرونده پزشکی، انجام اتوپسی در موارد مورد نیاز، راه‌اندازی واحد پزشکی قانونی در بیمارستان پیشنهاد می‌گردد.واژه‌های کلیدی: مرگ و میر بیمارستانی؛ کنترل فرم‌‌ها و مدارک؛ بیمارستان‌ها.
مقالات پژوهشی
عباس شیخ طاهری؛ خلیل کیمیافر؛ احمد براتی مارنانی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: آگاهی ارایه دهندگان مراقبت از قوانین حاکم بر پرونده‌‌های پزشکی و اطلاعات بهداشتی بیماران، شرایط تأمین حقوق بیمار را فراهم می‌کند. این مطالعه به منظور تعیین میزان آگاهی پزشکان، پرستاران و کارکنان بخش مدارک پزشکی از جنبه‌های قانونی مدارک پزشکی در بیمارستانهای آموزشی شهر کاشان در سال 1386 صورت پذیرفت.روش بررسی: این مطالعه ...
بیشتر
مقدمه: آگاهی ارایه دهندگان مراقبت از قوانین حاکم بر پرونده‌‌های پزشکی و اطلاعات بهداشتی بیماران، شرایط تأمین حقوق بیمار را فراهم می‌کند. این مطالعه به منظور تعیین میزان آگاهی پزشکان، پرستاران و کارکنان بخش مدارک پزشکی از جنبه‌های قانونی مدارک پزشکی در بیمارستانهای آموزشی شهر کاشان در سال 1386 صورت پذیرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود که روی 325 نفر از کارکنان (پزشکان، پرستاران و کارکنان بخش مدارک پزشکی) که به طور تصادفی انتخاب شده بودند در سال 1386 انجام گرفت. داده‌ها با پرسش‌نامه‌ای که بر اساس موارد قانونی، مرتبط با اطلاعات بهداشتی و مطابق با کتب مرجع و نظر کارشناسان مربوطه بود تهیه، تأیید و پایایی آن با آزمون مجدد تأیید شد. با استفاده از نرم‌افزارSPSS و با شاخص‌های درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار امتیازات تحلیل گردید.یافته‌ها: آگاهی کارکنان از موارد قانونی اخذ رضایت‌نامه با امتیاز 36/1 ± 78/3 از 8، موارد قانونی مربوط به محرمانگی با امتیاز 97/0 ± 45/1 از 4 و موارد قانونی مربوط به صدور گواهی با امتیاز 79/1 ± 27/3 از 9 در حد متوسط بود. در مجموع، آگاهی شرکت کنندگان در این پژوهش با امتیاز 83/2 ± 51/8 از 21 متوسط بود. بیشترین آگاهی را پزشکان و کمترین آگاهی را پرستاران دارا بودند.نتیجه‌گیری: میزان آگاهی از جنبه‌های قانونی مرتبط با اطلاعات بهداشتی در حد متوسط است که این امر لزوم آموزش جنبه‌های قانونی مدارک پزشکی به خصوص محرمانگی اطلاعات بیماران و صدور گواهی پزشکی را در رده‌های شغلی مختلف به خصوص پرستاری می‌رساند.واژه‌های کلیدی: آگاهی؛ جنبه‌های قانونی؛ مدارک پزشکی؛ رازداری؛ رضایت بیمار.
مقالات پژوهشی
صدیقه محمداسماعیل؛ لاله صمدی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: سالیان متمادی است که هستی شناسی به اشکال گوناگونی مانند طرح‌های رده‌بندی، تزاروس‌ها، واژگان کنترل شده، اصطلاح شناسی‌ها و واژهنامه‌ها معنی شده است. ازآن جا که اصطلاح‌ها و منابع دانش، اجزای مهمی از تعامل میان نظام‌های نامتجانس است، هدف این مقاله، بررسی هستی شناختی فرا اصطلاح‌نامهی نظام زبان پزشکی واحد (که در یک سیستم ...
بیشتر
مقدمه: سالیان متمادی است که هستی شناسی به اشکال گوناگونی مانند طرح‌های رده‌بندی، تزاروس‌ها، واژگان کنترل شده، اصطلاح شناسی‌ها و واژهنامه‌ها معنی شده است. ازآن جا که اصطلاح‌ها و منابع دانش، اجزای مهمی از تعامل میان نظام‌های نامتجانس است، هدف این مقاله، بررسی هستی شناختی فرا اصطلاح‌نامهی نظام زبان پزشکی واحد (که در یک سیستم منفرد اصطلاحات از علوم زیست شناسی ادغام شده است و توسط کتابخانهی ملی پزشکی آمریکا تهیه گردید که بخشی از زبان واحد پزشکی است) بوده است.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش مطالعه‌ی سندی و کتابخانه‌ای، به مطالعه‌ی متون و منابع موجود در زمینه‌ی مقایسه‌ی فرا اصطلاح‌نامه Unified Medical Language Systemیا UMLS و هستی شناسی‌های دیگر (مانند WordNetو UCO و کارهایی که در این خصوص توسط افرادی چون Burgunو همکار، در نتیجه‌ی بررسی و مرور منابع معتبر این حوزه و تهیه‌ی فهرستی از لغات مرتبط با علم زیست شناسی، دال بر وجود اسامی، روابط مورد نیاز در علم اطلاعرسانی زیست شناسی، اقدام به مطابقت آن‌ها بر اساس مفاهیم فرااصطلاح‌نامه UMLS و در نهایت تعیین وجود روابط در منابع اصلی این فرا اصطلاح‌نامه صورت گرفت) پرداخته شده است. علاوه بر این، به منظور بررسی وجود سازگاری میان نقشهی معنایی UMLS و دو هستی شناسی دیگر، مطابقت دادن در انواع معنایی UMLS و هستی شناسی سلسله مراتبی Cyc و WordNet انجام گرفت و برای ایجاد ساختاری یکپارچه در UMLS و سازگاری آن با Cyc، مفاهیم در Cyc به سه گروه تقسیم‌بندی گردید.یافته‌ها: قریب به50 مقوله از Cyc به طور دقیق برای پوشش دادن شبکه‌ی معنایی UMLS استفاده شده است. نتایج نشان داد که نزدیک به نیمی از آن‌ها در هر دو سیستم شبیه به هم هستند و میان انواع Cyc و شبکه معنایی UMLS هم‌پوشانی وجود دارد. همچنین مشخص شده است که برای بعضی از گونه‌های معنایی UMLS مقوله‌های همسان و مشابهی در نسخهی عمومی هستی شناسی سلسله مراتبی Cyc وجود ندارد. بنابراین، مقولههایی در Cyc وجود دارد که دارای هیچ گونه معادلی در UMLS نمی‌باشد. در زمینه‌ی مقایسه‌ی رده‌های معنایی UMLS و WordNet نتایج نشان داد که 2 درصد از مفاهیم ردهی اختلال سلامتی UMLS در WordNet وجود دارد که مطابقت و سازگاری میان ردهها 48 درصد بوده است.نتیجه‌گیری: هم اکنون هیچ استاندارد Upper-Level-Ontoligies در دسترس نیست. ممکن است در یک رده، مفاهیم به طور متفاوتی دسته‌بندی شوند، حتی زمانی که دسته‌بندی‌ها شبیه به هم به نظر برسند.واژه‌های کلیدی: اصطلاح شناسی؛ اصطلاح‌نامه؛ واژه نامه‌ها؛ ذخیره و بازیابی اطلاعات پزشکی.
مقالات پژوهشی
سمیه سادات آخشیک؛ عبدالحسین فرج پهلو
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی پزشکی در حکم سازمانهای خدماتی، به جهت ارتقای بیشتر کیفیت خدمات خود، پاسخگویی هر چه بیشتر به مراجعان و به منظور بهبود عملکرد سازمان مادر، نیازمند روش‌های استانداردی برای سنجش و ارزیابی خدماتشان می‌باشند تا بر مبنای آن بتوانند نیازهای کاربران خود را که منتهی به عملکرد بهتر خدمات سازمان ...
بیشتر
مقدمه: کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی پزشکی در حکم سازمانهای خدماتی، به جهت ارتقای بیشتر کیفیت خدمات خود، پاسخگویی هر چه بیشتر به مراجعان و به منظور بهبود عملکرد سازمان مادر، نیازمند روش‌های استانداردی برای سنجش و ارزیابی خدماتشان می‌باشند تا بر مبنای آن بتوانند نیازهای کاربران خود را که منتهی به عملکرد بهتر خدمات سازمان می‌شود، به طور مطلوب برآورده سازند. هدف از این تحقیق، سنجش سطح کیفیت مدیریت فن‌آوری اطلاعات در کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور به عنوان موردی از کتابخانههای علوم پزشکی در کشورمان بود.روش بررسی: مدل تعالی سازمانی EFQM (European Foundation for Quality Management) یکی از ابزارهای استاندارد ارزیابی کیفیت عملکرد است. در این پژوهش پیمایشی، جامعه‌ی پژوهشی آن را کلیه مدیران و دست اندرکاران فن‌آوری اطلاعات در کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز که 30 نفر بودند، تشکیل دادند. پیش از اجرای پرسش‌نامه، یک کارگاه نیز به منظور آموزش نحوه‌ی پاسخ‌دهی به پرسش‌نامه برای هر یک از این گروه‌ها برگزار شد. به منظور سنجش پایایی پرسش‌نامه‌ی پژوهش از ضریب Cronbach’s alpha استفاده شد. مقدار آلفا عدد 9797/0 به دست آمد که نشان‌دهنده‌ی پایایی بسیار قوی است. از آمار توصیفی مانند فراوانی، درصد و میانگین، برای توصیف و به تصویر کشیدن وضعیت موجود استفاده شد، از آزمون t مستقل برای بررسی (معنیدار بودن) اختلاف بین معیارهای الگوی تعالی سازمانی در کتابخانههای دانشگاه مورد بررسی استفاده گردید.یافته‌ها: بررسی به عمل آمده روشن ساخت که از مدل EFQM می‌توان برای بررسی کیفیت عملکرد درکتابخانه‌های علوم پزشکی استفاده کرد؛ ضمن این که کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با کسب 4208/441 امتیاز از 1000 امتیاز، که 0304/203 امتیاز آن از 500 نمره‌ی شاخص‌های توانمند‌سازها و 3904/238 امتیاز آن از 500 نمره‌ی شاخص‌های نتایج می‌باشد، از سطحی متوسط برخوردار هستند.نتیجه‌گیری: مدیریت کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و مسؤولان رده بالای تصمیم گیرنده در این دانشگاه بایستی به موارد مدیریت کیفیت فن‌آوری اطلاعات، وضعیت کارکنان و رضایت مشتریان توجه بیشتری کنند و در تقویت آن‌ها بکوشند.واژه‌های کلیدی: مدیریت کیفیت جامع؛ تکنولوژی اطلاعات؛ کتابخانههای پزشکی؛ دانشگاه‌ها.
مقالات پژوهشی
محمد توکلی زاده راوری؛ مریم نجابتیان
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: روان‌شناسی ازدواج ریشه در مطالعات اجتماعی دارد. این موضوع در ادبیات زیست پزشکی نیز مورد توجه است. در این پژوهش سعی بر آن بود تا هم‌جواری و رابطه بین موضوعات روان‌شناسی ازدواج در ادبیات زیست پزشکی را بر اساس روش خوشه‌بندی مبتنی بر مدرک- اصطلاح تحلیل کند.روش بررسی: سنجش هم‌جواری بین موضوعات حوزه‌ی روان‌شناسی ازدواج، بر اساس ...
بیشتر
مقدمه: روان‌شناسی ازدواج ریشه در مطالعات اجتماعی دارد. این موضوع در ادبیات زیست پزشکی نیز مورد توجه است. در این پژوهش سعی بر آن بود تا هم‌جواری و رابطه بین موضوعات روان‌شناسی ازدواج در ادبیات زیست پزشکی را بر اساس روش خوشه‌بندی مبتنی بر مدرک- اصطلاح تحلیل کند.روش بررسی: سنجش هم‌جواری بین موضوعات حوزه‌ی روان‌شناسی ازدواج، بر اساس دو ماتریس هم‌جواری (Proximity matrix) صورت گرفته است. این ماتریسها بر گرفته از محاسبه‌ی بسامد هم‌رخدادی (Co-occurrence) اصطلاحات موضوعی (Terms) و توصیفگرها (Descriptors) است که جزیی از دو مجموعه‌‌ی مدارک می‌باشد. این مجموعه‌ها به دوره‌های زمانی (99-1990) و (2008-2000) تعلق داشت. مدارک موجود، حاصل نتایج دو جستجوی جداگانه در Medline بود. پس از تشکیل دو ماتریس ذکر شده، هم‌جواری موضوعات هر یک از دو مجموعه بر اساس روش کسینوسی سنجیده شد. خوشه‌بندی سلسله مراتبی (Hierarchical clustering) موضوعات هم‌جوار نیز با روش Ward صورت گرفت.یافته‌ها: دو نمودارخوشه‌ای ماحصل سنجش هم‌جواری بین توصیفگرها بود. مقایسه‌ی این دو نمودار نشان داد که بیست توصیفگر از سی و هشت توصیفگر مورد مطالعه، پیوسته در هر دو دوره‌ی زمانی هم‌جواری خود را با یک یا چند توصیفگر دیگر حفظ کرده است.نتیجه‌گیری: می‌توان موضوعات روان‌شناسی ازدواج در زیست پزشکی را به پنج حوزه تقسیم کرد و با مقایسه‌ی دو نمودار خوشه‌ای حاصل شده، تغییر رابطه بین موضوعات هر حوزه با خودش و دیگر حوزه‌ها را بررسی کرد. نتایج این بررسی نشان داد که از روش خوشه‌بندی مدرک- اصطلاح می‌توان به برخی از سؤالات مرجع پاسخ گفت.واژه‌های کلیدی: روان‌شناسی؛ ازدواج؛ طبقه‌بندی‌ها؛ پزشکی در ادبیات؛ مدلاین؛ سرعنوان‌های موضوعی.
مقالات پژوهشی
کمال ابراهیمی؛ شفیع حبیبی؛ غلامحسین تسبیحی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: کتابخانهی دانشگاهی قلب دانشگاه محسوب می‌شود. سیر تحول فن‌آوری اطلاعات اهمیت آن‌ها را بیشتر از گذشته کرده است. کتابخانهها برای سازگار شدن با تحولات جدید ملزم به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود هستند. این تحقیق به ارزیابی وضعیت کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته است و هدف آن شناسایی نقاط قوت و ضعف زیر ساخت اطلاعرسانی ...
بیشتر
مقدمه: کتابخانهی دانشگاهی قلب دانشگاه محسوب می‌شود. سیر تحول فن‌آوری اطلاعات اهمیت آن‌ها را بیشتر از گذشته کرده است. کتابخانهها برای سازگار شدن با تحولات جدید ملزم به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود هستند. این تحقیق به ارزیابی وضعیت کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته است و هدف آن شناسایی نقاط قوت و ضعف زیر ساخت اطلاعرسانی کتابخانهها، آگاهی مسؤولان و کمک به برنامه‌ریزان بخش آموزشی و پژوهشی است.روش بررسی: در این تحقیق به مطالعه‌ی توصیفی 8 کتابخانهی دانشکده‌ای و یک کتابخانهی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته شد. دادههای این تحقیق با استفاده از چک لیست استخراج شده از معیارهای موجود در استانداردهای کتابخانههای دانشگاهی ایران از کتابخانههای دانشگاه، آموزش کل، امور مالی و حسابداری دانشگاه و دانشکده‌ها جمع‌آوری شد و در نرم‌افزار Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین نتایج حاصل با توجه به معیارهای استانداردهای کتابخانههای دانشگاهی ایران مورد مقایسه قرار گرفت. برای روایی و پایایی چک لیست از معیارهای مطرح در استانداردهای کتابخانههای دانشگاهی ایران، چک لیست‌های قبلی و نظر متخصصان استفاده شد.یافته‌ها: کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی تبریز از نظر نیروی انسانی 89 درصد، از نظر مجموعه 9 درصد، از نظر فضای کتابخانهها 69 درصد و از نظر بودجه، 81 درصد استاندارد کتابخانههای دانشگاهی ایران را رعایت کرده‌اند.نتیجه‌گیری: وضعیت کتابخانههای دانشگاهی علوم پزشکی تبریز در مقایسه با استانداردها از نظر منابع در سطح پایین و از جهت نیروی انسانی، فضا و بودجه در وضعیت خوبی قرار دارد. برای بهره‌وری مناسب، لزوم ایجاد خط و مشی مدون و مصوب مجموعه‌گستر، تشکیل کمیته‌ی کتابخانهها، متمرکز کردن فعالیت‌های کتابخانهها، تشکیل فهرستگان کتابخانههای دانشگاه و درخواست بودجه‌ی مستقل و کافی برای برنامهریزیهای مدون کتابخانهها در جهت رفع مشکلات کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی تبریز بسیار ضروری است.واژه‌های کلیدی: استانداردهای مرجع؛ کتابخانهها؛ کتابخانههای پزشکی.
مقالات پژوهشی
احمد شعبانی؛ رسول سعادت
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: توسعه فن‌آوری اطلاعات و مدیریت آن با تجهیزات نوین در سازمان‌ها همراه بوده است؛ به نحوی که راه‌کارهای چندی را جهت ارتقای رضایت اعضای سازمان در بر خواهد داشت. ضرورت این موضوع، موجب توسعه زیر ساخت‌ها و برنامهریزیهای جدیدی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور شده است و مطالعات جدیدی را می‌طلبد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چارچوب ...
بیشتر
مقدمه: توسعه فن‌آوری اطلاعات و مدیریت آن با تجهیزات نوین در سازمان‌ها همراه بوده است؛ به نحوی که راه‌کارهای چندی را جهت ارتقای رضایت اعضای سازمان در بر خواهد داشت. ضرورت این موضوع، موجب توسعه زیر ساخت‌ها و برنامهریزیهای جدیدی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور شده است و مطالعات جدیدی را می‌طلبد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چارچوب فعالیت‌های مزبور به بررسی چگونگی صفحات وب کتابخانههای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور و موجودیت پیوندهای فراسازمانی آن‌ها پرداخت.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی، که در آن مجموع صفحات وب دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که 40 وبگاه بود، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی موجودیت صفحات وب، نوع نرم‌افزار کتابخانه‌ای، ویژگی صفحات راهنما و تجزیه و تحلیل موضوعی پیوندهای فراسازمانی با استفاده از چک لیست محقق ساخته، مورد سنجش واقع شد و در نهایت، دادههای حاصل توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان از توجه دانشگاه‌ها و کتابخانههای علوم پزشکی به بهره‌جویی از صفحات وب در سیستم وب جهانی داشت، ولی نیاز به استفاده از همگونی و وحدت رویه در این یافته‌ها مشاهده می‌شد. در مجموع 25 دانشگاه معادل 5/62 درصد دارای وبگاه کتابخانه بودند و در این میان نرم افزار افق دارای بیشترین استفاده (16 وبگاه کتابخانه) و نرم افزارهای سیمرغ و پیام دارای کمترین استفاده (هر کدام یک وبگاه کتابخانه) بودند.نتیجه‌گیری: صفحات وب در کشورهای جهان سوم حاکی از استفاده مدیران میانی از تجربیات جهانی موجود قلمداد می‌شود، ضمن آن که توجه به این گونه از خدمات الکترونیکی به مرور افزایش یافته، زمینه‌های استاندارد شدن این صفحات امری واقعی در آینده قلمداد می‌شود.واژه‌های کلیدی: کتابخانههای پزشکی؛ اینترنت؛ دانشکده‌های حرفه‌های بهداشتی؛ دانشگاه‌ها
مقالات پژوهشی
فهیمه زارعی شمس آبادی؛ ابوالقاسم نوری؛ حسین مولوی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: از آن جایی که داشتن خلاقیت، نیات کارآفرینی و همچنین موفقیت در کارراهه و احساس رضایت از کارراهه در محیط‌های کاری در پیشبرد اهداف سازمان بسیار اهمیت دارد و از سویی متغیرهای تفاوت‌های فردی زیادی با آنان مرتبط می‌باشند؛ بنابراین هدف در این پژوهش، تعیین نقش شخصیت پویا بر نیات کارآفرینی و موفقیت کارراهه‌ی ذهنی و عینی در کارکنان ...
بیشتر
مقدمه: از آن جایی که داشتن خلاقیت، نیات کارآفرینی و همچنین موفقیت در کارراهه و احساس رضایت از کارراهه در محیط‌های کاری در پیشبرد اهداف سازمان بسیار اهمیت دارد و از سویی متغیرهای تفاوت‌های فردی زیادی با آنان مرتبط می‌باشند؛ بنابراین هدف در این پژوهش، تعیین نقش شخصیت پویا بر نیات کارآفرینی و موفقیت کارراهه‌ی ذهنی و عینی در کارکنان حوزه‌ی ستادی و مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود.روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر از نوع تحقیقات توصیفی‌‌ـ همبستگی بود. نمونه‌ی این پژوهش را 280 نفر از کارکنان حوزه ستادی و مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تابستان 1387 تشکیل دادند که از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات عبارت از مقیاس شخصیت پویا (PPS)، مقیاس نیات کارآفرینی Crant و Shapero، مقیاس خشنودی کارراهه، فرم بررسی شخصیت Jackson (PRF) برای سنجش انگیزش پیشرفت، مقیاس میل پیشرفت در کارراهه بود. پایایی تمامی ابزارها، بالای 7/0 گزارش شد. سپس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری 13SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که در مرحله‌ی اول، مجذور ضریب همبستگی 26 درصد است یعنی 26 درصد واریانس بین متغیرهای شاهد و نیات کارآفرینی مشترک است و در مرحله‌ی دوم، وقتی شخصیت پویا به معادله اضافه می‌گردد، این میزان به 34/0 افزایش می‌یابد یعنی واریانس افزوده انحصاری بین شخصیت پویا و نیات کارآفرینی 08/0 می‌باشد. همچنین واریانس افزوده انحصاری بین شخصیت پویا و موفقیت کارراهه‌ی ذهنی 03/0 می‌باشد.نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق همسو با سایر تحقیقات نشان داد که شخصیت پویا رابطه مهم و بسیار زیادی با متغیرهای فردی و محیطی متعدد دارد. از این جهت، شناسایی این افراد می‌تواند تأثیر بسزایی در عملکرد و پیشبرد اهداف سازمانی داشته باشد.واژه‌های کلیدی: شخصیت؛ کارکنان علوم پزشکی و وابسته؛ دانشگاه‌ها.
مقالات پژوهشی
اکرم نیک بخت؛ سید علی سیادت؛ رضا هویدا؛ اعظم مقدم
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: بین رهبری و دانش افراد باید ارتباط پویایی وجود داشته باشد. این ارتباط از راه تشویق، برانگیختن استنباط‌ها و نگرش‌های افراد برای کسب دانش صورت می‌گیرد. هدف این مقاله، تعیین رابطهی بین مدیریت دانش با سبک‌های رهبری مدیران گروههای آموزشی از دیدگاه اعضای هیأت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع ...
بیشتر
مقدمه: بین رهبری و دانش افراد باید ارتباط پویایی وجود داشته باشد. این ارتباط از راه تشویق، برانگیختن استنباط‌ها و نگرش‌های افراد برای کسب دانش صورت می‌گیرد. هدف این مقاله، تعیین رابطهی بین مدیریت دانش با سبک‌های رهبری مدیران گروههای آموزشی از دیدگاه اعضای هیأت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی بود که جامعه‌ی آماری آن را کلیه‌ی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 87-1386 تشکیل می‌دادند. به منظور نمونه‌گیری، پس از برآورد آماری و مشخص شدن حجم نمونه، تعداد 170 نفر از اعضای هیأت علمی با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم انتخاب شدند. برای گردآوری دادههای مورد نیاز از دو پرسش‌نامه‌ی مدیریت دانش و سبک‌های رهبری چندگانه استفاده شد. جهت سنجش روایی پرسش‌نامه‌ی مدیریت دانش و سبک‌های رهبری از روایی محتوایی و صوری استفاده گردید و از نظر انطباق سؤال‌های پرسش‌نامه، موضوع و اهداف پژوهش مورد تأیید متخصصان قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسش‌نامه‌ی مدیریت دانش و رهبری چندگانه از فرمول Cronbach’s alfa استفاده شد که مقدار آن‌ها به ترتیب 92/0 = α و 89/0 = α برآورد شد. تحلیل داده‌ها توسط آمار توصیفی و استنباطی با آزمون‌های آماری مناسب انجام شد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که بین مؤلفههای مدیریت دانش با سبک رهبری تحولی، رابطهی معنیدار وجود دارد، ولی بین مدیریت دانش با رهبری تبادلی و رهبری عدم مداخله‌گر، رابطهی معنیدار وجود ندارد.نتیجه‌گیری: برخورداری مدیران گروههای آموزشی علوم پزشکی اصفهان از سبک رهبری تحولی، ارتباط و مشارکت بیشتر را بین اعضا و تبادل دانش را در بین بخش‌های مختلف سازمان میسر نموده است.واژه‌های کلیدی: رهبری؛ دانش؛ نگرش؛ مدیریت اطلاعات.
مقالات پژوهشی
مریم یعقوبی؛ سعید کریمی؛ احمد رضا رِئیسی؛ مرضیه جوادی؛ نسرین شعربافچی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: امروزه روش‌های قدیمی ادارات و سازمان‌ها پاسخگوی تغییرات سریع محیط اطراف نیست. این تغییر باعث شده است که شکل‌های جدیدی از سازمان همانند سازمانهای یادگیرنده به وجود آید. از این رو، این تحقیق با هدف بررسی رابطهی بین تعهد سازمانی و میزان کاربست مؤلفههای سازمان یادگیرنده در بین مدیران بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم ...
بیشتر
مقدمه: امروزه روش‌های قدیمی ادارات و سازمان‌ها پاسخگوی تغییرات سریع محیط اطراف نیست. این تغییر باعث شده است که شکل‌های جدیدی از سازمان همانند سازمانهای یادگیرنده به وجود آید. از این رو، این تحقیق با هدف بررسی رابطهی بین تعهد سازمانی و میزان کاربست مؤلفههای سازمان یادگیرنده در بین مدیران بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفته است.روش بررسی: این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی (رابطه‌ای) بوده است. جامعه‌ی مورد پژوهش از کلیه‌ی مدیران بیمارستانهای آموزشی شهر اصفهان (210 نفر) انتخاب شده است. نمونه‌گیری به روش سرشماری صورت گرفته است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌های سازمان یادگیرنده و تعهد سازمانی بوده است که اعتبار و روایی آن مورد تأیید قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم‌افزار 13SPSS استفاده شده است.یافته‌ها: میانگین نمره‌ی سازمان یادگیرنده 5/59 (± 5/18 انحراف معیار) و میانگین نمره‌ی تعهد سازمانی در بین مدیران 8/60 (± 8/10 انحراف معیار) بوده است. به طور کلی بین میزان کاربست سازمان یادگیرنده و تعهد سازمانی مدیران (تعهد عاطفی، تعهد عقلایی، تعهد هنجاری) با کمک آزمون آماری Pearson رابطهی معنی‌داری وجود دارد.نتیجه‌گیری: در محیط متحول امروزی که شاهد تغییرات بسیار سریع در حوزه‌های مختلف علم، فناوری، همچنین پیچیدگی و پویایی روز افزون عوامل محیطی هستیم تنها سازمان‌هایی می‌توانند بقا یابند و رشد کنند که قادر به سازگاری فعال (تعادل پویا) با محیط پیرامون باشند که این هدف تنها در سازمانهای یادگیرنده محقق می‌شود.واژه‌های کلیدی: سازمان‌ها (بهداشتی- درمانی)؛ مدیران؛ بیمارستانهای آموزشی.
مقالات پژوهشی
سید علی موسوی؛ فریبرز خوروش؛ حسین فتحی؛ هاجر فدایی؛ شیرین السادات هادیان زرکش مقدم
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: تکنیک‌های مدیریت مالی، هزینه‌یابی و تحلیل هزینه به تنظیم اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری آگاهانه‌تر در عملیات و سرمایه‌گذاری زیربنایی کمک می‌کند. با توجه به نقش حساس بیمارستان‌ها در ارائه‌ی خدمات سلامت، این مقاله در پی آن بود تا با توجه به شدیدتر شدن وضع رقابت و بالا رفتن استانداردهای جهانی، تصویری روشن از میانگین قیمت ...
بیشتر
مقدمه: تکنیک‌های مدیریت مالی، هزینه‌یابی و تحلیل هزینه به تنظیم اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری آگاهانه‌تر در عملیات و سرمایه‌گذاری زیربنایی کمک می‌کند. با توجه به نقش حساس بیمارستان‌ها در ارائه‌ی خدمات سلامت، این مقاله در پی آن بود تا با توجه به شدیدتر شدن وضع رقابت و بالا رفتن استانداردهای جهانی، تصویری روشن از میانگین قیمت تمام شده‌ی خدمات درمانی ارائه شده در مرکز آموزشی- درمانی الزهرای (س) اصفهان ارایه نماید.روش بررسی: این پژوهش توصیفی به صورت گذشته‌نگر انجام گرفت. موضوع مورد مطالعه، خدمات ارائه شده در واحدهای تصویرنگاری، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه، واحد توان‌بخشی و واحدهای پاراکلینیک مرکز آموزشی - درمانی الزهرای (س) اصفهان در 6 ماهه‌ی اول سال 1385 بود؛ کلیه‌ی هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم و سایر اجزای درآمد این واحدها، از طریق مشاهده‌ی فرایندهای واقعی ایجاد هزینه و نحوه‌ی مستند سازی اطلاعات از دفاتر مالی با استفاده از فرم‌های جمع آوری اطلاعات گردآوری گردید. داده‌ها با استفاده از تکنیک حسابداری صنعتی از تسهیم کل هزینه‌ها بر خدمات ارائه شده محاسبه و در نهایت با استفاده از نرم‌افزار کاربردی Excel تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: میانگین قیمت تمام شده در درمانگاه‌های مرکز معادل 142000 ریال، در واحد آزمایشگاه معادل 7000 ریال، در واحد رادیولوژی معادل 46000 ریال، در واحد سونوگرافی معادل 28000 ریال، در واحد سی‌تی اسکن معادل 105000 ریال، در واحد MRI معادل 245000 ریال، در واحد نوار مغز معادل 90000 ریال، در واحد نوار قلب معادل 25000ریال و در واحد توان‌بخشی معادل 58000 ریال بود. میانگین اختلاف از میانگین قیمت تمام شده و تعرفه در درمانگاه‌های مرکز معادل 82000 ریال، در واحد آزمایشگاه معادل 300 ریال، در واحد رادیولوژی معادل 10000 ریال، در واحد سونوگرافی معادل 67000 ریال، در واحد سی‌تی اسکن معادل 87000 ریال، در واحد MRI معادل 229000 ریال، در واحد نوار مغز معادل 120000 ریال، در واحد نوار قلب معادل 1000 ریال و در واحد توان‌بخشی معادل 37000 ریال محاسبه شد.نتیجه‌گیری: طبق نتایج این پژوهش، به جز در برخی از واحدهای پاراکلینیک و واحدهای مرکز، اختلاف فاحشی بین میانگین قیمت تمام شده‌ی خدمات درمانی و تعرفه‌ی آن خدمات وجود داشت که منجر به زیان‌دهی بخش‌های مورد مطالعه در دوره‌ی مذکور گردیده بود.واژه‌های کلیدی: هزینه‌های مراقبت بهداشتی؛ تعرفه‌ها؛ خدمات بهداشتی درمانی؛ بیمارستانهای آموزشی.
